Bierzmowanie

Słowo "bierzmowanie" pochodzi od staropolskiego słowa "bierzmo", co oznaczało belkę umacniającą strop. Podobne znaczenie ma bierzmowanie, bowiem jego celem jest umocnienie człowieka w wierze. Sakrament bierzmowania, zwany także sakramentem dojrzałości chrześcijańskiej i sakramentem Ducha Świętego, jest drugim tzw. sakramentem wtajemniczenia chrześcijańskiego. Podobnie jak chrzest św. przyjmowany jest tylko raz w życiu, wyciska bowiem na duszy człowieka niezniszczalne znamię świadka Chrystusowego. Ma ścisły związek z chrztem św. Bierzmowany zostaje umocniony Duchem Świętym (ubogaca człowieka swoimi darami), którego otrzymał na chrzcie. Można powiedzieć, że bierzmowanie jest dopełnieniem i umocnieniem wydarzeń chrzcielnych. Odbywa się ono poprzez nałożenie rąk Księdza Biskupa. Z praktyką nakładania rąk w celu umocnienia Duchem Świętym spotykamy się w Nowym Testamencie: "Kiedy Apostołowie w Jerozolimie dowiedzieli się, że Samaria przyjęła słowo Boże, wysłali do niej Piotra i Jana, którzy przyszli i modlili się za nich, aby mogli otrzymać Ducha Świętego. Bo na żadnego z nich jeszcze nie zstąpił. Byli jedynie ochrzczeni w imię Pana Jezusa. Wtedy więc wkładali (Apostołowie) na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego" (Dz 8, 14-17).

Przez przyjęcie sakramentu bierzmowania człowiek bierze na siebie obowiązek świadomego włączenia się w posłannictwo Jezusa Chrystusa. Wraz z bierzmowaniem człowiekowi zostają udzielone łaski: pomnożona zostaje łaska uświęcająca, wyciśnięty zostaje na duszy niezatarty znak wyznawcy Chrystusa, obdarowany zostaje 7 darami Ducha Świętego (mądrości, rozumu, rady, męstwa, umiejętności, pobożności i bojaźni Bożej), daje łaskę uczynkową. Z chrztem i bierzmowaniem łączy się namaszczenie olejem (Krzyżmem św. - mieszanina oliwy i balsamu, poświęcona w Wielki Czwartek przez biskupa w katedrze). Udzielający sakramentu Ksiądz Biskup przez namaszczenie czoła dopełnia obrzędu, jakiego podczas chrztu św. dokonał kapłan, namaszczając głowę. Ceremonii bierzmowania towarzyszy nałożenie rąk przez Księdza Biskupa, oznaczające zstąpienie Ducha Świętego oraz namaszczenie na czole Krzyżmem św. i słowa: "Przyjmij znamię daru Ducha Świętego" . W Piśmie Świętym napełnienie Duchem Świętym nazywane jest często " namaszczeniem": "Duch Pański spoczywa na Mnie i posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę" (Łk 4, 18); w innym miejscu: "Tym zaś, który umacnia nas wespół z wami w Chrystusie i który nas namaścił, jest Bóg. On też wycisnął na nas pieczęć i zostawił zadatek Ducha w sercach naszych" (2 Kor 1, 21).

Namaszczenie chorych

Namaszczenie (od słowa "maść", "namaścić", "namaszczać") jest jednym z sakramentów sprawowanych w Kościele katolickim. Przeznaczony jest dla osób chorych, których stan zdrowia jest poważnie zagrożony i dla tych, którzy znajdują się w niebezpieczeństwie utraty życia. Chociaż Pismo Święte nie wspomina wyraźnych i bezpośrednich słów Chrystusa ustanawiających ten sakrament, to jednak jego podstawą stało się nauczanie św. Jakuba: "Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie, a jeśliby popełnił grzechy, będą mu odpuszczone" ( Jk 5, 14-15). Słowa św. Jakuba wyraźnie wskazują, co należy czynić, gdy ktoś choruje. Sprowadzeni kapłani mają się modlić nad chorymi i namaścić ich olejem w imię Pana.

Zgodnie z dawnym przeświadczeniem wyzdrowienie ściśle łączyło się z namaszczeniem. Z opisem tego zwyczaju spotykamy się również w Ewangelii wg św. Marka. W scenie rozesłania Dwunastu przez Jezusa, św. Marek wspomina m.in. o namaszczeniu chorych olejem: " Wyrzucali też wiele złych duchów oraz wielu chorych namaszczali olejem i uzdrawiali" (Mk 6, 13).

Zwyczaj namaszczania ciała pachnącą maścią spotykamy już w Starym Testamencie. Następowało ono po kąpieli i było oznaką radości i zbytku. Odstępowano od niego w czasie żałoby i pokuty. W czasach starożytnych zwyczaj namaszczania, związany był przede wszystkim z wyborem na króla, proroka czy kapłana (por. 1 Sm 10,1; 1 Krl 19,16).

W czasach współczesnych sakrament namaszczenia chorych, zwany także przez Kościół uzupełnieniem sakramentu pokuty, ma łączyć człowieka z Chrystusem, umocnić go, dodać odwagi na pogodzenie się ze swoją sytuacją. Nawet, gdy cierpienie będzie nadal trwało, człowiek ma świadomość, że łączy się w nim z Chrystusem i w ten sposób służy zbawieniu świata. Sakrament namaszczenia chorych może być powtarzany, lecz nie w czasie trwania tej samej choroby (chyba, że ponownie pojawi się niebezpieczeństwo śmierci). Sakrament, o którym mowa mylnie utożsamia się z sakramentem umierających, tzw. wiatykiem. Wiatyk jest bowiem Komunią św., udzielaną umierającemu jako umocnienie na drodze do życia wiecznego w myśl słów Jezusa: "Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ma życie wieczne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym" ( J 6, 54). W miarę możliwości wiatyk jest udzielany pod obiema postaciami podczas Mszy św. Ponieważ sakrament namaszczenia chorych przez wielu ludzi utożsamiany jest z sakramentem umierających, dlatego też kapłan udający się do chorego jawi się jako zwiastun śmierci, a nie jako ten, który jest im dany ku pomocy i ku życiu.