KS. TOMASZ ZMARZŁY: – Rusza 2. edycja Zagłębiowskiego Festiwalu Organowego (24 lipca – 2 października). Skąd wziął się pomysł na taki festiwal w Zagłębiu?

ROMAN HYLA: – W Polsce odbywa się sporo wydarzeń kulturalnych związanych z organami, także w naszej okolicy, m.in. Śląski Festiwal Bachowski, Międzynarodowy Zabrzański Festiwal Organowy, Międzynarodowy Festiwal Dni Muzyki Organowej w Gliwicach, koncerty organizowane przez Akademię Muzyczną czy Filharmonię Śląską. W naszej diecezji od wielu lat wiedzie prym Olkusz, gdzie odbywają się Dni Muzyki Organowej i Kameralnej, jednak pozostała część wypadała dosyć blado w porównaniu z okolicą. I właśnie odpowiedzią na ten stan rzeczy jest Zagłębiowski Festiwal Organowy, który będzie obejmował kilka miejscowości. Zauważam jednak od zeszłego roku znaczący wzrost zainteresowania muzyką organową, bo i w Jaworznie pojawiły się Jesienne Koncerty Organowe, a i w Dąbrowie Górniczej Pałac Kultury Zagłębia organizuje serię koncertów „Muzyka Duszy”, nad którymi mam także przyjemność pracować.

– Honorowy patronat nad wydarzeniem objął marszałek województwa śląskiego. Kto jeszcze wspiera to kulturalne wydarzenie?

– Należy wymienić włodarzy miast-gospodarzy oraz instytucje kultury, bez których wsparcia koncerty by się nie mogły odbyć. Patronat honorowy nad festiwalem objęła także Katedra Organów i Muzyki Kościelnej Akademii Muzycznej w Katowicach, a wsparcia medialnego udzieliła nam „Niedziela”, a także TVP 3 Katowice, Radio Katowice oraz Wiadomości Zagłębia.

– Gdzie działa i jakie ma cele Stowarzyszenie Artystów Spectrum – główny organizator Zagłębiowskiego Festiwalu Organowego?

– Stowarzyszenie jest prowadzone przez młodych artystów z regionu. Siedzibę mamy w Gródkowie, ale staramy się swoimi działaniami docierać do większej publiczności. Nazwa wzięła się stąd, że mamy szerokie spektrum działania, od organizacji koncertów muzyki poważnej i rozrywkowej, przez warsztaty muzyczne i plastyczne, do wernisaży i sztuk teatralnych, w których udzielają się nasi członkowie. Przykładem może być przedstawienie „Dziecko nauki” w reżyserii Natalii Mazurkiewicz, z moją muzyka, które miało miejsce w Krakowie w tym roku.

– Bogato zapowiadający się program to szereg koncertów i wspaniali wykonawcy. Gdzie odbędą się tegoroczne koncerty i kto w nich weźmie udział?

– W zeszłym sezonie w sierpniu i wrześniu z 9 koncertami odwiedziliśmy 5 miejscowości. W tym roku od 24 lipca do 2 października zorganizujemy aż 16 koncertów w 9 miejscowościach, więc, jak widać, faktycznie zainteresowanie rośnie. Do Sosnowca, Będzina, Dąbrowy Górniczej i Wojkowic w tym roku dołączyły: Jaworzno, Czeladź, Pilica, Łazy i Sławków. Koncerty odbywać się będą w dużych świątyniach, jak bazylika Matki Bożej Anielskiej w Dąbrowie Górniczej czy sanktuarium w Dąbrowie Górniczej-Strzemieszycach Wielkich, ale także w mniejszych parafiach, jak w Jaworznie-Szczakowej czy w kościele św. Michała Archanioła w Łazach. Pierwszy raz także odbędą się koncerty poza kościołami: w Sali koncertowej Zespołu Szkół Muzycznych w Sosnowcu czy na dziedzińcu zamkowym w Będzinie. I właśnie z tymi miejscami wiążą się kolejne nowości. Oprócz zaproszonych studentów i profesorów polskich uczelni pojawią się u nas goście z Czech oraz zespół jazzowy. W Sali koncertowej i na dziedzińcu będziemy starali się połączyć tradycyjne brzmienie organów z orkiestrą jazzową i muzyką elektroniczną.

– Akademia Muzyczna w Katowicach firmowała badania na terenie diecezji sosnowieckiej dotyczące instrumentów organowych. Co można stwierdzić na ten temat?

– W ciągu ostatnich kilku miesięcy z inspiracji Diecezjalnej Komisji ds. Sztuki Sakralnej oraz w ramach pracy naukowej w Akademii przeprowadziłem swojego rodzaju inwentaryzację instrumentów na terenie diecezji. Co prawda badania jeszcze trwają, gdyż do tej pory z 23 dekanatów opracowałem 15, ale na pewno już można wyciągnąć pewne wnioski. Po pierwsze, oprócz najstarszych organów w Polsce (czyli organów Hummla w farze olkuskiej) mamy w diecezji kilka bardzo wartościowych instrumentów, np. organy Adolfa Homana w parafii św. Joachima w Sosnowcu-Zagórzu czy organy firmy Rieger Orgelbau w jaworznickiej kolegiacie św. Wojciecha i św. Katarzyny. Pozytywne jest także to, że wiele instrumentów, które przez lata niszczały, zostało odremontowanych (np. w bazylice Matki Bożej Anielskiej w Dąbrowie Górniczej), czy są remontowane (organy w katedrze). Okazało się także, że kilka instrumentów w ciągu ostatnich lat sprowadziliśmy zza granicy, jak w parafii św. Jadwigi Królowej w Dąbrowie Górniczej czy Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Jaworznie-Długoszynie. Ta ostatnia parafia jest wspaniałym przykładem tego, że nawet małe parafie są w stanie zastąpić elektroniczne instrumenty prawdziwymi piszczałkowymi organami. Jest jednak ciągle wiele do zrobienia w tej materii; mam nadzieję poświęcić się tej sprawie i dalszymi badaniami oraz kolejnymi wydarzeniami artystycznymi przyczynić się do poprawy sytuacji.