"Na poboczach dróg życia każdego dnia można spotkać ludzi opuszczonych, samotnych, skrzywdzonych, chorych, upośledzonych, zepchniętych na margines życia. Kto ich omija szerokim łukiem? Kto na ich widok wstydliwie spuszcza oczy i idzie dalej? Kto się przy nich zatrzymuje i wyciąga w ich kierunku braterską dłoń, spiesząc z pomocą" - tak mówił bp Sławoj Leszek Głódź podczas uroczystej Mszy św. rozpoczynającej obchody 10-lecia istnienia odrodzonej Caritas Polskiej.
Eucharystia odprawiona w warszawskiej katedrze polowej zgromadziła członków Komisji Charytatywnej Konferencji Episkopatu Polski, dyrektorów diecezjalnych Caritas z całego kraju, przedstawicieli parlamentu, rządu, korpusu dyplomatycznego, przyjaciół i pracowników Caritas. Mszy św. przewodniczył sekretarz generalny Episkopatu Polski - bp Piotr Libera. Piękne kazanie wygłosił bp Głódź, przypominając, że postać miłosiernego Samarytanina towarzyszy Kościołowi od początku jego istnienia, poczynając od pierwszej gminy jerozolimskiej, która troszczyła się o wdowy, sieroty, ubogich... To chrześcijanie wznosili obok kościołów i klasztorów szpitale; zakładali domy dla ubogich, nie odwracali się od tych, którzy znaleźli się na marginesie życia. To święci Kościoła: św. Franciszek z Asyżu, brat Albert i wielu innych szli do ludzkiej biedy, aby ją ograniczać i zwalczać, aby mówić ubogim o Miłosiernym Bogu.
Mówiąc o chwalebnej, a zarazem tragicznej przeszłości Caritas, założonej w Polsce - przypomnijmy - w 1929 r., bp Głódź przyznał, że przed odrodzoną w 1990 r. Caritas stanęło zadanie niezwykle trudne - konieczność zmierzenia się z nowymi w Polsce obliczami nędzy, np. bezrobociem, patologiami krajowego rynku pracy, kryzysem rodziny, postawami, spod których wyziera egoizm, prywata, często zwykła nieuczciwość.
Czy Caritas sprostała wyzwaniu? Czy stała się centralą polskiego miłosierdzia? Odpowiedzi na te pytania padły w trakcie jubileuszowej sesji, która odbyła się 10 października w budynku Episkopatu Polski w Warszawie. Oczywiście, w trakcie urodzinowego spotkania mówi się o jubilacie wyłącznie w superlatywach, ale w tym wypadku, chwaląc rozmach, pasję działania, determinację, profesjonalizm i zwykłą ludzką wrażliwość ludzi Caritas, przywoływano przy tej okazji konkretne efekty 10 lat ciężkiej pracy. Bp Leszek Sławoj Głódź nazwał Caritas "zaczynem nowej społecznej krucjaty miłości", natomiast sekretarz generalny Caritas Internationalis Dunkan MacLaren był pełen uznania dla osiągnięć Caritas Polskiej, która mimo dużego ubóstwa we własnym kraju podejmuje także wysiłek pomocy dla biednych w krajach Afryki, Ameryki Łacińskiej, Azji. Doceniając rzetelność i profesjonalizm naszej Caritas, jej międzynarodowe władze zleciły zorganizowanie przez Polskę pomocy dla dotkniętej klęską suszy Mongolii. Rzetelnej oceny skuteczności misji Caritas Polskiej podjął się ks. prof. Janusz Balicki. Według ostatnich badań, 33% Polaków żyje na poziomie biedy, czyli za 378 zł miesięcznie na osobę. Mamy w kraju ok. pół miliona bezdomnych, a 80% bezrobotnych utraciło już prawo do zasiłku socjalnego. W tej sytuacji Caritas uruchamia w całym kraju sieć kuchni dla ubogich, prowadzi systematyczną akcję rozdzielania żywności i odzieży, utrzymuje 11 schronisk dla bezdomnych, gdzie wolontariusze starają się nie tylko biedaków nakarmić i ofiarować im dach nad głową, ale też pomóc wyjść z dołka, np. uwolnić się od uzależnień. Wyjątkowo cenna jest też inicjatywa Caritas wspierająca bezrobotnych w szukaniu pracy, m.in. przez organizowanie bezpłatnych kursów zawodowych. Wyzwaniem naszych czasów jest również zapewnienie bytu ludziom starym. Ks. prof. Balicki przypomniał, że za 20 lat w Polsce będziemy mieli blisko 8 mln. ludzi w wieku poprodukcyjnym, często egzystujących na granicy ubóstwa. Równie dramatycznie przedstawia się sytuacja w środowiskach osób niepełnosprawnych i śmiertelnie chorych. Ludzi tych nędza doświadcza niejako w sposób podwójny, dlatego Caritas staje przed koniecznością tworzenia domów starców, ośrodków rehabilitacyjnych, hospicjów dla ludzi umierających w cierpieniu. Nie wolno zapominać także o rodzinach, których kryzys stał się już faktem trudnym do pominięcia. Ok. 40% rodzin wielodzietnych nie radzi sobie ze sferą materialną, wiele z nich trwa na granicy egzystencji. Caritas tworzy domy samotnej matki, domy dla ofiar przemocy, świetlice środowiskowe, tylko w tym roku zabrała na letni wypoczynek 70 tys. dzieci z niezamożnych rodzin. Jak widać, skali problemów nie tylko nie udaje się ograniczyć, ale ciągle pojawiają się nowe. Nie można więc poprzestać na sprawdzonych metodach pomocy. Koniecznością staje się poszukiwanie nowych dróg, metod i środków finansowania.
O. Hubert Matusiewicz - wicedyrektor Caritas Polskiej przekonywał, że współczesność dopuszcza się "grzechu obojętności" wobec bliźniego, a główne zadanie Caritas to prymat człowieka nad materią, pojmowanie pracy charytatywnej jako ewangelizacji. Bowiem człowiekowi angażującemu się w działalność charytatywną miłosierdzie pozwala rozpoznać w biednym Oblicze Chrystusa, co daje szansę na to, by stać się, po pierwsze - bardziej człowiekiem, po drugie - bardziej chrześcijaninem. Jako jeden z szefów Caritas Polskiej o. Matusiewicz przedstawił plany tej organizacji na przyszłość. Caritas liczy na bardziej efektywną współpracę z ruchami i stowarzyszeniami kościelnymi, z innymi Kościołami oraz instytucjami publicznymi. " Język miłości, którym mówimy - puentował o. Hubert - jest językiem uniwersalnym". Zalecał także na co dzień aktualne, a pochodzące jeszcze z czasów pierwszych wieków chrześcijaństwa łączenie Eucharystii ze wspólnym posiłkiem, czyli agapą, oraz bliskie katolikom, a obecne w prawosławiu łączenie "sakramentu ołtarza" z "sakramentem brata", co należy tłumaczyć jako apel o większą wrażliwość każdego chrześcijanina na biedę bliźniego mieszkającego w tym samym domu, dzielnicy, należącego do tej samej parafii.
Okazją do bliższego poznania rozmiarów biedy w Polsce i na świecie, a także aktywności Caritas Polskiej była wystawa, jaką tego samego dnia w gmachu Senatu RP otworzyła marszałek wyższej izby parlamentu Alicja Grześkowiak, która stwierdziła, że wystawa ta jest dowodem, jak poważnie Caritas traktuje swoją misję. Na ekspozycję składały się fotografie obrazujące codzienność pracy Caritas: kuchnie dla ubogich, noclegownie, hospicja, domy samotnych matek, ośrodki pomocy ofiarom przemocy... Twarze podopiecznych i opiekunów, często wolontariuszy, toczących codzienny bój z ludzkimi nieszczęściami; rozradowane dzieciaki z caritasowskich wakacji i konwój Caritas Ordynariatu Polowego do Kosowa. Nie zabrakło zdjęć świec wigilijnych i skarbonek wielkopostnej jałmużny. Zaprezentowano również fotografie z lat 30. - m.in. ówczesne caritasowskie kuchnie dla ubogich i przytuliska dla bezdomnych. Symboliczną puentą tej części wystawy była pożółkła szpalta Trybuny Ludu z 1950 r., gdzie władza ludowa dumnie donosiła o likwidacji Caritas.
Po 40 latach od tamtej chwili, po czterech dekadach pracy na "jałowym biegu" - jak okres ten nazwał premier Buzek w specjalnym liście z okazji 10-lecia Caritas - ta największa kościelna organizacja charytatywna i jedna z największych tego typu w Polsce zasłużyła sobie wreszcie na to, aby publicznie wyrazić jej podziękowania, gratulacje i podziw. Większość jej działań była dotąd niezauważana zarówno przez środki masowego przekazu, jak i instytucje pomocowe. Nawet jubileusz nie stał się, niestety, okazją do pokazania skali działalności Caritas. Ogólnopolskie media, z małymi wyjątkami, wydarzenie to przemilczały.

CARITAS POLSKA

DYREKCJA l BIURO GŁÓWNE
Skwer Kard. S. Wyszyńskiego 6
01-015 Warszawa
tel.: +48 (0-22) 636-41-70; 530-48-03
fax: +48 (0-22) 838-70-59
e-mail: caritaspolska@caritas.pl
Konto bankowe:
PKO BP SA VIII O/Warszawa 90 10201013 122640130

Fundacja "Pro Caritate"
publikacje Caritas
u. Krakowskie Przedmieście 62
00-322 Warszawa
tel./fax: +48 (0-22) 827-59-76
e-mail: wydawnictwo@caritas.pl
Konto bankowe:
PKO BP VIII O/Warszawa 10201084-420488-270-1-111

Biuro Koordynacyjne Stacji Opieki Caritas
ul. Krakowskie Przedmieście 62
00-322 Warszawa
tel./fax: +48 (0-22) 828-74-62
e-mail: stacjeopieki@caritas.pl

Biuro Au-Pair "Droga"
ul. Krakowskie Przedmieście 62
00-322 Warszawa
tel.: +48 (0-22) 828-06-92
fax: +48 (0-22) 828-74-62; 838-70-59

Więcej o Caritas Polskiej na internetowych stronach Caritas:
http://www.caritas.pl