W ubiegłym roku jubileusz 75-lecia istnienia obchodziła Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku. Z tej okazji ks. Michał Marian Grzybowski, wieloletni dyrektor tej placówki, opracował pamiątkowy album, który najtrafniej trzeba by określić świadectwem jej dziejów. Świadectwem, bo nie jest to tylko sucha historia, bezosobowa statystyka, ale starannie opracowana i wydana na kredowym papierze żywa opowieść, zajmująca gawęda, ilustrowana fragmentami wspomnień i fotografiami ze zbiorów - jak najbardziej prywatnych - autora.
„Wśród wielu placówek i instytucji oświatowych poczesne miejsce zajmują biblioteki. Towarzyszą one ludzkości i mają swoją historię. Przez stulecia gromadzą dorobek myśli ludzkiej, pomagają zdobywać coraz to nowe obszary wiedzy, były i są zapleczem rozwoju i pomocą do nowych badań” - napisał w słowie wstępnym ks. Grzybowski. Dzięki nowemu wydawnictwu możemy wejść w ten świat historii płockiej biblioteki (nazywam ją tak, gdyż jej historia to nie tylko funkcjonowanie jej jako książnicy seminaryjnej).
Miejsca, które „gromadziły mądrość zawartą w księgach” - jak napisał Autor - „był to książęcy dwór i jego kancelaria, siedziba biskupa płockiego z całą strukturą kościelną, klasztory ze swoimi skryptoriami i bibliotekami, potem zaś powstające szkoły i uczelnie”. Dlatego też album rozpoczyna się prezentacją historii i najcenniejszych zabytków średniowiecznych zbiorów katedralnych, po niej dopiero Autor przechodzi do omówienia historii Biblioteki Seminarium Duchownego w Płocku. Poszczególne rozdziały ukazują Seminarium pod zarządem księży misjonarzy (1710-1864), następnie pod zarządem kleru diecezjalnego, by przejść do historii zbiorów w nowym gmachu (od chwili poświęcenia nowego gmachu w 1928 r. liczony jest jubileusz biblioteki), czasów wojny i okupacji oraz prezentacji powojennych losów książnicy (ten okres jako osobiście najbliższy Autorowi potraktowany jest najszerzej) i jej dziejów najnowszych (1990-2003). Prezentację dziejów zamyka krótkie omówienie związanego z biblioteką Archiwum Diecezjalnego w Płocku.
Szczególną wartość stanowią materiały archiwalne: nie tylko zdjęcia (a jest ich tu obfitość), ale również dokumenty, świadectwa. Wymiar niepowtarzalnego i osobistego świadectwa nadają także wydawnictwu wspomnienia: ks. kan. Jana Sobiecha (alumna Seminarium Płockiego 1951-57, obecnie proboszcza w Lubowidzu), ks. kan. Andrzeja Fabisiaka (alumna WSD w Płocku w latach 1953--59, który pracował w bibliotece jako kleryk, później jako kapłan, obecnie proboszcza w Sońsku) oraz dotyczące pracy w bibliotece zapisy z dziennika Michała Mariana Grzybowskiego - najpierw jako alumna Seminarium, później - jako pracownika i dyrektora biblioteki. Książkę zamyka aneks (również osobisty) - mowa żałobna przy trumnie ks. kan. Władysława Mąkowskiego, dyrektora biblioteki z lat międzywojennych.
Stare przysłowie łacińskie mówi, że „księgi mają swoje losy”. Album ks. Grzybowskiego pozwala czytelnikowi wejść w świat, w którym losy książek i ludzi splatają się w jedną barwną opowieść…

Ks. Michał Marian Grzybowski, Mądrość zbudowała sobie dom. 75-lecie Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku 1928-2003. Płock 2004, ss. 120.