Reklama

Wymysojer - język, którym mówił Święty

Niektóre źródła podają, że 20 lat po narodzinach Józefa Bilczewskiego, w 1880 r. 92% mieszkańców używało języka wilamowskiego jako podstawowego.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W czasie Mszy św. dziękczynnej za kanonizację św. Józefa Bilczewskiego ostatnie wezwanie modlitwy wiernych przeczytał ks. Eugeniusz Nych. Pochodzący z Wilamowic proboszcz parafii Porąbka modlił się za uczestników Eucharystii słowami osobliwej wilamowskiej mowy, zwanej językiem wymysojer. - Ja sam nie znam dobrze tego wilamowskiego języka, nie potrafię już się nim posługiwać, ale pamiętam, że moi rodzice tak właśnie w domu mówili.
Mową, która zabrzmiała na wilamowskim Rynku z pewnością posługiwał się na co dzień młody Józef Bilczewski. - Język wilamowski, jak zwykło się go nazywać, jest właściwie etnolektem - mówi Jolanta Danek, opiekun folklorystycznego zespołu z Wilamowic - czyli zlepkiem różnych starych języków. Wymysojer, według źródeł, należy do rodziny języków germańskich - jest mieszanką języka flamandzkiego, angielskiego, górnoniemieckiego, fryzyjskiego i anglosaskiego. Posługuje się 26 spółgłoskami i 8 samogłoskami, przywędrował z tamtych stron razem z osadnikami, którzy osiedlili się w okolicach Starej Wsi i Wilamowic.
Niektóre źródła podają, że 20 lat po narodzinach Józefa Bilczewskiego, w 1880 r. 92% mieszkańców używało języka wilamowskiego jako podstawowego, w 1890 już tylko 72%, a w 1900 zaledwie 67%. Językiem wymysojer mówiono jeszcze do II wojny światowej. Po wojnie władze komunistyczne wypowiedziały ostrą walkę językowi i tradycjom wilamowskim. Sytuacja uległa zmianie dopiero po roku 1956.
Zamieszczone w Internecie informacje mówią o kilkudziesięciu osobach, które potrafią mówić językiem wilamowskim. J. Danek twierdzi, że te dane są już nieaktualne. - Takich osób żyje już niewiele, ale niewątpliwie w Wilamowicach są jeszcze takie osoby - dodaje. Do nich należy emerytowany górnik Józef Gara. Pan Józef wydał książkę zawierającą teksty w języku wymysojer wraz z tłumaczeniem na język polski i niemiecki. Do książki dołączono płytę, dzięki której można posłuchać tekstów w oryginalnym brzmieniu wilamowskiego języka.
- Pomysł, by przeczytać modlitwę w gwarze podsunęła nam sama postać Świętego - relacjonuje ks. Nycz. - Arcybiskup lwowski miał wśród swych diecezjan mniejszości narodowe, np. Węgrów. Kiedy wizytował parafie zamieszkałe przez tę ludność, mówił do nich po węgiersku. Miał przygotowane na kartce kilka zdań, które kierował do wiernych. Ci bardzo go za to cenili.
Poniżej prezentujemy tekst „Kołysanka” napisany w języku wymysojer, wraz z polskim tłumaczeniem.

Śtöf maj buwła fest!
Skumma fremdy gest,
Skumma muma ana fettyn,
Z’ brennia nysła ana epułn,
Stöf duy Jasiu fest!

(Śpij, mój chłopcze, spokojnie!
Obcy goście przychodzą,
Ciotki i wujkowie przychodzą,
Niosą orzechy i jabłka,
Śpij Jasiu w spokoju!)

Krótki słowniczek języka wilamowskiego:

ambona - prydikśtül
anioł - engl
bezbożny - ungłojwik
biskup - bisküp
chrzcielnica - taojfśtan
kapłan - fiör
niebo - hymuł
odpust - opyłys
ołtarz - ełter
opłatek - ömbłaotła
zakrystia - dy dryskommer

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Świdnica. Inauguracja I Synodu Diecezji Świdnickiej: „Patrzmy na Jezusa!”

2024-05-18 09:50

[ TEMATY ]

Świdnica

bp Marek Mendyk

synod diecezji świdnickiej

diecezja świdnicka

Baner promujący I Synod Diecezji Świdnickiej

Baner promujący I Synod Diecezji Świdnickiej

Dziś sobotę 18 maja 2024 roku o godzinie 11. w katedrze świdnickiej odbędzie się uroczysta inauguracja Pierwszego Synodu diecezji świdnickiej. Msza święta rozpocznie to historyczne wydarzenie, którego hasłem przewodnim są słowa z Listu do Hebrajczyków: „Patrzmy na Jezusa, który nam w wierze przewodzi i ją wydoskonala” (Hbr 12, 2).

W obliczu współczesnych wyzwań i przemian, zarówno w Kościele, jak i w świecie, Synod ten ma szczególne znaczenie. Jak zauważył papież Franciszek, „nie żyjemy w epoce zmian, ale przeżywamy zmianę epoki”. Widzimy, jak gwałtownie zmienia się nasz sposób życia, wzajemnego odnoszenia się do siebie i przekazywania informacji pomiędzy pokoleniami. Te zmiany wpływają również na naszą wiarę i sposób jej przeżywania.

CZYTAJ DALEJ

Papież: katakumby będą ważnym miejscem jubileuszowym; tam wszystko mówi o nadziei

2024-05-17 14:42

[ TEMATY ]

papież Franciszek

rok jubileuszowy

Jubileusz 2025

Monika Książek

W katakumbach wszystko opowiada o życiu po śmierci, o uwolnieniu od niebezpieczeństw i samej śmierci przez Chrystusa - mówił Franciszek do członków Papieskiej Komisji Archeologii Sakralnej, troszczącej się o dawne chrześcijańskie cmentarze. Jak przypominał papież, to tam pielgrzymowali pierwsi chrześcijanie, choćby po to, by oddać cześć świętym: Piotrowi i Pawłowi. To wszystko sprawia, że katakumby idealnie wpisują się w temat Jubileuszu 2025 r., który brzmi: „Pielgrzymi nadziei”.

Franciszek wyraził uznanie dla działalności komisji, wspominając m.in. o cieszących się dużym zainteresowaniem Dniach Katakumb, które są organizowane dwa razy do roku. Instytucja dzięki współpracy z różnymi uniwersytetami wciąż koordynuje ponadto badania archeologiczne na terenie całych Włoch.

CZYTAJ DALEJ

Jak będzie przebiegał Synod Archidiecezji Wrocławskiej?

2024-05-18 14:02

Magdalena Lewandowska/Niedziela

Do włączenia się w synod diecezjalny jest zaproszony każdy i każda z nas, świeccy i duchowni

Do włączenia się w synod diecezjalny jest zaproszony każdy i każda z nas, świeccy i duchowni

Dla wiernych Archidiecezji Wrocławskiej nadchodzi okazja, aby mieć wpływ na kształt lokalnego Kościoła. 19 maja rozpocznie się II Synod Archidiecezji Wrocławskiej i jest do niego zaproszony każdy, komu leży na sercu dobro Kościoła. Spotkania presynodalne pokazały, że potencjał zarówno wśród świeckich jak i duchownych do wzajemnej współpracy jest, a rozpoczynający się synod ma stać się wzmocnieniem tej więzi i nadaniem kierunku, którym chce prowadzić Kościół wrocławski Duch Święty.

Na konferencji prasowej poświęconej rozpoczęciu się synodu diecezjalnego podane zostało, że czas trwania to ok. 2 lata. Co zatem wydarzy się w tym czasie?

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję