Jak podkreśla o. Kwiatek, świat czasami „wydaje się za mały dla naszych lęków i za duży dla naszych marzeń. Ziemia kręci się dalej, a my często czujemy się na niej obco trochę jak goście, którzy zapomnieli, że są współwłaścicielami domu”. Natomiast psalm 24 „pokazuje nam, kim naprawdę jesteśmy i dokąd naprawdę idziemy. Jest w nim coś z terapii – nie takiej, która zagłusza ból, ale takiej, która prowadzi przez niego do źródła sensu”.

Świat należy do Pana

„Współczesny człowiek jest przyzwyczajony myśleć kategoriami posiadania - pisze autor psalmoterapii. - Psychologia poznawcza nazywa to iluzją kontroli – przekonaniem, że jesteśmy kapitanami statku, który płynie w chaosie bez map. Tymczasem psalmista mówi wprost: kapitanem jest ktoś inny”. „Stawianie Boga jako fundamentu rzeczywistości nie jest aktem ucieczki, ale mądrością. Kiedy przyjmujesz, że świat nie obraca się wokół ciebie, przestajesz walczyć z nim na śmierć i życie” - dodaje.

„Ziemia jest Pańska nie dlatego, że Bóg odbiera ją ludziom, lecz dlatego, że ją daje” - komentuje tradycja rabiniczna. „Kiedy przestajesz udawać Boga, możesz zacząć być sobą. Lęk przed utratą, strach przed nieuchronnym końcem, obsesja na punkcie bezpieczeństwa – wszystko to wynika z poczucia, że musimy sami utrzymać świat w pionie. Psalm 24 przerywa ten błędny krąg. Mówi: puść” - zaznacza zakonnik w komentarzu dla Centrum Heschela KUL.

Etyka wnętrza

„Kto wstąpi na górę Pana, kto stanie w Jego świętym miejscu? Człowiek rąk nieskalanych i czystego serca, którego dusza nie lgnęła do marności" (Ps 24, 3-4) - czytamy w psalmie 24. „Góra Pana to metafora. Rabini mówili, że to nie tyle fizyczne miejsce, co stan duszy – przestrzeń, w której spotykasz się z Bogiem twarzą w twarz. Jednak żeby tam wejść, trzeba spełnić warunki. I nie chodzi tu o jakąś rytualistyczną perfekcję, lecz o integralność życia” - podkreśla o. Kwiatek. „Ręce to działanie – to, co robimy (życie bez krzywdy). Serce to intencja – to, czego pragniemy (wnętrze, które nie kłamie). Dusza, która nie lgnie do marności to człowiek, który nie wchodzi w iluzję, że pieniądze, władza czy sława mogą go wypełnić. Człowiek wewnętrznie spójny nie udaje kogoś innego, nie nosi masek, które męczą bardziej niż pomagają” - wskazuje kapucyn.

Pokolenie szukających – nadzieja wspólnoty

„Szukanie Boga nie jest projektem samotnika. To wspólna droga. W tradycji żydowskiej wyrażenie ‘szukać oblicza’ (hebr. דָּרַשׁ פָּנִים) znaczyło coś o wiele więcej niż prywatną pobożność. To było wejście w relację twarzą w twarz” - czytamy w komentarzu o. Piotra Kwiatka do psalmu 24.

Jak wskazuje autor psalmoterapii, Jezus radykalnie urzeczywistnił psalm 24. „Nie tylko cytował, lecz stworzył nowe pokolenie szukających: dwunastu, siedemdziesięciu dwóch, tłumy, a potem Kościół. I zostawił obietnicę: ‘Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich’ (Mt 18, 20)” - pisze o. Kwiatek.

Kapucyn zaznacza, że Boże Narodzenie to nie tylko „pamiątka betlejemskiej nocy sprzed dwóch tysięcy lat. To jest ciągłe wcielenie. Bóg nie przestał rodzić się w ciele. Rodzi się w naszych ciałach – kruchych, zmęczonych, czasem poranionych. Rodzi się w Ciele, które nazywamy Kościołem. Rodzi się zawsze tam, gdzie dwóch lub trzech zbierze się naprawdę w imię Jego – nie obok siebie, ale ku sobie i ku Niemu”. „Wcielenie jest ostatecznym ‘nieodwracaniem wzroku’. Bóg nie tylko patrzy – wchodzi w nasze ciało, w nasz czas, w nasze łzy i śmiech” - dodaje.

Nie gotowe odpowiedzi, ale dobre pytania

„Psalm 24 nie daje gotowych odpowiedzi, ale stawia dobre pytania. Kto wstąpi? Kto stanie? To nie pytania retoryczne, ale wezwanie do autodiagnozy. Czy moje życie jest integralnym, czy rozdartym? Czy żyję w iluzji kontroli, czy w mądrości daru? - pyta o. Piotr Kwiatek. - Psalm uwalnia od narcystycznego ciężaru bycia bogiem własnego życia. Ale nie pozostawia w bierności. Prowadzi w górę, ku czystości serca, ku wspólnocie, ku spotkaniu. I właśnie w tym leży jego terapeutyczna moc: łączy transcendencję z bliskością, wzniosłość z konkretem, wymaganie z łaską”.

Na zakończenie o. Piotr pisze, że Boga nie trzeba „szukać samotnie. Nie musisz wspinać się o własnych siłach. On jest już na drodze, idzie razem z tobą. I wtedy góra przestaje być wyrokiem, a staje się obietnicą”.

Piotr Kwiatek OFMCap – doktor psychologii, kapłan i zakonnik Krakowskiej Prowincji Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów. Ukończył trzyletni program terapii Gestalt w Filadelfii (USA). Ponadto odbył szkolenie w Instytucie Alberta Ellisa z Racjonalno-Emotywnej Terapii Behawioralnej (REBT) w Nowym Jorku. Prowadzi zajęcia z interwencji pozytywnych na Uniwersytecie SWPS – studia rekomendowane przez założyciela nurtu psychologii pozytywnej, prof. Martina E.P. Seligmana.

Jest autorem książek z serii psychologia pozytywna i wiara oraz „Psalmoterapia” i „Zeszyt ćwiczeń do psalmów”. Twórca darmowej aplikacji „Dobroteka 2.0” wzmacniającej dobrostan, więcej: www.piotrkwiatek.com