Reklama

Listopadowe zaduszki

Baszta Boska i krypta Sapiehów w Krasiczynie

Niedziela przemyska 45/2009

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Budowę zamku rozpoczął w 1580 r. Stanisław Krasicki, potomek przybyłej tu pod koniec XV wieku z Kujaw rodziny Siecińskich h. Rogala, a ukończył jego młodszy syn, starosta przemyski i wojewoda podolski Marcin, w 1631 r. Baszta Boska, należąca do zamku wzniesionego przez Krasickich, początkowo była basteją posiadającą funkcje obronne. W latach 1607-13 basteja została przekształcona w basztę, usunięto wówczas działobitnię, nadbudowano kondygnację, otynkowano kamienne mury. W baszcie urządzono kaplicę zamkową pw. Najświętszej Maryi Panny i Wszystkich Świętych, która została konsekrowana w 1618 r. przez krewnego Krasickich, biskupa przemyskiego Stanisława Siecińskiego. Baszta została podwyższona i przykryta kopułą na wzór Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu. Kopuła pokryta była miedzią, być może częściowo złocona. Zewnętrzne ściany baszty ozdobione są rysunkami wykonanymi w technice sgraffitowej. Polega ona na nakładaniu na siebie kilku (najczęściej dwóch) warstw tynku, w tym jednej z domieszką węgla drzewnego, a następnie odkuwaniu warstwy wierzchniej, białej wedle zamierzonych konturów postaci czy też innych kształtów. Dekoracje z Baszty Boskiej przedstawiają sceny z życia Apostołów św. Piotra i św. Pawła oraz Szymona Kananejczyka.
Kaplica jest jedynym zamkowym pomieszczeniem, które zachowało się w niezłym stanie do naszych czasów. Szczęśliwie ominął ją pożar, który wybuchł na zamku w 1852 r. Częściowej dewastacji uległa podczas stacjonowania tutaj wojsk radzieckich w czasie II wojny światowej. Zniszczono wówczas wyposażenie wnętrza, ołtarze. Jednak ostatnie, trwające kilkadziesiąt lat prace konserwatorskie przywróciły kaplicy należny jej blask i piękno. Ponowna konsekracja odnowionej kaplicy nastąpiła w październiku 2007 r., z udziałem m.in. prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Kaplica w Baszcie Boskiej porównywana jest pod względem bogactwa architektonicznego z Kaplicą Zygmuntowską na Wawelu.
Do kaplicy prowadzą zachowane dębowe, dwuskrzydłowe drzwi, których cztery kwatery zdobią motywy ptaków: orła i pelikana. Po wejściu do kaplicy należy zwrócić uwagę na przepiękne sklepienie kopułowe, które na podniebiu zdobią częściowo oryginalne, a częściowo przemalowane w dziewiętnastym stuleciu, siedemnastowieczne sceny z życia Najświętszej Maryi Panny, podczas prac konserwatorskich pieczołowicie wydobyte spod warstwy gipsu. W kopule latarni umieszczono płaskorzeźbę Boga Ojca, a tambur zdobią figury Ewangelistów. Ściany wewnętrzne kaplicy podzielono na trzy pasy oddzielone gzymsami. Zdobią je m.in. stiukowe figury panien mądrych i głupich, malowidła świętych pomiędzy pilastrami oraz ozdobne główki aniołów. Na jednej ze ścian znajduje się epitafium z 1919 r. księstwa Adama i Jadwigi Sapiehów. W głównej wnęce znajduje się pieczołowicie zrekonstruowany ołtarz, odtworzony na podstawie zachowanych zdjęć i szkiców, powstały w miejscu manierystycznego ołtarza z XVII wieku, przedstawiający m.in. piękną scenę Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W pięciu pozostałych wnękach, w których dawniej znajdowały się ołtarze boczne, znajdujemy malowidła o tematyce biblijnej. Na jednym z nich malowidło przedstawiające króla przyjmującego z rąk mnicha miecz. W 1621 r. prawdopodobnie w tej kaplicy, król Zygmunt III Waza otrzymał od nuncjusza apostolskiego w Rzeczypospolitej, de Torresa miecz od papieża, z zachętą do walki z Turkami w obronie chrześcijaństwa.
Pod kaplicą w Baszcie Boskiej znajduje się krypta, w której od XIX wieku chowano Sapiehów. Została założona w XIX wieku przez księcia Leona Sapiehę jako mauzoleum rodowe tej rodziny. W 1875 r. sprowadzono tu z Kodnia, rodzinnej siedziby Sapiehów, trumny ze szczątkami: księcia Kazimierza Sapiehy, Elżbiety z Branickich, Aleksandra Sapiehy, Józefa Sapiehy oraz Anny z Jabłonowskich. W krypcie znajdują się też zbiorowe grobowce m.in. dzieci z rodziny Sapiehów, zmarłych na skutek zarazy. W osobnym grobowcu z piaskowca znajduje się trumna ze szczątkami księcia Stanisława Sapiehy, który zmarł podczas obrony Lwowa w 1919 r.
Pomieszczenie to zostało zdewastowane podczas II wojny światowej, w czasie gdy na zamku stacjonowali żołnierze Armii Czerwonej. Wywlekli oni wówczas trumny z grobowców, wyrzucili kości na środek sali, a trumien używali na dziedzińcu zamkowym do… kąpieli. Po tym zdarzeniu trudno było zrekonstruować mogiły i niektóre z tabliczek mogą błędnie informować o złożonych w danej niszy szczątkach. W 2008 r. zakończono renowację pomieszczenia i jest ono obecnie udostępniane turystom. Choć w Krasiczynie nie istnieje grobowiec wielkiego syna tej ziemi - księcia kard. Adama Sapiehy, to w przypałacowym parku znajduje się szczególna pamiątka. Sapiehowie, zgodnie ze zwyczajem przyniesionym z Litwy, gdy rodził się syn sadzili dęba, gdy córka lipę. Do dziś pod niektórymi drzewami zachowały się kamienne płyty z wyrytymi imionami i datami urodzin siedmiorga dzieci Adama Sapiehy. Zachował się również dąb posadzony w 1867 r., najbliżej Baszty Boskiej, upamiętniający urodzenie późniejszego kardynała.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2009-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Komunikat Diecezji Drohiczyńskiej

2025-12-03 19:55

[ TEMATY ]

Drohiczyn

Red.

W związku z ostatnio pojawiającymi się doniesieniami medialnymi dotyczącymi krzyży w Treblince, dementuję informację, jakoby do Kurii Diecezjalnej w Drohiczynie wpłynęło pismo od „środowisk żydowskich”, które by, bezpośrednio lub za pośrednictwem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, żądały usunięcia krzyży w Treblince.

Wierzymy w dobre intencje osób i różnych środowisk, które chcą bronić krzyży, jednakże podstawą do podejmowania jakichkolwiek działań nie mogą być nieprawdziwe informacje.
CZYTAJ DALEJ

Nowenna do św. Mikołaja

[ TEMATY ]

nowenna

św. Mikołaj

Ks. Marcin Miczkuła

Znaczek ze św. Mikołajem z Miry

Znaczek ze św. Mikołajem z Miry

Nowenna przed wspomnieniem św. Mikołaja do odmawiania między 27 listopada a 5 grudnia (lub w dowolnym terminie).

Chwalebny święty Mikołaju, ciebie Bóg obdarzył wielkim przywilejem wspomagania ludzi. Tysiącom zwracającym się do ciebie z różnymi kłopotami udzielałeś pomocy: umierającym niosłeś pociechę, trędowatym uwolnienie, chorym zdrowie, studentom jasną myśl, żeglującym bezpieczny port, uwięzionym wolność. Kto zresztą zdoła zliczyć tych wszystkich, którzy przez ciebie otrzymali pociechę i pomoc, której ciągle obficie udzielasz.
CZYTAJ DALEJ

Piękno ocala człowieka - jubileusz Instytutu Muzykologii KUL

2025-12-04 20:18

Agnieszka Marek

Obchodami ku czci św. Cecylii, patronki muzyki kościelnej, Instytut Muzykologii KUL rozpoczął świętowanie 70-lecia swojego istnienia.

Dyrektor Instytutu dr Andrzej Gładysz przypomniał, że jesienią 1955 r. Episkopat Polski zwrócił się do władz KUL z prośbą o przygotowanie programu kształcenia muzyków dla Kościoła w Polsce. Już wiosną następnego roku prośba ta została spełniona i powstała Katedra Muzykologii Kościelnej, która zapoczątkowała istnienie dzisiejszego Instytutu Nauk o Sztuce w zakresie Muzykologii.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję