Czwarta pielgrzymka (1991 r.) – pielgrzymka z komentarzem do dziesięciu przykazań; pielgrzymka, podczas której Papież odwiedził piętnaście miast. Miała ona za hasło słowa: „Bogu dziękujcie (…) Ducha nie gaście” (por 1 Tes 5,18-19). Na zakończenie pierwszej części pielgrzymki, 9 czerwca, Ojciec Święty powiedział na Okęciu: „Polska nie tylko powróciła na mapę Europy od 1918 r. Polacy również przyłożyli rękę do uwolnienia się Europy od dwóch okrutnych systemów nieludzkiego totalitaryzmu, tak że otwiera się przed narodami naszego kontynentu możliwość budowania wspólnego domu, w którym mieszkają pojednane ze sobą i zaprzyjaźnione społeczeństwa, świadome swej odpowiedzialności za świat w perspektywie trzeciego tysiąclecia”. I po chwili Papież dodał: „«Ducha nie gaście», to znaczy też: nie pozwólcie się zniewolić różnym odmianom materializmu, który pomniejsza pole widzenia wartości – i człowieka samego też pomniejsza. Duch Prawdy, którego przyniósł Chrystus, jest źródłem prawdziwej wolności i prawdziwej godności człowieka”. Gdyby dziś Papież stanął pośrodku nas, z pewnością powtórzyłby te same słowa, które dotąd nie zostały spełnione i ciągle domagają się wprowadzania w życie. Na zakończenie zaś drugiej części czwartej pielgrzymi, części sierpniowej, która objęła Kraków, Wadowice i Częstochowę, Ojciec Święty powrócił do tego wątku. Na lotnisku w Balicach, mówił: „Żegnając moją ojczystą ziemię tu, w Krakowie, pragnę wrócić raz jeszcze do słów Jasnogórskiego Apelu. Słowa te przeszły wraz z nami przez próg drugiego tysiąclecia w Polsce – i nie przestają być aktualne. […] Zdajemy sobie szczególnie sprawę, że w niej – w Ewangelii – tkwią korzenie Europy i «europejskości». Po nad wyraz bolesnych doświadczeniach systemów totalitarnych, nieodzowne jest sięgnięcie do chrześcijańskich korzeni Europy. Na tym właśnie polega sama istota nowej ewangelizacji naszego kontynentu, a na tym kontynencie także naszego narodu i społeczeństwa”.

Gdybyśmy o tym wszyscy pamiętali, inaczej wyglądałaby dzisiejsza Europa, inaczej Polska i inaczej nasza diecezja.

Piąta pielgrzymka (1995 r.) Skoczów – Bielsko-Biała – Żywiec – Polska woła o ludzi sumienia. W czasie tej pielgrzymki Ojciec Święty m.in. powiedział: „Nasz wiek XX był okresem szczególnych gwałtów zadawanych ludzkim sumieniom […]. O tamtych czasach, czasach wielkiej próby sumień, trzeba pamiętać, gdyż są one dla nas stale aktualną przestrogą i wezwaniem do czujności, aby sumienia Polaków nie ulegały demoralizacji, aby nie poddawały się prądom moralnego permisywizmu, aby umiały odkryć wyzwalający charakter wskazań Ewangelii i Bożych przykazań, aby umiały wybierać, pamiętając o Chrystusowej przestrodze: «Cóż bowiem za korzyść stanowi dla człowieka zyskać świat cały, a swoja duszę utracić? Bo cóż może dać człowiek w zamian za swoją duszę? (Mk 9,36-37)»”. I dodał Papież: „Bracia i Siostry! Czas próby polskich sumień trwa!”. Rzeczywiście czas próby polskich sumień nadal trwa. Trzeba nam zatem codziennie się pytać, jakie są owoce tej próby?; czy zdajemy osobisty, rodzinny, narodowy egzamin z tych prób; jak zdają egzamin z tych prób nasi parlamentarzyści i samorządowcy?

Oprac. ks. Łukasz Ziemski