Reklama

Katolicyzm jest dziwną budową

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na początek cytat: „Katolicyzm jest najtrwalszym z dzieł, stworzonych przez nowoczesnego człowieka. Kto chce stać poza nim, komu sumienie stać w nim nie pozwala, ten powinien o tym pamiętać. Dla kogo katolicyzm jest najtrwalszym z naszych dziś żyjących błędów, ten mieć powinien w sobie grozę myśli, by błędem wobec nieznanego, co zawsze jest i o swoim istnieniu mówi ruinami, nie okazał się cały nowoczesny człowiek”.

I zagadka. Kto napisał te słowa, których nie odważyłby się wyrazić najbardziej gorliwy katolik, w obawie o posądzenie o megalomanię i pychę? Autorem tych słów jest Stanisław Brzozowski (1878 – 1911), pisarz, jeden z najoryginalniejszych polskich myślicieli, o którym Czesław Miłosz napisał, że górował umysłowo nad wszystkimi sławami literackimi swojego czasu (a było ich niemało). Postać tyle genialna, co tragiczna, za życia nieakceptowana w żadnym środowisku. Współcześni mu prawicowcy wypominali mu defraudację społecznych pieniędzy, które przeznaczył na leczenie chorego na raka ojca, i zarzucali współpracę z carską ochraną. Nad Brzozowskim odbyły się trzy sądy obywatelskie (bo normalnych, polskich za zaborów nie było), podczas których nie oczyszczono go z zarzutów. Po ukazaniu się jego „Płomieni” prawica obwołała go dewiantem moralnym, demonstrującym wstręt do polskości.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Lewicowcy z kolei nie mogli mu wybaczyć zdrady ich ideałów, bo w ostatnich miesiącach życia nawrócił się na katolicyzm. Środowiska katolickie natomiast zachowały dystans wobec pisarza z powodu jego wcześniejszej fascynacji Marksem i Nietzschem. Dziś wskazuje się na zbieżność myśli Brzozowskiego i Jana Pawła II w zakresie etosu pracy.

Cytowane na początku słowa Brzozowski napisał w swoim najbardziej znanym dziele – „Legendzie Młodej Polski”, które powstawało w latach 1906-09, w czasie kiedy pisarz stał jeszcze z boku Kościoła. Tym bardziej zasługują one na uwagę.

Reklama

Przytaczam je nie dla poprawienia katolickiego samopoczucia. Chciałbym je zadedykować tym, którzy szkalują Kościół, widząc w nim siedlisko wstecznictwa, zakłamania i zepsucia. Jeśli tak wybitny człowiek z pozycji zewnętrznych tak pięknie i z takim uznaniem napisał o Kościele, to czymże są wasze słowa, jeśli nie inwektywami? Co nie oznacza, że neguję wszelką krytykę Kościoła, o ile jest rzeczowa i prowadzona „sine ira et studio”.

Dla nas, katolików, mam natomiast jeszcze jeden kapitalny cytat z Brzozowskiego, z tego samego dzieła. Przyda się jako argument w dyskusjach z tymi, którzy powierzchownie postrzegają Kościół, albo tym, którym trudno znaleźć w nim miejsce. Oto cytat: „Katolicyzm jest dziwną budową.

Kto nie usiłował wżyć się weń, nie zna jego tajemnic, jego czarów. Przeciętny Polak-katolik mało lub wcale nic nie wie o tym, jak głębokim umie być katolicyzm, gdy się w nim szuka głębokości. Pierwszym pozorem, rzucającym się w oczy, jest subordynacja, brak krążenia krwi i ducha – martwota. Posłuszeństwo hierarchiczne, podporządkowanie laików duchowieństwu – są to najbardziej uderzające rysy kościelnej budowy. Ale w granicach tego posłuszeństwa Kościół posiada swoje kaplice dla samotników, krypty dla myślicieli, baszty dla rycerzy: to, co orle, i to, co podziemne w ludzkiej duszy, znajduje tu schronienie. Istnieją całe systematy głębokich filozoficznych, artystycznych koncepcji świata, które uzasadniają to posłuszeństwo Kościołowi, ale jednocześnie pozostawiają myśli indywidualnej bezgraniczny niemal przestwór dla spekulatywnych dociekań, intensywnej kultury ducha”.

Warto czasem sięgać po klasyków polskiej myśli, aby w perspektywie ich refleksji zobaczyć nas – ludzi współczesnych.

* * *

Grzegorz Polak
Dziennikarz katolicki, działacz ekumeniczny, popularyzator nauczania papieskiego, członek zespołu scenariuszowego Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego, laureat Nagrody TOTUS (2007)

2017-03-08 09:52

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować

2024-03-29 06:20

[ TEMATY ]

Wielki Piątek

rozważanie

Adobe. Stock

W czasie Wielkiego Postu warto zatroszczyć się o szczególny czas z Panem Bogiem. Rozważania, które proponujemy na ten okres pomogą Ci znaleźć chwilę na refleksję w codziennym zabieganiu. To doskonała inspiracja i pomoc w przeżywaniu szczególnego czasu przechodzenia razem z Chrystusem ze śmierci do życia.

Dzisiaj nie ma Mszy św. w kościele, ale adorując krzyż, rozważamy miłość Boga posuniętą do ofiary Bożego Syna. Izajasz opisuje Jego cierpienie i nagrodę za podjęcie go (Iz 52, 13 – 53, 12). To cierpienie, poczynając od krwi ogrodu Oliwnego do śmierci na krzyżu, miało swoich świadków, choć żaden z nich nie miał pojęcia, że w tym momencie dzieją się rzeczy większe niż to, co widzą. „Podobnie, jak wielu patrzyło na niego ze zgrozą – tak zniekształcony, niepodobny do człowieka był jego wygląd i jego postać niepodobna do ludzi – tak też wprawi w zdumienie wiele narodów. Królowie zamkną przed nim swoje usta, bo ujrzą coś, o czym im nie mówiono, i zrozumieją coś, o czym nigdy nie słyszeli” (Iz 52, 14n). Krew Jezusa płynie jeszcze po Jego śmierci – z przebitego boku wylewa się zdrój miłosierdzia na cały świat. Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować.

CZYTAJ DALEJ

Widowisko „Pasja. Misterium Męki Pańskiej” w Kalwarii Zebrzydowskiej

2024-03-28 21:51

[ TEMATY ]

koncert pasyjny

Artur Brocki/Mat.prasowy/Pasja

Już 29.03.2024r. na antenie głównej Polsatu o godzinie 20:00 będzie miała miejsce emisja wyjątkowego widowiska. „Pasja. Misterium Męki Pańskiej” to program muzyczny, na który składa się rejestracja 12 pieśni pasyjnych w wykonaniu znanych polskich artystów m.in. Roksany Węgiel, dla której udział w tym wydarzeniu będzie osobistym przeżyciem.

Ilustracją dla występujących artystów będą fragmenty Misterium Męki Pańskiej odegrane w przepięknej scenerii Dróżek Kalwaryjskich przez braci z klasztoru Ojców Bernardynów i wiernych, którzy zwyczajowo biorą udział w tych corocznych celebracjach na Dróżkach Kalwarii Zebrzydowskiej. Misterium opisuje pojmanie, osądzenie, drogę krzyżową i ukrzyżowanie Jezusa i jest co roku odgrywane w Wielkim Tygodniu w Kalwarii Zebrzydowskiej, a jego tradycja sięga początków XVII wieku.

CZYTAJ DALEJ

Prezydent zawetował nowelizację prawa dotyczącą tabletki "dzień po"

2024-03-29 13:23

[ TEMATY ]

Andrzej Duda

Pigułka „dzień po”

PAP/Łukasz Gągulski

Prezydent RP Andrzej Duda, na podstawie art. 122 ust. 5 Konstytucji RP, zdecydował o skierowaniu nowelizacji Prawa farmaceutycznego do Sejmu RP z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie ustawy (tzw. weto).

Podstawowym uzasadnieniem decyzji Prezydenta RP jest wola poszanowania konstytucyjnych praw i standardu ochrony zdrowia dzieci.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję