Kilka tysięcy wiernych przybyło do Międzyrzecza na obchody Wielkiego Jubileuszu, które odbyły się 12 listopada br. w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. Liturgia Mszy św. jubileuszowej, w której wzięli udział biskupi z metropolii i sąsiednich diecezji, sprawowana była na placu budowy kościoła-sanktuarium Pierwszych Męczenników Polski - Benedykta, Jana, Mateusza, Izaaka i Krystyna. Przed Mszą św. w dwóch kościołach parafialnych Międzyrzecza odbyło się nabożeństwo ku czci Pięciu Braci, po którym w uroczystej procesji z relikwiami Męczenników udano się na miejsce celebry.
O aktualności charyzmatu Świętych Pierwszych Męczenników Polski mówił podczas kazania metropolita szczecińsko-kamieński - abp Zygmunt Kamiński. Arcybiskup Metropolita nawiązał w kazaniu m.in. do ideałów jedności, które towarzyszyły Europie przed tysiącem lat. " Od tego ducha zależy - mówił - czy będziemy uczestniczyli w rozwoju Europy i świata, czy będziemy w takim duchu jedności pomiędzy narodami, w jakim byli ci dwaj Włosi i trzej Polacy - Pierwsi Męczennicy Polski; czy będziemy umieli tworzyć taki klimat, jaki towarzyszył wspominanemu po tysiącu latach Zjazdowi Gnieźnieńskiemu, kiedyśmy korzystali z doświadczenia Europy, ale równocześnie wnosili w jej kulturę całe nasze duchowe bogactwo". Ksiądz Arcybiskup wspomniał także o dwóch priorytetach polskiej racji stanu, które muszą być zauważane i ważniejsze od partyjnych interesów - chodzi o edukację młodego pokolenia i o pracę. "Ci Męczennicy nam to pokazują - mówił. - Oni przyszli tutaj budować i tworzyć swoją pracą umysłową i fizyczną".
Mszy św. jubileuszowej przewodniczył metropolita poznański - abp Juliusz Paetz, Międzyrzecz bowiem w 1003 r. należał do diecezji poznańskiej, a ówczesny biskup poznański Unger przewodniczył uroczystościom pogrzebowym Męczenników nazajutrz po ich śmierci. Na zakończenie Mszy św. ks. inf. Mieczysław Marszalik odczytał list nuncjusza apostolskiego - abp. Józefa Kowalczyka, który podkreślił, iż diecezja zielonogórsko-gorzowska jest szczególną spadkobierczynią dziedzictwa Męczenników.
Misja Pięciu Braci - jak nazwał ich św. Brunon w napisanym przez siebie Żywocie - bierze swój początek w spotkaniu księcia Bolesława Chrobrego z cesarzem Ottonem III w 1000 r. Wtedy zrodziła się myśl podjęcia akcji misyjnej wśród zagrażających Polsce i cesarstwu Wieletów. Na prośbę cesarza, który w tym celu udał się do Włoch, przybyło do Polski dwóch mnichów z eremu w Pereum, którego twórcą był św. Romuald. Benedykt i Jan przybyli do Polski na wiosnę 1002 r. Ich celem było otwarcie na chętnych do życia we wspólnocie zakonnej i praca ewangelizacyjna. Wkrótce dołączyli do nich dwaj Polacy: Mateusz i Izaak. W klasztorze posługiwał także chłopiec imieniem Krystyn przeznaczony do tej funkcji prawdopodobnie przez księcia Bolesława.
Bracia ponieśli śmierć w nocy z 10 na 11 listopada 1003 r.; zginęli pod razami mieczy lub oszczepów zbójców, którzy napadli na klasztor, gdy mnisi już spali. Srebra nie znaleźli, rozzłoszczeni zbójcy pocięli drogocenny ornat - dar cesarza Ottona, a następnie podpalili klasztor.
Tradycja i kult Pięciu Braci wciąż żywe są we Włoszech, zwłaszcza w Zakonie Kamedułów, założonym przez św. Romualda w 1012 r. Dziś można powiedzieć, iż Benedykt i Jan byli tegoż Zakonu prekursorami. Potwierdzeniem żywej pamięci o Braciach była obecność na uroczystościach przedstawicieli Zakonu Kamedułów z Włoch z ojcem generałem Emanuelem Bargellinim.
Według większości świadectw, bracia Jan i Benedykt osiedlili się opodal grodu Międzyrzecz we wsi Święty Wojciech. Obecnie prowadzone są tam prace archeologiczne pod kierownictwem archeologa Tadeusza Łaszkiewicza. O ich wynikach poinformował podczas Liturgii ordynariusz diecezji zielonogórsko-gorzowskiej Adam Dyczkowski. W trakcie prac przy istniejącym kościele natrafiono na fundamenty wczesnośredniowieczne. Wyniki badań wskazują także na istnienie dużego obiektu sakralnego poza murami miasta, co wskazywałoby na jego wyjątkowy charakter.
Międzyrzecz ma stać się w przyszłości centralnym miejscem kultu Świętych Męczenników. W 1999 r. Księżom Pallotynom została powierzona budowa kościoła-sanktuarium. Świątynia według projektu Krystyny Zaręby-Kijak zostanie zbudowana na planie serca. Kamień węgielny, wmurowany podczas jubileuszowej Liturgii przez bp. Adama Dyczkowskiego, został sprowadzony z Bazyliki Zwiastowania w Nazarecie dla podkreślenia związku z Wielkim Jubileuszem Wcielenia. Dokument potwierdzający akt wmurowania kamienia węgielnego oprócz Biskupa Ordynariusza podpisał proboszcz parafii - ks. Władysław Nadybał SAC oraz przedstawiciele wspólnoty parafialnej i budowniczowie kościoła. Jubileuszowym akcentem było także poświęcenie przez Księdza Biskupa znaków jubileuszowych, które zostały przywiezione przez delegacje parafialne. Wmurowane w ściany kościołów, mają stać się widzialnym znakiem Wielkiego Jubileuszu.
Kult Męczenników rozwija się na ziemi lubuskiej od czasów powojennych. Decyzją pierwszego administratora - ks. Edwarda Nowickiego w 1945 r. zostali oni ogłoszeni patronami ówczesnej administratury, a dzisiejszej diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. W 1966 r. sprowadzono do Międzyrzecza relikwie Męczenników. W 1997 r. pod hasłem Świadkowie wiary odbyło się w Gorzowie Wlkp. spotkanie z Papieżem Janem Pawłem II, który w swej homilii nawiązywał do charyzmatu Pierwszych Męczenników Polski.
Uroczystości międzyrzeckie rozpoczęły trzyletni okres przygotowania do Milenium Męczeństwa Pięciu Braci w 2003 r. Zostało zapowiedziane listem bp. Adama Dyczkowskiego, odczytanym 5 listopada br. w kościołach diecezji. Przygotowany został trzyletni program duszpasterski, który obejmuje kolejno 3 tematy: ewangelizację rodziny; ewangelizację parafii przez sakramenty; formację świeckich do świadectwa. Na rok 2003 planuje się również konsekrację międzyrzeckiej świątyni poświęconej Braciom Męczennikom, której fundamenty stały się miejscem jubileuszowej celebry.