Moja codzienna obserwacja społeczeństwa niemieckiego w kontekście ich duchowej tożsamości skłania mnie do następujących konstatacji. Otóż, Niemcy, i myślę, że nie różnią się oni pod tym względem od społeczeństw w innych krajach Unii Europejskiej, coraz częściej na co dzień przyjmują "praktyczną filozofię życia", w której eksponowane miejsce zajmuje po prostu ludzkie ciało, które pragnie tylko dobrego jedzenia, wymyślnego seksu i miękkiej pościeli. Bo czy inaczej można to nazwać, jeśli tutaj duch podporządkowany jest potrzebom ciała, które decyduje o całym współczesnym rozwoju. Cielesność tego społeczeństwa dążąca do dobrobytu, luksusu, gromadzenia nadmiaru dóbr materialnych nie znajduje czasu na potrzeby duchowe, które człowiek religijny najlepiej w sobie odkrywa przez obecność w nawach średniowiecznych katedr albo religijnych wspólnotach. W Niemczech często chrześcijaństwo jest uznawane jako przeszłość, która przez dwa tysiące lat kojarzona była ze światem niedostatku, biedy, chorób, cierpień fizycznych, krótkiego życia i pokornej śmierci. Przypomnijmy sobie, jak w średniowieczu ( zresztą i w wiekach późniejszych) było modne katowanie własnego ciała ( ascetyzm) w celu uwolnienia nieskazitelnie czystego ducha, który miał zapewnić właściwe miejsce w życiu pozagrobowym. Teraz to ciało zostało docenione.

Współczesny Niemiec to przedstawiciel świata, w którym niemal nikt nie jest głodny, niemal nikt nie cierpi z powodu zimna i chorób cywilizacyjnego niedostatku.

Jest to państwo wolnych jednostek, które tylko w bardzo ciasnych ramach akceptują ograniczenia wynikające z potrzeb życia zbiorowego. I powiedzmy sobie szczerze, że w świecie wolnych jednostek żadna ideologia nie ma szans rozwoju i przetrwania, ponieważ te jednostki same dla siebie i po swojemu budują swoją wizję szczęścia. Ideologia z reguły nie znajduje zwolenników wśród sytych i dobrze ubranych, bo do urlopu na Wyspach Kanaryjskich nie potrzeba ideologii. Do tego wystarczą pieniądze. I tu znów kłania się nam znakomite stwierdzenie ( a na nowo odkrywane) Karola Marksa, że byt kształtuje świadomość.

Powtórzę jeszcze raz, że w Unii Europejskiej rządzi despotycznie i totalitarnie ludzkie ciało. A dla tych, którzy chcą zaznać tajemnicy, nie potrzeba religii, wystarczy marihuana albo kokaina. Podniecenie, rozrywkę i emocje zapewnia tu nie religia, ale media elektroniczne.

Medycyna w Unii Europejskiej, a więc i w Niemczech - nie tylko przedłuża życie, ale w zasadzie pozwala też chorować bez bólu, umierać godnie, a tu i ówdzie nawet na własne życzenie. I przy takich doświadczeniach egzystencji Niemiec patrzy obojętnie na religię. Po prostu dla niego chrześcijaństwo lokowane jest w świecie przeszłości, a przeszłość nie zasługuje na zaufanie. Jest to konkluzja smutna, lecz chyba trafna. Mam takie wrażenie, że świat wartości, w jakich się kiedyś wychowałem, po prostu został zabity i że mam w tym zabójstwie także jakiś udział.

I na koniec tych rozważań chciałbym moim czytelnikom dać pod rozwagę kilka obrazków zaobserwowanych w Niemczech, a świadczących o ich "praktycznej filozofii życia".

Pierwszy obrazek

Niemiec częstując gościa alkoholem w domu, nie postawi mu całej butelki na stole (tak jak jest to w Polsce), ale naleje do kieliszka i resztę schowa do barku. Z kolei gospodyni niemiecka częstując gościa kanapkami, nie postawi przed nim całego półmiska kanapek, tylko zapyta się, ile on zje i tyle dostanie, bo więcej by się zmarnowało. Jest niedopuszczalną formą towarzyską, pojawia się to też w Polsce, zjawić się u nich bez uprzedniego zaawizowania swojego przyjścia.

Drugi obrazek

Niemieccy dziadkowie robiący zakupy dla swoich wnuczków wyłożą pieniądze na zapłacenie rachunku, ale kwota ta musi być potem zwrócona im przez ich dorosłe dzieci. Z kolei sami mają czas i pieniądze, aby okres swojej "złotej jesieni" spędzać na wycieczkach turystycznych i na wyjazdach (w okresie zimy) do ciepłych krajów. (W Polsce często określi się to daleko posuniętym egoizmem i oszczędnością, ale przemyślmy to...).

Trzeci obrazek

Jeżeli są kłopoty edukacyjne z młodym człowiekiem, mającym więcej niż 15 lat, niemiecka rodzina nie stara się takiego młodego człowieka zatrzymać w domu i karze mu usamodzielnić się. A więc, życie na własny koszt. (Oczywiście, stanowisko rodziców jest o tyle łatwe, że mają tę świadomość, iż młodzi ludzie otrzymują konkretną pomoc socjalną ze strony bogatego państwa niemieckiego). Na ile my - Polacy jesteśmy odmienni, jako społeczeństwo katolickie, niech każdy sobie odpowie z osobna. Mamy wolny wybór, bo jesteśmy społeczeństwem demokratycznym, chociaż nadal biednym państwem. I myślę, że historia lubi się powtarzać, ale na zasadzie historycznej fali, która jako zjawisko fizyczne ma tę właściwość, że idąc do przodu, później wraca. W średniowieczu to my - Polacy przyjęliśmy od zachodu chrześcijaństwo i jego wartości etyczne, a teraz przyszedł czas (przystąpienia Polski do Unii Europejskiej), że to kraje słowiańskie wniosą tę etykę Chrystusową do cielesnego społeczeństwa zachodu.