Kiedyś były to gałązki z różnych drzew, które wycinano kilka tygodni wcześniej, w domu wstawiano do wody, by wypuściły zielone listki. Takie witki z listkami i baziami dekorowano dodatkowo kwiatami z bibułki i wstążkami. I właśnie takie palmy przyniesiono na pierwszy Konkurs na Wykonanie Palmy Wielkanocnej zorganizowany przez Muzeum Rolnictwa im. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu.

Skąd taki pomysł?

Jak doszło do organizacji pierwszej edycji konkursu, przypomina Stanisław Kryński z działu etnograficznego ciechanowieckiego muzeum. – Pierwszy konkurs miał skromy charakter i lokalny zasięg. Wśród pierwszych palm przeważały tradycyjne, nawiązujące do robionych od lat na Podlasiu. Z czasem te palmy z baziami i rozwiniętymi liśćmi zaczęły zanikać i pojawiły się bardziej dekoracyjne, większe, bardziej okazałe, nawiązujące wyglądem do palm kurpiowskich. Wśród palm, jak w każdej innej dziedzinie życia, zapanowała określona moda, w pewien sposób kreowana przez media. Ale konkurs pięknie się rozwijał, z lokalnego spotkania przerodził się w wydarzenie, w którym podziwiać można około pół tysiąca palm, a ich wykonawcy to mieszkańcy 4-5 powiatów sąsiadujących z powiatem wysokomazowieckim. Choć czasem do Ciechanowca trafiają nawet palmy z okolic Białegostoku czy Hajnówki.

Od pierwszej edycji konkursu odbywa się on pod patronatem biskupa drohiczyńskiego. – Zarówno bp Antoni Dydycz, jak i bp Tadeusz Pikus chętnie przyłączają się do konkursu i odwiedzają Ciechanowiec w Niedzielę Palmową. Na Mszę św. i procesję w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej pod przewodnictwem biskupa drohiczyńskiego zapraszamy uczestników konkursu i większość z nich z radością korzysta z naszego zaproszenia. Widowiskowość tego wydarzenia przyciąga też liczne grono obserwatorów. Potem palmy wracają do muzeum, tam tworzą przepiękną wystawę, którą można oglądać do maja. W kolejnym roku służą jako dekoracja placu przykościelnego – mówi etnograf.

A kto robi konkursowe palmy? – Konkurs budzi zainteresowanie od przedszkolaków do seniorów. Nie ma tu grup wiodących ani ograniczeń wiekowych. Do konkursu przyjmowane są wszystkie palmy, które spełniają warunki regulaminu. Palmy powinny mieć naturalne, własnoręcznie wykonane zdobienia, np. z bibuły, kolorowego papieru, suszonych roślin itp. Z oceny wykluczone są palmy z gotowymi ozdobami z tworzyw sztucznych i palmy zdobione roślinami chronionymi. Ten punkt wprowadzono do regulaminu, bo kiedyś nasze babcie często wykorzystywały do palm rośliny, które dziś są chronione, i szukanie ciekawych pomysłów na dekorowanie palm mogło prowadzić do sięgania po takie właśnie rośliny. Nie są też oceniane w konkursie gotowe, kupione palmy wielkanocne, nawet jeśli są ładne – dodaje.

Cele konkursu

Konkurs przygotowywania palm wielkanocnych jest też swoistym spotkaniem integracyjnym. Spotkaniem ludzi, którzy cenią tradycję, chcą ją podtrzymywać, którzy w ten wyjątkowy sposób chcą wkroczyć w czas Wielkiego Tygodnia, by jeszcze głębiej przeżyć z Chrystusem Jego triumf, mękę, śmierć i zmartwychwstanie. A jakie znaczenie ma konkurs plam w działalności muzeum? – 20 lat tradycji zobowiązuje, bo konkurs trwa nieprzerwanie, nawet jeśli bywały lata, kiedy palm i uczestników było mniej. Robiąc palmy konkursowe i mogąc później porównać je z innymi, wyrabia się zachowania estetyczne, plastyczne, a młode pokolenie poznaje tradycję – to zadania ważne w działalności placówki. Dla muzeum jest to także znakomita promocja – podkreśla Stanisław Kryński.

Tradycyjnie palmy po poświęceniu zatykano za krzyże i obrazy, by strzegły domu od nieszczęść i zapewniały błogosławieństwo Boże. Gospodarze, pierwszy raz wiosną wypędzając bydło na pastwiska, używali gałązek z Niedzieli Palmowej. Po roku palmy palono podczas poświęcenia ognia w Wielką Sobotę.

W Muzeum Rolnictwa palmy uczestniczące w konkursie tworzą kolorową ekspozycję, która na początku wiosny przyciąga wzrok i zainteresowanie zwiedzających. Organizacja konkursu zbiega się w czasie z początkiem wiosennego ruchu turystycznego, a barwne palmy wyeksponowane w zabytkowym, drewnianym kościele pw. Wszystkich Świętych wyglądają pięknie.

Organizatorem konkursu palm jest Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu, współorganizatorami są Starostwo Powiatowe w Wysokiem Mazowieckiem i Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Ciechanowcu. Patronat duchowy nad tym wydarzeniem sprawuje biskup drohiczyński Tadeusz Pikus.