Główny Urząd Statystyczny opublikował niedawno listę 500 największych polskich przedsiębiorstw. Na liście tej, na ostatnim miejscu, znalazło się jedno jedyne przedsiębiorstwo prywatne... Powinno to dać do myślenia tym, którzy sądzą, że w Polsce jest "za dużo" wolnego rynku. Jest o czym myśleć, zważywszy ponadto, że wiele z owych przedsiębiorstw państwowych to monopoliści rynkowi, w warunkach komfortu braku wszelkiej konkurencji dyktujący obywatelom takie ceny, jakie uważają za stosowne. W ślad za raportem GUS poszły "recenzje" ekonomistów podkreślających, że większość z tych wielkich przedsiębiorstw państwowych ma nader mierne osiągnięcia ekonomiczne: cechuje je słaba wydajność pracy, nadmiar biurokracji, chybione inwestycje... Jeśli tak jest, to nie dziwi, że ową marnotrawną gospodarkę muszą sobie pokrywać wyśrubowanymi cenami. Są wśród nich i takie, które "przyssały się" do budżetu: ich straty pokrywane są z budżetu, czyli z pieniędzy podatnika. Obywatel, by tak rzec, utrzymuje te molochy podwójnie: raz płacąc monopolistycznie dyktowane ceny, dwa - "łatając" (via budżet) ich niedobory...
To prawda, że procesy prywatyzacyjne obrosły w liczne afery, nieprawidłowości, zwykłe złodziejstwo mienia państwowego.Tak być nie musiało, i nie da się tego tłumaczyć "obiektywnymi procesami transformacji ustrojowej". Skandaliczne jest, że reprywatyzacja, czyli zwrot mienia obywatelom okradzionym przez komunistów, dokonuje się na końcu "procesu transformacji" z resztek majątku pozostałego do sprywatyzowania i przy licznych ograniczeniach byłych prawowitych właścicieli. Tak też być nie musiało: można było przecież zacząć od reprywatyzacji... Z faktu, że prywatyzacja przebiega w atmosferze skandali, nie należy przecież wyciągać pochopnego wniosku, że mamy już w kraju "za dużo" wolnego rynku, a zwłaszcza, że to ten wolny rynek jest "sprawcą" rosnącego bezrobocia. Coraz natarczywiej nasuwa się przekonanie, że powodem wysokiego bezrobocia w Polsce są nadmiernie wysokie podatki.
W Stanach Zjednoczonych, gdzie obciążenie podatkowe pracującego obywatela kształtuje się na poziomie 30-35%, bezrobocie wynosi 4, 5%! W krajach Unii Europejskiej, gdzie obciążenie podatkowe pracującego obywatela kształtuje się na poziomie 55-70% - bezrobocie waha się w granicach 10-15%... Przełożenie wysokich podatków na wysokie bezrobocie - aż nadto uderzające. Co ciekawe - zaczynają to dostrzegać nawet centrale związkowe, tyle że na razie jeszcze w sposób bardzo ograniczony.
Niedawno właśnie związki zawodowe rozmawiały z rządem premiera Buzka na temat bezrobocia, konkretnie: sposobów jego ograniczania. Związkowcy wskazali słusznie (chyba po raz pierwszy!), że jedną z najważniejszych przyczyn wysokiego bezrobocia w Polsce są właśnie wysokie podatki, przy czym wskazywali na VAT i podatek akcyzowy. Rzeczywiście, trudno zrozumieć, dlaczego podatek VAT w biednej Polsce " podciągnięto" na poziom wyższy niż w Niemczech, a np. podatek akcyzowy stanowi prawie połowę ceny litra benzyny (bądź co bądź towaru masowego, rzutującego na ceny innych towarów...). Przykładów znalazłoby się znacznie więcej. Ale przecież, gdy kilka miesięcy temu rząd proponował obniżkę innych podatków - część związków zawodowych postkomunistycznej proweniencji oburzała się na tę propozycję, co podchwycił SLD. Przy takim poparciu prezydent Kwaśniewski nie omieszkał zawetować tej propozycji, doprowadzając do niekorzystnych z punktu widzenia pracującego obywatela zmian...
Piszę o tych niekonsekwencjach, bo "porozumienie ponad podziałami" co do podatków jawi mi się jako najpilniejszy z obywatelskich postulatów. Jeśli traktować poważnie postulat "pracy dla każdego" - to przykładów, jak to robić, powinno się szukać raczej w amerykańskiej polityce podatkowej, niż w podatkowej polityce Unii Europejskiej.
Podczas 1-majowych wieców i masówek SLD, UP czy PPS wielu wiecowych mówców bezlitośnie chłostało rząd jako "nieudolny", obarczając właśnie rząd winą za rosnące bezrobocie... Widziałem na tych wiecach wielu owych działaczy, którzy jeszcze kilka miesięcy temu krytykowali równie bezlitośnie rząd, gdy chciał obniżać podatki... Wychodzi na to, że każda okazja dobra, żeby "przywalić" rządowi, bez oglądania się na logikę, konsekwencje. Tymczasem właśnie w dziedzinie podatkowej trzeba konsekwencji, uporu, inaczej "walka z bezrobociem" pozostanie stale i tylko - "hasłem dyżurnym".