AGATA BOCHENEK
Niedziela Ogólnopolska 30/2000

"Nawet gdybym przyszła do domu pijana albo po narkotykach, mój ojciec by tego nie zauważył" - powiedziała 16-letnia Aśka. Znam ją, jej dom i rodziców - mówiła prawdę... niestety.
26 czerwca br., w Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii, ruszyła ogólnopolska kampania Biura ds. Narkomanii: "Znajdź czas dla swojego dziecka". 23 czerwca br. dziennikarze mogli zapoznać się z działalnością Biura, jak i stanem samego problemu w Polsce.

Już dawno zmienił się obraz polskiego narkomana - to już nie tylko brudny, ledwo trzymający się na nogach bezdomny z dworca, zbierający " na bilet do domu". Najczęściej teraz nie odróżnimy go wśród tłumu, nie rozpoznamy nawet we własnym domu. Rodzice albo nie wiedzą, jak wyglądają objawy zażywania narkotyku, albo "nie widzą" dziecka w ogóle. Problem jednak ciągle narasta, obniża się też wiek narkotyzujących się, jak i uzależnionych. Szczególnie znaczny jest wzrost liczby osób nadużywających amfetaminy, halucynogenów i przetworów konopi. Dlaczego? To "zdobycze" naszych czasów. O ile kiedyś narkoman utożsamiany był ze środowiskiem patologicznym, marginesowym, dziś zjawisko to nie omija tzw. porządnych domów. Jak zauważył Janusz Sierosławski - socjolog z Zakładu Badań nad Alkoholizmem i Toksykomaniami w Instytucie Psychiatrii i Neurologii, dzisiejsza młodzież preferuje styl "dobrze się bawić", w którym nie ma miejsca na wartości i normy. Unika sytuacji przykrych, nie myśli o przyszłości, ważne jest "tu i teraz". A narkotyki, zwłaszcza kanabinole (marihuana, haszysz), to kolejny środek na dostarczenie " przyjemności". Jeśli chcemy dotrzeć do młodych, musimy rozmawiać z ich punktu widzenia. Dla młodego człowieka narkotyk jest równorzędny z alkoholem czy papierosami; marihuana to niegroźne ziółko, a o uzależnieniu czy też jakiejś degradacji zaczyna się mówić dopiero w przypadku zażywania narkotyków dożylnie. Chociaż młodzi mają dość dużą wiedzę na temat środków odurzających, nie traktują ich jako zło samo w sobie, czemu zresztą przyklaskuje dość duże grono domorosłych "uczonych", bo "wszystko jest dla ludzi".
Narkotyzujący się obecnie to przede wszystkim ludzie młodzi, niejednokrotnie jeszcze uczący się, więc ciężar leczenia przeniósł się z ośrodków odwykowych na poradnie, ośrodki detoksykacyjne, których jest stanowczo za mało, jak i za mało jest ofert terapii krótkoterminowej. Ważnym elementem w walce z narkomanią są ośrodki i duszpasterstwo Kościoła katolickiego, kładące nacisk nie tylko na leczenie uzależnionych, ale przede wszystkim na profilaktykę i formację rodziców, wychowawców, księży i dzieci, poczynając od Duszpasterstwa Młodzieży Nieprzystosowanej Społecznie, a na każdej przyparafialnej świetlicy środowiskowej kończąc. Osobnym, poważnym problemem jest reforma lecznictwa i kasy chorych - leczenie uzależnionych odbywa się przeważnie poza przydzielonym rejonem, a na każdym z etapów leczenia nieodzowna jest obecność rodziców. Pamiętajmy, że najczęściej narkomania zaczyna się właśnie w domu - w jego nieprawidłowościach, patologiach, w braku czasu i miłości. Trafna wydaje się jedna z reklam w TV, gdzie pokazana jest reakcja źrenicy dziewczynki na światło: normalna i pod wpływem amfetaminy. I pokazuje się napis: "Patrz w oczy swojemu dziecku". Mnie poruszyła. Czy Państwa również?