Reklama

Media

„Niedziela” - historia prasowego tytułu

Od Detroit do Poznania i Częstochowy

Kiedy prowadziłem prace związane z digitalizacją przedwojennej „Niedzieli” i gromadziłem materiały źródłowe do skanowania, przez przypadek natrafiłem na gazetę wydawaną po polsku w Stanach Zjednoczonych Ameryki - w Detroit

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pod koniec XIX wieku w Detroit w Stanach Zjednoczonych była wydawana gazeta pod tytułem „Niedziela”. Ten fakt bardzo mnie zaintrygował i po ukończeniu prac przenoszenia naszej częstochowskiej „Niedzieli” z lat 1926-39 i jej wszystkich dodatków do współczesnej wersji elektronicznej zająłem się tym tematem. Najpierw skontaktowałem się z Polskim Seminarium w Orchard Lake w USA, dokąd zostało ono przeniesione z Detroit, i tam uzyskałem informację, że „Niedziela” dla Polonii amerykańskiej była wydawana przez ks. Józefa J. Dąbrowskiego przy Polskim Seminarium w Detroit w latach 1891 - 1907. Pomimo pewnych podobieństw tematycznych i wydawniczych (np. w Detroit wydawano kalendarz podobny do naszego Kalendarza Jasnogórskiego), nie udało mi się jednak odszukać jakichkolwiek związków ze sobą obydwu „Niedziel”. Przyznam, że byłem tym trochę rozczarowany, ale nie zdziwiony, gdyż w tamtych czasach nie „rezerwowało się” tylko dla siebie tytułów gazet, dlatego często się one powtarzały. Postanowiłem iść dalej tym tropem i przeanalizować możliwie największą ilość obecnie dostępnych informacji o przedwojennej polskojęzycznej prasie, i znaleźć więcej „sióstr” naszego pisma. Oprócz „Niedzieli” wydawanej w Częstochowie i w Detroit znalazłem jeszcze tygodnik powieściowo-naukowy wydawany w Toledo w USA od 1913 r.; tygodnik dla ludu wydawany we Lwowie w latach 1884 - 1904; tygodnik społeczno-polityczno-literacki wydawany w Warszawie od 1906 r.; tygodnik ilustrowany wydawany we Lwowie w 1939 r. oraz najstarszą „Niedzielę” - tygodnik dla rodzin chrześcijańskich wydawany w Poznaniu w latach 1874-87. Zatem historia tytułu „Niedziela” ma co najmniej 138 lat, ale i tak wszystkie drogi prowadzą do Częstochowy, gdyż w pierwszych 2 numerach tej najstarszej, poznańskiej „Niedzieli” jest tekst poświęcony Kacprowi Karlińskiemu, obrońcy zamku w Olsztynie k. Częstochowy.
Oprócz samodzielnych tytułów znalazłem jeszcze 18 dodatków do przeróżnych pism przedwojennych zatytułowanych „Niedziela”, wydawanych w języku polskim (podaję lata wydawania, w których pismo na pewno się ukazywało):
1. Do tygodnika „Katolik”, wydawanego w Katowicach w latach 1936-39;
2. Do „Gryfa Kościerskiego”, wydawanego w Kościerzynie od 1932 r.;
3. Do tygodników „Głos Robotnika” i „Obrona Ludu”, wydawanych w Toruniu w latach 1927-38;
4. Do „Słowa Chełmżyńskiego”, wydawanego w Chełmży w latach 1933-34;
5. Do „Frontu Ludu”, wydawanego w Poznaniu w 1933 r.;
6. Do „Głosu Wąbrzeskiego”, wydawanego w Wąbrzeźnie w latach 1924-37;
7. Do „Głosu Chełmińskiego”, wydawanego w Chełmnie od 1933 r.;
8. Do „Głosu Ludu”, wydawanego w Czersku w 1934 r.;
9. Do „Dziennika Starogardzkiego”, wydawanego w Starogardzie Gdańskim w latach 1924-31;
10. Do „Dziennika Skarszewskiego”, wydawanego w Skarszewach od 1924 r.;
11. Do „Głosu Chełmżyńskiego”, wydawanego w Chełmży w latach 1933-34;
12. Do „Dziennika Chicagowskiego”, wydawanego w Chicago w USA od 1923 r.;
13. Do „Gazety Katolickiej”, wydawanej w Chorzowie od 1908 r.;
14. Do „Dziennika Berlińskiego”, wydawanego w Berlinie od 1932 r.;
15. Do gazet: „Nowiny”, „Nowiny Codzienne”, „Dziennik Raciborski”, „Głos Pogranicza i Kaszub”, „Katolik”, wydawanych w Opolu w latach 1932-39;
16. Do czasopisma „Nowiny”, wydawanego w Warszawie w 1938 r.;
17. Do „Górnoślązaka”, wydawanego w Katowicach od 1901 r.;
18. Do „Gońca Śląskiego” i „Katolika Polskiego”, wydawanych w Katowicach w latach 1927-33.
Na zakończenie wrócę jeszcze do naszego tygodnika, który wydawany jest od 86 lat. W pierwszym okresie, od 1926 r. do wybuchu II wojny światowej w 1939 r., ukazało się dokładnie 700 numerów pisma. „Niedziela”, reaktywowana po wojnie w kwietniu 1945 r., została ponownie zamknięta przez władze PRL w 1953 r., w którym ukazało się zaledwie 11 numerów pisma, a przez cały okres powojenny ukazało się ich 411. Po raz kolejny „Niedziela” wróciła w 1981 r. i od tego czasu łącznie z obecnym 38/2012 numerem pisma ukazało się ich 1620. Jest to zatem 2731. numer „Niedzieli” od początku jej ukazywania się na rynku. Zatem, jak Pan Bóg pozwoli, pod koniec 2017 r. powinien ukazać się jubileuszowy - 3000. numer „Niedzieli”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2012-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ach, jak tam męczą media!

Bardzo lubię czytać opisy sytuacji rynku medialnego w Rosji na łamach polskich mediów prorządowych. Są logiczne i bezkompromisowe. Korespondenci i komentatorzy sprytnie wyłapują kluczowe elementy, takie jak działania regulatora rynku, dowolnie używającego kar i ostrzeżeń w celu spacyfikowania resztek opozycyjności czy niezależności, jak bezwstyd rządowej propagandy, która najmniejszą historyjkę bijącą w przeciwników władzy rozdyma do rozmiarów wielkiej afery, a prawdziwe skandale i złodziejstwa na miliardy pomija. Widać w tych relacjach także perfidię władzy korzystającej z zaprzyjaźnionych oligarchów i biznesmenów, by przejąć kontrolę nad niewygodnymi redakcjami. Ta perfidia widoczna jest także w późniejszych wyjaśnieniach Kremla: nie mamy z tym nic wspólnego, rynek decyduje! Precyzyjny jest również opis mechanizmu finansowania mediów: grzeczne gazety i telewizje dostają reklamy, niegrzeczne muszą obejść się smakiem. Cieszą też przytaczane cytaty przedstawicieli szykanowanych redakcji, którzy dowodzą, że choć formalnie każdy może nadawać i wydawać, to w rzeczywistości wszyscy wiedzą, iż władza ma skuteczne sposoby na niepokornych.
CZYTAJ DALEJ

Tragedia w USA. Nie żyją polscy żołnierze

2025-09-20 06:36

[ TEMATY ]

Stany Zjednoczone

żołnierz

Adobe Stock

Dowództwo Generalne poinformowało w piątek, że podczas nocnego szkolenia spadochronowego w Stanach Zjednoczonych doszło do tragicznego wypadku, w wyniku którego zginęło dwóch polskich żołnierzy Wojsk Specjalnych. Przyczyny zdarzenia są przedmiotem postępowania specjalnej komisji - podano.

„Z głębokim żalem informujemy, że 19 września 2025 roku, podczas nocnego szkolenia spadochronowego realizowanego w Stanach Zjednoczonych doszło go tragicznego wypadku, w wyniku którego zginęło dwóch żołnierzy Wojsk Specjalnych” - podało Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych we wpisie na platformie X.
CZYTAJ DALEJ

Mężczyźni u swojego patrona

2025-09-20 15:39

Ks. Wojciech Kania/Niedziela

W sanktuarium św. Józefa w Nisku miała miejsce coroczna pielgrzymka mężczyzn z całej diecezji.

Spotkanie zgromadziło licznych uczestników, którzy przybyli, by wspólnie modlić się i umocnić w wierze pod opieką swojego patrona. Pielgrzymka rozpoczęła się konferencją, którą wygłosił ks. Konrad Fedorowski, dyrektor Wydziału Duszpasterstwa Małżeństw i Rodzin w Sandomierzu. Ks. Fedorowski, nawiązując do Księgi Rodzaju, podkreślił, że mężczyzna od początku został powołany do działania i pracy, aby zapewniać byt i bezpieczeństwo rodzinie oraz uczestniczyć w stwórczym dziele Boga. Jego podstawowym zadaniem jest ojcostwo, które nadaje sens życiu zarówno mężczyzny w małżeństwie, jak i kapłana. Pytanie Boga „Gdzie jesteś?” pozostaje dziś aktualne i dotyczy wierności mężczyzny swojemu powołaniu. Kapłan zwrócił uwagę na kryzys ojcostwa spowodowany kultem sukcesu, osłabieniem religijności i fałszywym obrazem ojca w mediach. Wskazał, że męskość często redukuje się do stereotypów siły, władzy czy brawury, które nie oddają jej prawdziwego sensu. Ojciec powinien być przewodnikiem i świadkiem wiary, prowadzącym dzieci własnym przykładem.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję