15 marca br., o godz. 12.00. w Muzeum Etnograficznym miało miejsce otwarcie wystawy prezentującej prace zmarłego w grudniu ub. r. Tadeusza Frąckowiaka, rzeźbiarza i poety ludowego. Autorką scenariusza i komisarzem wystawy jest Krystyna Pawłowska.

Zgromadzone na ekspozycji zbiory pochodzą z Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, Muzeum Technik Ceramicznych w Kole, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Etnograficznego w Toruniu, parafii pw. św. Józefa w Brzeziu oraz z kolekcji prywatnej Diany Nowek z Torunia.

Pośród przybyłych gości znaleźli się krewni Artysty wraz z jego bratem Bronisławem Frąckowiakiem. Nie zabrakło przedstawicieli władz miasta Włocławka. Przybyli proboszczowie dwóch włocławskich parafii: katedralnej - ks. prał. Stanisław Waszczyński oraz pw. św. Jana - ks. prał. Bolesław Cieślak. W gronie gości był również jeden ze sponsorów wystawy, Józef Ziółkowski, właściciel Piekarni Osiedlowej " Południe" we Włocławku.

Zasadniczy nurt twórczości Frąckowiaka stanowi rzeźba, w dużej mierze o tematyce sakralnej. Odnajdujemy motyw Chrystusa Ukrzyżowanego, Zmartwychwstałego, Frasobliwego, motyw Matki Bożej, scenę Ucieczki Świętej Rodziny do Egiptu i inne.

Jego prace odznaczają się ciężką, masywną bryłą. Twarze postaci są smutne, pełne zadumy. Rzeźby posiadają wiele nieregularnych płaszczyzn i śladów powstałych podczas rzeźbienia nożem.

Poza nurtem sakralnym twórczości istnieje także nurt nawiązujący do surowego, wiejskiego życia, w których artysta ukazywał prace wiejskie, m.in. noszenie kapusty, pranie, dźwiganie wody ze studni, kopanie torfu itp. Istnieje część prac - zasadniczo niewielka - posiadająca olejną polichromię (większość pozostawiona jest w naturalnym kolorze drewna). Do prac polichromowanych należą m.in. krucyfiks z kościoła w Brzeziu czy zapustne postaci przebierańców.

Wystawa spotkała się z żywym zainteresowaniem publiczności. Mnie także urzekła i serdecznie zachęcam Czytelników do jej odwiedzenia.

* * *

Tadeusz Frąckowiak urodził się 30 marca 1927 r. w Dębiankach pod Izbicą Kujawską. Jego rodzice byli bezrolnymi robotnikami pracującymi w majątkach ziemskich. Od najmłodszych lat był silnie związany z matką. Do szkoły Tadeusz uczęszczał w Skarbanowie, kończąc ją na pięciu klasach. W czasie wojny trzykrotnie zesłany na roboty do Niemiec, za każdym razem dzięki własnemu sprytowi wracał do domu. Po wojnie, gdy rodzeństwo opuściło dom, pozostał w niewielkim gospodarstwie z matką. Żył samotnie. Śmierć matki w 1978 r. pogłębiła jego izolację od świata.

Pierwsza rzeźba Frąckowiaka uczyniła silne wrażenie na miejscowym księdzu, przychodzącym do domów parafian z wizytą duszpasterską. Wkrótce twórczość Artysty zaczęła budzić szersze zainteresowanie. W 1969 r. jedna z rzeźb została wyróż-niona na ogólnopolskim konkursie sztuki ludowej w Warszawie. Do chaty Frąckowiaka zaczęli zaglądać przedstawiciele domów kultury. Coraz częściej jego rzeźby można było ujrzeć na wystawach. W 1985 r. staraniem Muzeum włocławskiego został członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W latach 90., z powodu pogarszających się warunków socjalnych i zdrowotnych pracował coraz mniej. W 1998 r. rodzina umieściła go w Domu Pomocy Społecznej w Piotrkowie Kujawskim, gdzie zmarł 13 grudnia 2001 r.

Tadeusz Frąckowiak tworzył także wiersze: w dniu jego śmierci, w piotrkowskim DPS zorganizowano wieczornicę poświęconą twórczości poetyckiej Artysty. Wyjątkowo przejmująco musiał wówczas brzmieć wiersz:



Kochany i dobry Boże

Pozwól mi pożyć jeszcze

Nikogo w swym życiu nie skrzywdziłem

Żaby nie rozdeptałem na ścieżce

Zawsze żabuchnę przekroczyłem

Niech sobie tam żabcia żyje jeszcze

A gdy już przyjdzie ten ów mój dzień

A w dniu tym moja godzina

Łagodną przyślij po mnie śmierć

Tak jak to ojciec przysyła po syna