Reklama

Niedziela Rzeszowska

Dzieje odbudowanego Pomnika Kościuszki

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W czasie okupacji niemieckiej w nocy z 23/24 sierpnia 1940 r. zburzono pomnik Tadeusza Kościuszki. Zburzono także inne pomniki o narodowym, polskim charakterze. Pisał o tym Franciszek Kotula: „Połupano na drobne kawałki i wrzucono w bajoro nad Wisłokiem, przysypując ziemią i śmieciami”.

Myśl o jego odbudowie podjęto dopiero w 1977 r. Stało się to za sprawą Leszka Humięckiego, który przedłożył projekt rewaloryzacji walącej się „Starówki” i zaplanował odbudowę zniszczonego pomnika. Na podstawie uchwały Miejskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu powołano Komitet Odbudowy Pomnika. Rada Ochrony Pomników Walk i Męczeństwa z Warszawy pomogła przełamać nieprzychylność PZPR. Przewodniczącym został Ignacy Filip, długoletni nauczyciel i działacz oświatowy. Sprawę nadzorował wiceprezydent Rzeszowa Edward Lentyński.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wykonanie powierzono nauczycielowi Zespołu Szkół Plastycznych Piotrowi Kidzie, artyście rzeźbiarzowi, absolwentowi Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Nie zachował się żaden ułomek starego pomnika, poza fotografiami. Pomnik został wykonany z innego materiału; jest to odlew, lżejszy i ma ciemny kolor. Dużo trudu trzeba było włożyć, by stał się podobny do pierwowzoru.

Uroczystość odsłonięcia odbyła się 15 października 1980 r. O godz. 17 przed pomnikiem zaciągnięto warty honorowe Ludowego Wojska Polskiego. Grały orkiestry - kolejowa i wojskowa. Był raport wojskowy, polityczne przemówienie i sprawozdanie rzeczowe przewodniczącego Komitetu Budowy Ignacego Filipa. Orkiestra wojskowa wykonała kompozycje poświęcone Tadeuszowi Kościuszce: Dariusz Dubiel, dyrektor Estrady, z zespołem aktorów z Teatru im. W. Siemaszkowej zaprezentował „Rapsod o Kościuszce”. Widowisko ukazywało wjazd Naczelnika na Rynek w Krakowie i dalszą historię Insurekcji. Statystami, kosynierami wkraczającymi do Krakowa, byli uczniowie Zespołu Szkół Samochodowych im. Obrońców Westerplatte. Wjechała na koniach banderia chłopska.

Reklama

Zaczął się nowy etap życia Pomnika Kościuszki w Rzeszowie. Październikowe odsłonięcie odbywało się już w nowym czasie naszej historii. Dyrygenci orkiestr szukali nut do „Roty” i dawnych piosenek żołnierskich a recytatorzy tekstów wierszy, które z bibliotek były wcześniej wycofane.

Na drugi rok - 1981 - uroczystość 3 Maja organizowała „Solidarność. Przyszły kobiety z Łąki w strojach ludowych, stanęły pod Pomnikiem Kościuszki i śpiewały bez nut, bez dyrygenta, bez mikrofonów. Od nich uczyliśmy się tego, co stanowiło naszą historię.

2013-10-24 09:59

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Prószyński przed braćmi Lumière

Niedziela Ogólnopolska 41/2012, str. 30-31

[ TEMATY ]

historia

film

wynalazca

ARCHIWUM RODZINY PRÓSZYŃSKICH

Dzieci Konrada Prószyńskiego. Drugi z prawej - Kazimierz. Zdjęcie z 1907 r.

Dzieci Konrada Prószyńskiego. Drugi z prawej - Kazimierz. Zdjęcie z 1907 r.

Kazimierz Prószyński, podobnie jak Jan Szczepanik (patrz „Niedziela” nr 24 z 10 czerwca 2012 r.), zajmował się tematyką techniki filmowania i projekcji filmów. W 1894 r., rok wcześniej, zanim bracia Lumière zgłosili swój patent zbudował jedną z pierwszych kamer filmowych na świecie, tzw. pleograf. Prószyński zbudował również pierwszą przenośną kamerę filmową, która była jedynym urządzeniem, jakie posłużyło do rejestracji działań wojennych na frontach I wojny światowej oraz do wykonywania pierwszych kronik lotniczych. Był też prekursorem nowoczesnego teatru - w 1903 r. podczas premierowego spektaklu opery „Walkiria” Richarda Wagnera w Teatrze Wielkim w Warszawie połączono sztukę sceniczną i filmową, prezentując na 20-metrowym ekranie film, zrealizowany przez Prószyńskiego, ukazujący lecące w obłokach walkirie, czyli panny wojowniczki, które, uzbrojone w hełmy, tarcze i włócznie, służyły Odynowi na polu bitwy.

Kazimierz Prószyński urodził się 4 kwietnia 1875 r. w Warszawie. Jego matką była Cecylia Pąciatówna, która zmarła w 1884 r. w wieku 27 lat. Kazimierz miał wówczas 9 lat i troje rodzeństwa. Ojciec Konrad Prószyński, znany działacz oświatowy i wydawca, ożenił się ponownie w 1886 r. z młodszą od siebie o 12 lat Wandą Korzon. Z tego małżeństwa miał jeszcze siedmioro dzieci.

CZYTAJ DALEJ

Ponad 50 tysięcy widzów w polskich kinach na pokazach 4. sezonu "The Chosen"

2024-03-28 11:39

[ TEMATY ]

„The Chosen”

Materiały promocyjne/thechosen.pl

Serial o Jezusie z kolejnym sukcesem. W polskich kinach 4. sezon zebrał ponad 50 000 widzów, a licznik wciąż rośnie. Kolejne odcinki serialu, co stało się całkowitym fenomenem w branży filmowej, wciąż wyświetlane są w kinach.

Poza repertuarowym wyświetlaniem w kinach, również społeczność ambasadorów serialu organizuje w całej Polsce pokazy grupowe, które nierzadko mają sale zajęte do ostatnich miejsc. W wielu miejscowościach można wybrać się na taki pokaz czy to do kina sieciowego, lokalnego czy domu kultury. Kina widząc ogromne zainteresowanie same wstawiają do repertuaru kolejne odcinki lub powtarzają wyświetlanie od 1 odcinka. Już pojawiają się pierwsze całodzienne maratony z 4. sezonem.

CZYTAJ DALEJ

Pożegnanie poety

2024-03-28 17:13

Biuro Prasowe AK

    – Żegnamy człowieka niezwykłego, o którego prawdziwym duchu mówi jego poezja – mówił abp Marek Jędraszewski.

    W środę 27 marca w kościele Świętego Krzyża w Krakowie miały miejsce uroczystości pogrzebowe śp. Leszka Długosza. Doczesne szczątki artysty spoczęły na Cmentarzu Rakowickim. Zwrócił uwagę na zbiór wierszy „Ta chwila, ten blask lata cały”. – Ten zbiór mówi wiele o miłości pana Leszka Długosza do życia; do tego, by tym życiem umieć się także upajać – dodawał metropolita

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję