Ks. Tomasz Zmarzły: Czym jest Franciszkański Zakon Świeckich? Jaka jest jego historia?

S. Helena Gniozdorz: Franciszkański Zakon Świeckich to międzynarodowe stowarzyszenie, którego członkowie prowadzą życie apostolskie i zdążają do doskonałości chrześcijańskiej w duchu Zakonu św. Franciszka. Jego początki sięgają 1221 r., w którym św. Franciszek, wychodząc naprzeciw potrzebom Kościoła i ludzi świeckich żyjących w rodzinach, zaproponował im nową formę życia ideałami Ewangelii, nazywając ich Braćmi i Siostrami od Pokuty. Pierwsze wspólnoty III Zakonu św. Franciszka na ziemiach polskich powstały w średniowieczu, po przybyciu franciszkanów do Wrocławia i Krakowa. Rozwijające się dzieła apostolskie upadły w okresie międzywojennym lub zostały administracyjnie zlikwidowane w okresie okupacji niemieckiej, a potem terroru stalinowskiego. Po II wojnie światowej, w okresie stalinizmu, nasza wspólnota nie mógł oficjalnie istnieć, lecz dzięki modlitwie tych, którzy ocaleli, oraz wsparciu i życzliwości kapłanów przetrwał ten trudny okres. Odrodzenie, już jako Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, nastąpiło po Soborze Watykańskim II, na podstawie zatwierdzonej przez św. Pawła VI Reguły FZŚ. Franciszkański Zakon Świeckich rządzi się prawem powszechnym Kościoła i własnym: Regułą, Konstytucjami Generalnymi, Rytuałem i Statutami.

Region Katowice obejmuje kilka okręgów, w tym sosnowiecki. W ilu parafiach obecnie działa FZŚ?

Wspólnoty nasze istnieją w kilkunastu parafiach diecezji sosnowieckiej i znajdują się w: Będzinie – par. Trójcy Świętej, Czeladzi – par. Świętych Archaniołów i par. Matki Bożej Bolesnej, Dąbrowie Górniczej – par. św. Antoniego z Padwy, Jaworznie – par. św. Wojciecha i św. Katarzyny i par. św. Karola Boromeusza, Sosnowcu – par. Chrystusa Króla, par. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, par. św. Jacka, par. św. Franciszka, par. Matki Bożej Fatimskiej, par. św. Jana Chrzciciela oraz Olkuszu – par. św. Andrzeja. Te najstarsze, jak w Będzinie, trwają 135 lat lub w Olkuszu – 100 lat.

Na czym polega bycie we wspólnocie FZŚ? Jaka jest częstotliwość spotkań i jakie są inicjatywy Zakonu?

Ten, kto chce należeć do Franciszkańskiego Zakonu Świeckich powinien pragnąć budowania w sobie doskonałości chrześcijańskiej i pomagać Kościołowi w pracy przez podejmowanie zadań apostolatu. W czasie nabożeństw i braterskich spotkań wspólnoty kandydat poznaje zasady życia duchowego, wymiar chrześcijańskiej ascezy w zastosowaniu do wzoru życia według Ewangelii, jaki zostawił nam św. Franciszek i jego naśladowcy. Dlatego ważna jest formacja, która do złożenia profesji jest poprzedzona postulatem i nowicjatem. Następnie w ciągu całego życia pogłębia swoją bliskość z Bogiem w duchu św. Franciszka przez udział w nocnych czuwaniach, rekolekcjach i comiesięcznych spotkaniach w parafiach.

Charyzmat św. Franciszka ma swoje charakterystyczne cechy. Warto je dziś kultywować i wypełniać w życiu?

Podstawową zasadą duchowego życia świeckich franciszkanów jest Ewangelia, którą należy systematycznie czytać w konfrontacji z życiem, naśladując św. Franciszka z Asyżu, dla którego Chrystus był natchnieniem i centrum życia. Należący do FZŚ mają być narzędziami misji Kościoła wśród ludzi, świadcząc o Chrystusie życiem, dobrym przykładem i słowem we własnej rodzinie, w sąsiedztwie i miejscu pracy, mają budować harmonię, jedność, troszczyć się o sprawy wiary i Kościoła przez systematyczne czytanie Pisma Świętego, książek i czasopism religijnych. Obecnie wiele wspólnot zakonnych przeżywa kryzys powołań. Mamy nadzieję, że wciąż będą chętni, by z miłością realizować te piękne cechy ukazane przez naszego założyciela, św. Franciszka.