"Media wpływają na nasze poglądy, decyzje i uczucia. Prasa,
radio, telewizja, internet są obecne w każdej dziedzinie ludzkiego
życia. Nie ma dziś takiego miejsca, w którym nie daje się odczuć
wpływu środków przekazu na postawy religijne i moralne, na systemy
polityczne czy na wychowanie" - wskazuje Kościół katolicki w dokumencie "
Aetatis novae". Jako obywatele XXI wieku jesteśmy świadkami gwałtownego
rozwoju kultury multimediów, jej materialnego bogactwa i duchowego
ubóstwa. W regionie łódzkim nadaje kilkanaście stacji radiowych i
telewizyjnych (łącznie kilkaset godzin programów na dobę). Abonenci
lokalnych telewizji kablowej mają do wyboru dziesiątki kanałów telewizyjnych
oraz stały dostęp do sieci internetu. W łódzkich kioskach i salonach
prasy mamy do dyspozycji setki tytułów czasopism. Dlatego istnieje
potrzeba głębokiej refleksji nad korzystaniem ze środków masowej
komunikacji. Środki masowej komunikacji są wielkim darem i zadaniem.
Każdy z nas, czy tego chce, czy nie, jest uczestnikiem kultury multimedialnej
i potrzeba nam wiedzy i refleksji, aby mądrze korzystać z tego, co
nam media oferują. Stowarzyszenie "Civitas Christiana" zorganizowało
spotkanie z bp. Adamem Lepą poświęcone jego najnowszej książce Media
a postawy. Miało ono miejsce 8 marca 2001 r. w siedzibie Stowarzyszenia.
Jacek Zieliński, dyrektor Ośrodka Studiów nad Kulturą Masową "Civitas
Christiana" w swym wprowadzeniu do dyskusji powiedział, że dzisiaj
działania mediów są przedstawiane w sposób bardzo uproszczony jako
oddziaływanie nadawcy na odbiorcę i sprowadzane do psychologicznego
modelu ukazującego bodźce i reakacje. Bp Adam Lepa w swej najnowszej
książce Media a postawy proponuje szersze humanistyczne spojrzenie
na media, uwzględniające postawy nadawców, dziennikarzy i odbiorców
mediów. Dostrzega on analogię między relacją dziennikarz - odbiorca
a więzią nauczyciel - uczeń.
"Nadawcy, niestety, uciekają od ´wychowywania´ i wymawiają
się od odpowiedzialności, co jest bardzo wygodne w dobie komercjalizacji
mass mediów, kiedy liczba widzów przed ekranami prosto przekłada
się na dochody z reklam - zauważył dr Jacek Zieliński. - Wychowawcy
winni uświadamiać młodzieży, że świat widziany za pośrednictwem środków
masowego przekazu nie jest tożsamy z obiektywną rzeczywistością.
Za tym, co widzimy lub czytamy, kryje się dziennikarz, żywy człowiek.
Bagaż jego sympatii i antypatii, przekonań i stereotypów tworzą jego
postawę i kierują ´nożyczkami´ selekcji materiału docierającego do
odbiorcy" - podkreślił Dyrektor Ośrodka Studiów nad Kulturą Masową.
Uproszczone spojrzenie na media przeszkadza w rozumnym korzystaniu
z owoców kultury multimedialnej. "My, katolicy, często nie zdajemy
sobie sprawy, jak wielką rolę w życiu religijnym i społecznym spełniają
postawy" - powiedział gość spotkania bp Adam Lepa. Postawy prezentują
i dogłębnie ukazują osobowość człowieka, bo angażują najważniejsze
jej elementy: intelekt, wolę, uczucia i aktywność. Od niedawna postawy
ludzi stały się przedmiotem wyjątkowego zainteresowania polityków.
Politycy dzisiaj nie ograniczają do nakłaniania wyborców czy całych
grup społecznych, aby oddali głos na polityków, do przekonywania
do swoich poglądów i działań. Dzisiaj politycy chcą zawładnąć postawami
całych grup społecznych. Bp Adam Lepa przytoczył świadectwo młodych
małżonków z Bułgarii, którzy mówili, że czterdzieści lat komunizmu
uczyniło większe spustoszenie w sercach ludzi niż czterysta lat niewoli
tureckiej. W pracy nad rozwojem swojej osobowości wiedza o postawach
jest nieodzowna. "Często my, katolicy, nie zdajemy sobie sprawy,
że wiara, nadzieja i miłość są darem łaski, ale również mają wymiar
przyrodzony, który wyraża się w ludzkich postawach. Jeżeli spojrzymy
na wiarę jak na postawę, która wyraża się poprzez intelekt, wolę,
uczucia i aktywność" - podkreślił bp Adam Lepa. Socjologowie, którzy
badają media, najczęściej zwracają uwagę na negatywne aspekty działania
mediów. Zdarza się, że duszpasterze i katecheci mówią jedynie o negatywnych
stronach działalności mediów.
Bp Adam Lepa wyraził nadzieję, że media mogą pozytywnie
oddziaływać na ludzkie postawy. Media są takie, jakie są postawy
ludzi, którzy w nich pracują, którzy je odbierają. Biskup łódzki
wymienił trzy pozytywne postawy, które kształtują media: postawę
tolerancji, postawę dialogu oraz postawę szerokich horyzontów. Już
kilkanaście lat temu znakomity polski socjolog Janusz Szczepański
napisał artykuł, w którym przekonywał, że dziennikarz powinien być
nauczycielem. Nauczycielem, który przyczynia się do podniesienia
stanu intelektualnego jednostki i społeczeństwa, który oddziaływuje
na postawy społeczne ludzi, którzy korzystają z jego warsztatu dziennikarskiego.
Gdyby dziennikarze zdawali sobie sprawę, że są nauczycielami czy
wychowawcami tych, dla których piszą, to poziom etyczny mediów w
Polsce byłby dużo wyższy. Bp Adam Lepa, nawiązując do wypowiedzi
Jana Pawła II, przypomina, że sprawą najważniejszą dla dziennikarza
jest respektowanie prawdy i dawanie świadectwa. "Jeżeli dziennikarz
służy prawdzie, to służy człowiekowi. Stosunek dziennikarza do prawdy
jest najlepszym kryterium jego uczciwości" - wskazał bp Adam Lepa.
Dzisiaj można zauważyć, że takie są postawy młodych ludzi, jakie
propagują media. Wychowawcy powinni kształtować u młodych ludzi postawy
krytycznej wobec mediów, postawy selektywnego odbioru mediów i postawy
twórczej aktywności. Zdaniem francuskich specjalistów od mediów w
wychowaniu młodzieży do uczestnictwa w kulturze multimedialnej należy
uwzględnić element ascezy. Media oddziaływują na młodego człowieka
tak skutecznie i głęboko, że bez ascezy nie wychowamy młodych ludzi
do korzystania z mediów, przypominają franscuscy eksperci. Mówiąc
o niebezpieczeństwach korzystania z mediów, Biskup łódzki wskazał,
że już istnieją już przypadki osób uzależnionych od internetu, tzw.
siecioholików. Uczestnicy spotkania brali aktywny udział w dyskusji
o mediach, stawiając wiele ważkich pytań dotyczących metod działania
i kondycji polskich mediów. Zwracali uwagę na amerykanizację polskiej
kultury, zalewanie polskiego rynku wydawniczego kolorowymi pisemkami,
na upolitycznienie polskich mediów publicznych: programów ogólnopolskich
Telewizji Polskiej, Polskiego Radia oraz ośrodków regionalnych. Uczestnicy
dyskusji o mediach wyrażali swój niepokój z powodu bierności społeczeństwa
wobec patologii mediów. W spotkaniu z bp. Adamem Lepą w Stowarzyszeniu "
Civitas Christiana" uczestniczyło ponad 60 osób.
Pomóż w rozwoju naszego portalu