Reklama

Wokół piątego przykazania

Niedziela łomżyńska 17/2001

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ogłoszony w 1992 r. Katechizm Kościoła Katolickiego wywołał wiele dyskusji m.in. wokół pięciu przykazań kościelnych. Jej zakres został jeszcze rozszerzony po wydaniu Corrigendy, czyli tekstów poprawek zatwierdzonych przez Kongregację Nauki Wiary pismem z 25 kwietnia 1998 r. oraz opublikowaniu w 1999 r. Katechizmu dla dorosłych, który stanowi polską adaptację Katechizmu Kościoła Katolickiego. Ostatecznie, w zatwierdzonym przez Komisję Episkopatu Polski ds. Wychowania Katolickiego Katechizmie dla dorosłych, tekst pięciu przykazań kościelnych otrzymał następujące brzmienie:

"1. W niedziele i święta obowiązkowe we Mszy św. nabożnie uczestniczyć i od prac służebnych się powstrzymywać.

2. Przynajmniej raz w roku spowiadać się.

3. Przynajmniej raz w roku Komunię św. przyjąć.

4. Posty nakazane zachowywać.

5. Potrzebom materialnym Kościoła zaradzać" (s. 200).

Zaprezentowane przykazania różnią się zatem od tych, które przyswajaliśmy sobie jeszcze kilka lat temu, np. podczas nauki katechizmu przed I Komunią św. Na nich m.in. kształtowaliśmy nasze chrześcijańskie życie, można nawet powiedzieć - wyrośliśmy. Nic więc dziwnego, że nowe ujęcie prawa pozytywnego, "(...) które ma na celu zagwarantowanie niezbędnego minimum ducha modlitwy i wysiłku moralnego we wzrastaniu miłości Boga i bliźniego oraz wspomagania Kościoła", jest powodem wielu dyskusji. Osoby zabierając głos w tej sprawie można podzielić na trzy grupy. W pierwszej znajdują się zwolennicy i zarazem obrońcy nowego ujęcia przykazań kościelnych. Grupa druga to ludzie domagający się stosownych wyjaśnień. Z kolei do grupy trzeciej można zaliczyć tych, którzy odnoszą się krytycznie do zaistniałych zmian. Szczególnie dużo kontrowersji pojawia się w odniesieniu do piątego przykazania: "Potrzebom materialnym Kościoła zaradzać" (Katechizm dla dorosłych, s. 200). Pytania, jakie najczęściej tutaj padają, oscylują wokół następujących problemów: Dlaczego Kościół domaga się, aby zaradzać jego potrzebom materialnym? Czy w Wielkim Poście można już teraz urządzać zabawy? Dlaczego nastąpiła zmiana przykazań kościelnych?

Dokładne wyjaśnienie tych kwestii przekracza ramy niniejszej wypowiedzi. Poza tym można je będzie odnaleźć w specjalistycznej literaturze teologicznej. Ogólne zaś odniesienie się do nich pozwala najpierw zauważyć, iż w porównaniu ze wspomnianą tu Corrigendą polska adaptacja Katechizmu Kościoła Katolickiego zawęża nieco brzmienie omawianego przykazania. Według Corrigendy, "Piąte przykazanie kościelne ( ´Wierni są zobowiązani dbać o potrzeby Kościoła´) mówi, że wierni powinni dbać o potrzeby materialne Kościoła, każdy według swoich możliwości". Jednakże w jednej i drugiej wersji istota pozostaje ta sama.

Zmiana treści piątego przykazania nie oznacza jednak, że Kościół pomniejsza pokutny charakter Wielkiego Postu. W nowym ujęciu treść obowiązującego poprzednio przykazania: "W czasach zakazanych zabaw hucznych nie urządzać" można zawiera się w czwartym przykazaniu: " Posty nakazane zachowywać". Taki wniosek znajduje mocne potwierdzenie w sformułowaniach Corrigendy, która podaje, że "Czwarte przykazanie kościelne (´W dni pokuty wyznaczone przez Kościół wierni są zobowiązani powstrzymywać się od spożywania mięsa i zachować post´) zabezpiecza okresy ascezy i pokuty, przygotowujące nas do uroczystości liturgicznych" ( Corrigenda, nr 2043).

Pewnego wyjaśnienia domaga się także motyw, jaki zdeterminował zmiany w określeniu pięciu przykazań kościelnych, w tym interesującego nas szczególnie piątego przykazania. Katechizm Kościoła Katolickiego, jak też Corrigenda oraz Katechizm dla dorosłych, formułując piąte przykazanie kościelne, odwołują się do kodeksu prawa kanonicznego. Dokładna lektura kanonów 1249-1251 pozwoli na lepsze zrozumienie obowiązującego obecnie czwartego przykazania, zaś kanon 222 kodeksu prawa kanonicznego pełniej ukazuje naukę przykazania piątego. Uzasadnienie zmian w określeniu pięciu przykazań kościelnych odnajdujemy również, chociaż pośrednio, w konstytucji apostolskiej Jana Pawła II Fidei depositum, ogłoszonej z okazji publikacji Katechizmu Kościoła Katolickiego. Ojciec Święty zauważa tu m.in., że katechizm ma "(...) rozjaśniać światłem wiary nowe sytuacje i problemy, które w przeszłości nie istniały". Właśnie dlatego jego "(...) treść jest często ujęta w ´nowy´ sposób, by odpowiadać na pytania stawiane przez naszą epokę" ( Fidei depositum).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2001-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wymagać od siebie

2025-08-05 08:53

Niedziela Ogólnopolska 32/2025, str. 20

[ TEMATY ]

homilia

Adobe Stock

Dzisiejsze słowo Boże pobudza naszą duszę podobnie jak rollercoaster w parku rozrywki, który w ciągu krótkiej chwili przeprowadza uczestników zabawy od zaciekawienia, zachwytu, lęku i przerażenia do uczucia ulgi i spokoju. Z jednej strony ukojenie i nadzieja, z drugiej – emocjonalne wezwanie do czuwania. „Nie bój się, mała trzódko, gdyż spodobało się Ojcu waszemu dać wam królestwo” – mówi do nas Jezus. Czyż słowa te nas nie uspokajają, kiedy zewsząd – od dziennikarzy, od socjologów i z własnych obserwacji – dochodzą do nas informacje o masowym i szybkim odchodzeniu, szczególnie młodych ludzi (choć przecież nie tylko!), od wiary i Kościoła?
CZYTAJ DALEJ

Zmarł „brat bliźniak” ks. Popiełuszki, ksiądz Bernard Brien

2025-08-08 11:49

[ TEMATY ]

bł. ks. Jerzy Popiełuszko

Ksiądz Bernard Brien

Katarzyna Soborak

Ks. Bernard Brien odprawia Mszę św. przy relikwiach bł. ks. Jerzego Popiełuszko w rocznicę jego porwania - 19 X 2016 r.

Ks. Bernard Brien odprawia Mszę św. przy relikwiach bł. ks. Jerzego Popiełuszko w rocznicę jego porwania - 19 X 2016 r.

To po jego modlitwie nad umierającym François Audelanem w szpitalu w podparyskim Créteil w 2012 roku doszło do nagłego wyzdrowienia pacjenta. Ten – domniemany - cud jest obecnie badany w procesie kanonizacyjnym ks. Jerzego Popiełuszki.

Jeszcze tydzień temu ks. Brien rozpisywał harmonogram działań związanych z propagowaniem we Francji kultu bł. ks. Jerzego Popiełuszki.
CZYTAJ DALEJ

Egipt: pogłębia się spór w łonie klasztoru św. Katarzyny na Synaju

2025-08-10 20:39

[ TEMATY ]

Egipt

klasztor św. Katarzyny na Synaju

Anna Przewoźnik

Coraz szersze kręgi zatacza spór kanoniczno-jurysdykcyjny w łonie prastarego klasztoru prawosławnego św. Katarzyny na Synaju między żyjącymi tam mnichami a jego przełożonym abp. Damianem oraz między nim a patriarchą jerozolimskim Teofilem III. Pod koniec lipca większość mnichów zbuntowała się przeciw arcybiskupowi i pozbawiła go władzy, a w kilka dni później Patriarchat Jerozolimski wysłał 3-osobową delegację dla zbadania sprawy najpierw w Grecji, a następnie na Synaju.

Wieczorem 31 lipca, po wielogodzinnych burzliwych rozmowach 15 spośród ponad 20-osobowej społeczności mniszej przegłosowało usunięcie 90-letniego abp. Damiana z urzędu ihumena (namiestnika) swego monasteru. Piastował on to stanowisko nieprzerwanie od 10 grudnia 1973 - najdłużej ze wszystkich prawosławnych przywódców kościelnych na świecie. Wcześniej, 28 tegoż miesiąca mnisi wystosowali list do greckiego Ministerstwa Oświaty i Religii, wyrażający sprzeciw wobec zapowiedzi głosowania w parlamencie w Atenach projektu specjalnej uchwały, która miała nadać ich klasztorowi osobowość prawną. Autorzy listu uznali to za sprzeczne z kanonami mieszanie się władz świeckich w sprawy kościelne. List ten wysłano też do zwierzchników wszystkich lokalnych Kościołów prawosławnych, powiadamiając ich jednocześnie o przyczynach odsunięcia abp. Damiana.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję