Do drogiego brata

o. Michała Palucha OP

Rektora Papieskiego Uniwersytetu Świętego Tomasza z Akwinu

W dniu, w którym upływa sto lat od urodzin Świętego Jana Pawła II, najznakomitszego z absolwentów tegoż Uniwersytetu, na Wydziale Filozofii Angelicum rozpoczyna działalność Instytut Kultury jego imienia. Pragnę wyrazić moje uznanie dla tej inicjatywy, a także przekazać serdeczne pozdrowienie całej społeczności akademickiej oraz wszystkim, których wydarzenie to zgromadziło, szczególnie zaś przedstawicielom dwóch polskich Fundacji, Futura Iuventa oraz Fundacji Świętego Mikołaja, które wspierają nowy Instytut.

Głównym zadaniem Instytutu ma być refleksja nad kulturą współczesną. W tym celu założyciele zamierzają oprzeć się na współpracy z najwybitniejszymi filozofami, teologami oraz ludźmi kultury w jej najszerszym rozumieniu. Sam zaś Święty Jan Paweł II jest dla owego dzieła zarówno inspiracją, jak i pierwszym i najważniejszym twórcą, z uwagi na bogate i wieloaspektowe dziedzictwo, jakie nam pozostawił, a wcześniej jeszcze na dany przezeń przykład otwartego i kontemplacyjnego umysłu, rozmiłowanego w Bogu i człowieku, w stworzeniu, historii oraz sztuce.

Różnorodne doświadczenia życiowe, obejmujące największe tragedie jego czasów oraz osobiste cierpienie, postrzegane w świetle Ducha Świętego, prowadziły go do wyjątkowo głębokiej refleksji nad człowiekiem i jego kulturowymi korzeniami jako nieodzownym punktem odniesienia dla głoszenia Ewangelii. I tak, w swej pierwszej Encyklice, napisał: „Zbliżamy się równocześnie do wszystkich kultur, światopoglądów, do wszystkich ludzi dobrej woli. Zbliżamy się z tą czcią i poszanowaniem, jakie od czasów apostolskich stanowiły o postawie misyjnej i misjonarskiej. Wystarczy przypomnieć św. Pawła, choćby jego przemówienie na ateńskim Areopagu. Postawa misyjna i misjonarska zaczyna się zawsze w poczuciu głębokiego szacunku dla tego, co «w człowieku się kryje», dla tego, co już on sam w głębi swojego ducha wypracował w zakresie spraw najgłębszych i najważniejszych - szacunku dla tego, co już w nim zdziałał ten Duch, który «tchnie: tam, gdzie chce»” (Redemptor hominis, 12; por. Przemówienie wygłoszone w siedzibie UNESCO, Paryż, 2 czerwca 1980).

Stoi przed nami zadanie zadbania o żywotność takiej postawy, jeśli pragniemy być Kościołem w drodze, Kościołem, któremu nie wystarczy pielęgnowanie i zarządzanie tym, co jest, ale który pragnie pozostać wierny swej misji.

Bardzo cieszy mnie fakt, że inicjatywa ta związana jest z Uniwersytetem Świętego Tomasza z Akwinu. Angelicum gromadzi wszak społeczność akademicką, profesorów i studentów pochodzących z całego świata i stanowi właściwe miejsce prowadzenia refleksji nad kluczowymi wyzwaniami, wobec których stoi dzisiejsza kultura. Tradycja Zakonu Dominikańskiego, zważywszy na istotną rolę, jaką zajmuje w niej racjonalny namysł nad wiarą i jej treściami, po mistrzowsku wyrażony przez Doktora Anielskiego, z pewnością sprzyjać będzie tego rodzaju projektowi, sprawiając, że będzie go cechować odwaga prawdy, wolność ducha i intelektualna uczciwość (por. Św. Paweł VI, List apostolski Lumen Ecclesiae, 20 listopada 1974, 8; Św. Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, 43).

Życząc tego, raz jeszcze ślę słowa zachęty oraz uznania dla Ciebie, drogi Bracie i dla wszystkich, którzy powołali do życia nowy Instytut. Profesorom i studentom oraz całemu personelowi życzę owocnej pracy i z serca przesyłam Błogosławieństwo Apostolskie.

Rzym, Bazylika św. Jana na Lateranie, 18 maja 2020 roku

Franciscus