"Święte Triduum Paschalne Męki i Zmartwychwstania Pańskiego jaśnieje jako szczyt całego roku liturgicznego. Triduum Paschalne rozpoczyna się Mszą Wieczerzy Pańskiej, osiąga swój szczyt w Wigilii Paschalnej i kończy się nieszporami Zmartwychwstania Pańskiego" - czytamy w kalendarzu liturgicznym. Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota stanowią trzy etapy jednego wydarzenia zbawczego, którym jest Pascha, czyli przejście Jezusa Chrystusa przez mękę i śmierć do nowego życia w zmartwychwstaniu. To Misterium Paschalne Chrystusa jest źródłem życia nadprzyrodzonego dla tych, którzy przez wiarę i chrzest zostali w Nim zanurzeni.
Wielki Czwartek
W wieczornej Mszy Wieczerzy Pańskiej rozpoczynającej Triduum Paschalne podczas śpiewu hymnu Chwała na wysokości Bogu grają organy i dzwonią wszystkie dzwony. Potem milkną aż do śpiewu tego hymnu w czasie Mszy Wigilii Paschalnej (używa się kołatek). Teksty biblijne uwydatniają fakt paschy w znaku uczty jako drogi miłości "aż do końca". Z Liturgią Wieczerzy Pańskiej łączy się wzruszający i wymowny obrzęd umycia nóg dwunastu mężczyznom ("Mandatum") Obrzęd ten jest przypomnieniem umycia nóg Apostołom przez Chrystusa w czasie Ostatniej Wieczerzy. Po modlitwie po Komunii św. kapłan przenosi Najświętszy Sakrament do tabernakulum w odpowiednio przygotowanej kaplicy, zwanej często " ciemnicą". Jest to starożytny zwyczaj, sięgający czasów, kiedy nie było jeszcze w kościołach tabernakulów i Najświętszy Sakrament przechowywano w zakrystii lub w innym godnym miejscu. Kościół zaleca, by tu wierni adorowali Chrystusa Eucharystycznego do północy. Adoracja ma być wyrazem wdzięczności za niewypowiedziany dar miłości Chrystusa do człowieka.
Wielki Piątek Męki Pańskiej
Wielki Piątek jest dniem męki i śmierci Jezusa Chrystusa. Jest to jedyny dzień w roku, w którym nie ma Mszy św. Jest tylko Komunia św. z Hostii konsekrowanych poprzedniego dnia. W Wielki Piątek (jedyny raz w roku) klęka się przed Krzyżem jak przed Najświętszym Sakramentem. Ołtarze w tym dniu są obnażone i puste tabernakulum jest otwarte. Nabożeństwo wielkopiątkowe rozpoczyna się liturgią słowa, w której naczelne miejsce zajmuje opis Męki Pańskiej wg św. Jana. Po homilii następuje uroczysta "modlitwa powszechna". W modlitwie tej wspomina się w dwunastu różnych intencjach wszystkich, których obmyła zbawcza Krew Chrystusa przelana na krzyżu. Punktem szczytowym liturgii w tym dniu jest adoracja Krzyża. Pieśni towarzyszące adoracji Krzyża w przepiękny sposób sławią jego tajemnicę. Po zakończeniu liturgii wielkopiątkowej w procesji zanosi się eucharystyczne Ciało Chrystusa w monstrancji przykrytej białym przezroczystym welonem do tzw. Bożego Grobu. Wierni licznie gromadzą się w swoich kościołach przy Bożym Grobie - tu rozmyślają o Męce Pańskiej, śpiewają pieśni pasyjne. W ten sposób adorują eucharystyczne Ciało swojego Zbawiciela. Adorację kończy uroczysta procesja rezurekcyjna.
Wigilia Paschalna
Wielka Sobota aż do Wigilii Paschalnej jest w dalszym ciągu dniem
smutku po złożeniu Chrystusa Pana w grobie. Jest też dniem nawiedzania
Grobów Pańskich i adoracji Najświętszego Sakramentu. Przed południem
tego dnia błogosławi się pokarmy na wielkanocny stół. Wierni przynoszą
do kościoła tzw. "święcone". Cała dynamika nocy paschalnej koncentruje
się wokół nowego życia, przyniesionego nam przez Chrystusa. Dlatego
liturgia Wigilii Paschalnej pełna jest wymownych symboli, którymi
są: światło, słowo, woda i uczta. Przed bramą świątyni kapłan poświęca
ogień - symbol światłości wiekuistej. Potem od tego ognia zapala
paschał - świecę nocy paschalnej, symbol Chrystusa zmartwychwstałego,
mówiąc: "Niech światło Chrystusa chwalebnie zmartwychwstałego rozproszy
ciemności naszych serc i umysłów". Następnie w procesji wnosi paschał
do pogrążonej w ciemnościach świątyni. W czasie procesji trzykrotnie
śpiewa: "Światło Chrystusa", na co wierni odpowiadają: "Bogu niech
będą dzięki" i stopniowo zapalają od paschału swoje świece. Tak powoli
rozchodzi się wśród obecnych "Światło Chrystusa", napełniając świątynię
swoim blaskiem. Śpiewany potem najpiękniejszy hymn Exsultet (Weselcie
się...) wzywa do radości niebo i ziemię, bo Chrystus zmartwychwstał, "
krwią serdeczną zmazał dłużny zapis starodawnej winy", wyprowadził
nas z niewoli grzechu i prowadzi do krainy życia w zmartwychwstaniu.
Po uroczystym rozpoczęciu czuwania na cześć Pana wierni słuchają
słowa Bożego (stworzenie świata, ofiara Abrahama, przejście Izraela
przez Morze Czerwone, trwałość przymierza, nowe i wieczne przymierze,
mądrością jest księga przykazań Boga, "Pokropię was wodą czystą")
i odpowiadają na nie śpiewem psalmów i pieśni, a kapłan podsumowuje
modlitwą. Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu zapala się świece
ołtarzowe i przy dźwiękach organów oraz biciu w dzwony śpiewa się
hymn "Chwała na wysokości Bogu". Następuje odczytanie epistoły (Rz
6,3-11 na temat nowego życia) a po uroczystym Alleluja Ewangelii
o zmartwychwstaniu Pańskim. Następnie kapłan poświęca wodę. Woda
podtrzymuje życie, jest symbolem życia nadprzyrodzonego. Znaczenie
wody najlepiej wyjaśnia modlitwa odmawiana w czasie jej poświęcenia: "
Prosimy Cię, Panie, niech przez Syna Twojego zstąpi na tę wodę moc
Ducha Świętego, aby wszyscy przez chrzest pogrzebani razem z Chrystusem
w śmierci, z Nim też powstali do nowego życia". Dlatego chrzest i
odnowienie obietnic chrzcielnych zajmują tak ważne miejsce w liturgii
Wigilii Paschalnej. Chrzest jest tym sakramentem, który wszczepia
nas i zanurza w paschalne misterium Chrystusa. Liturgia światła,
słowa i chrztu są wprowadzeniem do radosnego spotkania ze Zmartwychwstałym
Chrystusem w Eucharystii. To w Eucharystii obdarza On swoich wiernych
nowym życiem. Dar ten otrzymują wszyscy, którzy tej Nocy przyjmą
Ciało i Krew Baranka Bożego, który zgładził grzech świata.
Procesja rezurekcyjna jest kroczeniem za Chrystusem Zmartwychwstałym
jako wyznanie wiary w Jego zwycięstwo nad śmiercią i szatanem. Jest
również dziękczynieniem za otwarcie wierzącym bramy do Królestwa
Bożego. Na początku procesji okrążającej kościół trzy razy niesie
się krzyż ozdobiony czerwoną stułą oraz figurę Zmartwychwstałego.
Cała niedziela zmartwychwstania jest dziękczynieniem za nowe życie,
którego źródłem jest zmartwychwstanie Chrystusa oraz uwielbieniem
Go za zapewnienie wierzącym zmartwychwstania do nowego życia w pokoju,
sprawiedliwości i chwale bez końca.
Pomóż w rozwoju naszego portalu