Reklama

Kultura

Na płycie i w archikatedrze

W czasie Wielkiego Postu dochodzi do głosu muzyka oratoryjna w swym pasyjnym wydaniu. Nic dziwnego, że melomani zacierają ręce na kolejne z wykonań Bachowskich pasji, ale nie tylko. W tym roku miłośnicy arcydzieł lipskiego kantora mają jeszcze jeden powód do zadowolenia. Jaki?

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Koniec XX wieku obfitował w liczne nagrania arcydzieł muzyki barokowej, zgodne z prawidłami wynikającymi z badań nad źródłami tej muzyki. Ukształtował się nurt wykonawstwa historycznie poinformowanego, czyli takiego, które odrzuca wszelkie klasyczne i romantyczne naleciałości, zwłaszcza te, które sprawiały, że muzyka oratoryjna baroku była wykonywana przez 100-osobowe orkiestry i tak samo liczne chóry. Takie praktyki odrzucono, by wejść do świata artykulacji, stroju czy kanonu interpretacyjnego w duchu epoki. Powstało wówczas wiele nagrań, a scena interpretacji na instrumentach dawnych, prawdziwa specjalizacja wśród śpiewaków i instrumentalistów ukształtowały niemal nowe środowisko (z kontratenorami na czele) oraz prawdziwe gwiazdy takiej koncepcji wykonawczej. W tym gronie luminarzem był i jest sir John Eliot Gardiner (ur. 1943). To on zaskoczył nas nową interpretacją słynnej Pasji według św. Jana, którą wykonał wraz ze stworzoną przez siebie wizytówką Monteverdi Choir, z English Baroque Soloists oraz ze wspaniałymi solistami, m.in.: Nickiem Pritchardem (tenor – Ewangelista), Williamem Thomasem (bas – Jezus), Alexem Ashworthem (bas-baryton – Piłat, arie basowe), Julią Doyle (sopran), Alexandrem Chance’em (kontratenor – arie altowe), Peterem Davorenem (tenor) oraz Michaelem Laffertym (baryton – św. Piotr). Nie ukrywam, że największe wrażenie w tym wykonaniu robią na mnie chóry. Ale to właśnie one są siłą obu zachowanych pasji Jana Sebastiana Bacha. Począwszy od pierwszego chóru Herr, unser Herrscher, po finałowe Ruht wohl, ihr heiligen Gebeine oraz Ach, Herr, lass dein lieb Engelein niejako przenoszą nas wieki wstecz i czynią świadkami wydarzeń od ogrodu Getsemani po złożenie do grobu. Co tu ukrywać, Gardiner każdym kolejnym nagraniem bachowskim podnosił poprzeczkę i tym razem ponownie to uczynił, dostarczając przed kilkoma dniami nowy album do naszych rąk. A warto wiedzieć, że historia Bachowskiej Pasji Janowej jest ciekawa, choćby z uwagi na cyzelowanie dzieła przez kompozytora. Mówi się wręcz, że to modlitwa Bacha, stąd jej pietyzm. Ale czy tylko? Jest ona wcześniejsza od Pasji Mateuszowej (1729), a jej prawykonanie nastąpiło w Wielki Piątek 1724 r. w lipskim kościele św. Mikołaja. Kolejny raz, z licznymi zmianami, wybrzmiała w innym lipskim kościele – św. Tomasza. Wersja wykonywana dzisiaj to konglomerat niedokończonej trzeciej wersji (1730) oraz czwartej (1749), ale bez późniejszych zmian tekstowych w ariach. Inna wersja pasji, wykonana jeszcze za życia Bacha, datowana jest na 1749 r. Odwołuje się strukturą do tej z 1724 r., ale jest znacznie rozszerzona w obszarze instrumentalnym i zawiera dłuższą część 33, za to Bach usunął (prawdopodobnie na życzenie zamawiających) dwa fragmenty zaczerpnięte z Ewangelii Mateuszowej, wstawione do pierwotnej wersji Pasji Janowej: „Wspomniał Piotr na słowo Jezusa, który powiedział: «Nim kogut zapieje, trzy razy się Mnie wyprzesz». Wyszedł na zewnątrz i gorzko zapłakał” (Mt 26,75); „A oto zasłona przybytku rozdarła się na dwoje z góry na dół; ziemia zadrżała i skały zaczęły pękać. Groby się otworzyły i wiele ciał świętych, którzy umarli, powstało” (Mt 27, 51-52). wiemy, że zastąpił je instrumentalnym fragmentem, ten jednak nie zachował się do naszych czasów.

Reklama

Pięknie opisał to dzieło o. Julian Mieczysław Śmierciak z Instytutu Muzykologii KUL: – Bach tworzył spontanicznie, mocą swojego geniuszu, i nie trzymał się ściśle schematów muzycznych, nie kopiował i nie obliczał według matematycznych proporcji, ale znając doskonale zasady muzycznej retoryki, wykorzystał je po mistrzowsku, aby tak ważne wydarzenia, jakie niesie ze sobą Męka Chrystusa, wyrazić jak najtrafniej, z taką siłą i z taką efektywnością, jak to tylko możliwe, i przy użyciu najlepszych środków.

To samo dzieło zabrzmi również w znakomitej wersji koncertowej 9 kwietnia w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Wykonają ją mistrzowie instrumentów dawnych – Musicae Antiquae Collegium Varsoviense (dyr. Michał Maciaszczyk), a wśród solistów pojawi się m.in. sama Simone Kermes. Piękne wprowadzenie do Wielkiego Tygodnia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2022-03-22 13:23

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nowi kanonicy

2024-03-28 12:00

[ TEMATY ]

Zielona Góra

Karol Porwich/Niedziela

Podczas Mszy Krzyżma bp Tadeusz Lityński wręczył nominacje i odznaczenia kapłanom diecezji. Życzenia otrzymali również księża, którzy obchodzą w tym roku jubileusze kapłańskie.

Pełna lista nominacji, odznaczeń i jubilatów.

CZYTAJ DALEJ

Tak, proszę, Jezu Chryste, obmyj mnie

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Pio Si/pl.fotolia.com

Rozważania do Ewangelii J 13, 1-15.

Wielki Czwartek, 28 marca

CZYTAJ DALEJ

Wspaniałe świadectwo wrażliwości liturgicznej

2024-03-28 12:37

[ TEMATY ]

Msza Wieczerzy Pańskiej

parafia św. Stanisława Kostki w Zielonej Górze

procesja z darami

Archiwum parafii

Kolejny rok przygotowujemy bardzo uroczystą procesję z darami na Wielki Czwartek. To taka tradycja w naszej parafii - mówi Iwona Szablewska (pierwsza z prawej)

Kolejny rok przygotowujemy bardzo uroczystą procesję z darami na Wielki Czwartek. To taka tradycja w naszej parafii - mówi Iwona Szablewska (pierwsza z prawej)

Parafia wprawdzie niewielka, ale zaangażowanie i hojność wiernych – bardzo duże. Parafia św. Stanisława Kostki to zielonogórski fenomen. W tym roku na procesję z darami na Mszę Wieczerzy Pańskiej uzbierano tam ogromną sumę, a w samą procesję zaangażowało się ponad 200 osób!

- Kolejny rok przygotowujemy bardzo uroczystą procesję z darami na Wielki Czwartek. To taka tradycja w naszej parafii, bardzo związana z tym jak mocno stawiamy na liturgię i na edukację liturgiczną wszystkich wiernych – mówi Iwona Szablewska, wiceprzewodnicząca duszpasterskiej rady parafialnej i precentorka. - Jesteśmy bardzo małą parafią jak na realia Zielonej Góry, bo liczymy 3,5 tys. mieszkańców, a do kościoła w niedzielę na Mszę św. regularnie przychodzi 400 osób. W procesję z darami w tym roku zaangażowało się 250 osób. To ponad 70 rodzin, co daje nam 150 osób, i kolejne 100 osób, niepowtarzalnych, to ci, którzy są we wspólnotach. Zwyczaj jest taki, że w ciągu roku przyglądamy się, co jest tak naprawdę potrzebne jeszcze do sprawowania liturgii, a że jesteśmy młodą parafią „na dorobku” to wiele rzeczy nam brakowało, więc zawsze staramy się ustalać priorytety z proboszczem i służbą liturgiczną – podkreśla pani Iwona. Dodaje, że we wszystkim ważna jest też transparentność, by ofiarodawcy mieli świadomość, na co i w jaki sposób zostały rozdysponowane pieniądze. - W procesję z darami czynnie zaangażowało się 62,5% parafian. To wspaniałe świadectwo wrażliwości liturgicznej, dbania o jej piękno – to wszystko dla naszego Pana Jezusa Chrystusa – mówi Iwona Szablewska.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję