Uroczystość odbyła się 10 czerwca w Toruniu. Rozpoczęła ją Msza św. w kościele pw. Chrystusa Króla. Przybyłych Sybiraków, reprezentantów władz miasta, młodzież i wychowawców VI Liceum Ogólnokształcącego im. Zesłańców Sybiru i Gimnazjum nr 6 im. Zesłańców Sybiru wraz z pocztami sztandarowymi, reprezentantów wojska i policji powitał proboszcz miejsca ks. prał. Andrzej Nowicki. Mszy św. przewodniczył i homilię wygłosił bp Józef Szamocki.

Żywe pomniki

Homilia wygłoszona przez bp. Szamockiego dotyczyła wierności nauczaniu Kościoła oraz wartościom, które pochodzą od Boga, a o które toczą się zmagania w historii narodów. – Sybiracy byli wierni Bogu aż do bólu – stwierdził Ksiądz Biskup, dodając, że choć ważne są materialne pomniki, to najważniejsze są te żywe – ludzie, świadkowie historii, niosący przesłanie pokoju. Biskup Józef zaznaczył, że uroczystość, w której uczestniczymy, to także namaszczenie następców, którzy przekażą prawdę o historii kolejnym pokoleniom, zaświadczając o swojej miłości do ojczyzny. Na zakończenie celebry wybrzmiał hymn Sybiraków „Z miast kresowych...”. Następnie wszyscy uczestnicy Liturgii przeszli na plac przed Zespołem Szkół nr 1 im. Zesłańców Sybiru, który tworzą VI Liceum Ogólnokształcące i Gimnazjum nr 6.

Przesłanie pokoju

Na placu przed pomnikiem zebrali się wszyscy uczestnicy uroczystości z bp. Józefem Szamockim, prezydentem Torunia Michałem Zaleskim, reprezentantami władz miasta Torunia i Urzędu Marszałkowskiego. Przybył także ks. mitrat Mikołaj Hajduczenia, przedstawiciele straży miejskiej i policji oraz kompanii honorowej Wojska Polskiego. Słowa powitania wygłosił dyrektor Zespołu Szkół nr 1 Zbigniew Matuszewicz. Następnie odsłonięto i poświęcono pomnik.

Po przecięciu wstęgi odśpiewano hymn Sybiraków i przemówienie wygłosił prezes Związku Sybiraków Oddziału Toruńskiego Jan Myrcha. Powiedział, że „wartością dnia codziennego Sybiraków jest nieść przesłanie umiłowania pokoju, przebaczenia i zgody”. Podkreślił zasługi wielu osób, które przyczyniły się do powstania pomnika, m.in. Zofii Kalisz – honorowego prezesa Oddziału Toruńskiego oraz członków Związku Sybiraków działających przy wsparciu ze strony władz miasta Torunia i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Objaśnił także symbolikę pomnika i wspomniał o innych, już istniejących miejscach pamięci sybirackiej w Toruniu – Zespole Szkół nr 1, obelisku na cmentarzu komunalnym nr 2 im. Ofiar II Wojny Światowej i rondzie Sybiraków na Rubinkowie. Wszyscy, którym prezes Myrcha składał podziękowanie, zostali obdarowani czerwoną różą i nowo wydaną książką „Wspomnienia Sybiru”, natomiast Adama Kołodzieja, autora projektu pomnika, odznaczono oznaką „Zasłużony dla Związku Sybiraków”.

Po przemówieniach zaproszonych gości pod pomnikiem złożono kwiaty i wieńce. Dzięki dowódcy Garnizonu Toruń płk. Dariuszowi Adamczykowi z Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia w Toruniu całość uroczystości uświetniła orkiestra wojskowa z kompanią honorową oraz wojskowi i pracownicy służb mundurowych, w tym stacjonujący w Toruniu żołnierze wojsk NATO biorący udział w ćwiczeniach Anakonda 2016.

Promocja książki „Wspomnienia Sybiru”, wydanej przez Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, odbyła się w sali gimnastycznej szkoły po uroczystościach związanych z odsłonięciem pomnika. Książka jest do nabycia w Związku Sybiraków Oddział w Toruniu przy ul. Przedzamcze 3.