W 2003 r. minęło 80 lat od chwili utworzenia toruńskiej Książnicy Kopernikańskiej (dawniej Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika), pierwszej polskiej publicznej biblioteki naukowej na Pomorzu. 
Dwie daty są znamienne dla dziejów tej placówki: 19 lutego 1923 r. - dzień powołania do życia Biblioteki i 10 grudnia 1923 r., kiedy udostępniono czytelnikom połączone w jedną 
całość cztery doborowe, wzajemnie się uzupełniające księgozbiory toruńskie. Były one gromadzone na terenie miasta od XVI w. i należały niegdyś do najstarszych bibliotek miejscowych: gimnazjalnej 
i radzieckiej (magistrackiej) oraz Towarzystwa Naukowego i Towarzystwa „Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst”. To właśnie ze zbiorów tych bibliotek 
pochodzą zachowane w Książnicy do dnia dzisiejszego bezcenne rękopisy i starodruki z okresu od XIV do XVIII w.
Uroczystości jubileuszowe rozpoczęły się 8 grudnia 2003 r. w salach toruńskiego Dworu Artusa. Patronat nad uroczystością sprawował Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 
Powołano także Komitet Honorowy Obchodów Rocznicowych. W jego skład weszli: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Przewodnicząca Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Biskup Toruński, 
Prezydent Miasta Torunia, Przewodniczący Rady Miasta Torunia, Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Prezes Towarzystwa Naukowego w Toruniu oraz Kanclerz Loży Toruńskiej „Business Centre 
Club” i Prezes Zarządu Toruń-Pacific.
Na uroczystość przybyli pracownicy Biblioteki oraz liczni goście, wśród nich przedstawiciele władz państwowych, wojewódzkich i miejskich, bibliotekarze z innych placówek, sponsorzy, 
czytelnicy i przyjaciele, którzy na ręce Dyrektor składali wyrazy uznania dla dotychczasowej pracy Książnicy oraz gratulacje i serdeczne życzenia.
Senator Rzeczypospolitej Polskiej Dorota Kempka z okazji jubileuszu 80-lecia odznaczyła Książnicę Kopernikańską medalem Senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu.
Piękny prezent otrzymała szacowna Jubilatka od toruńskich radnych. 4 grudnia 2003 r. Rada Miasta Torunia podjęła uchwałę o nazwaniu odcinka alei 500-lecia, od ul. Krasińskiego do ul. 
Słowackiego, ulicą Alojzego Tujakowskiego, zasłużonego dyrektora Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika w latach 1954-80.
Uczestnicy spotkania jubileuszowego mogli wysłuchać wykładu Nowe tendencje w polszczyźnie publicznej, który wygłosił znany językoznawca, prof. Jerzy Bralczyk.
Dużym zainteresowaniem cieszyły się wystawy przygotowane przez pracowników Biblioteki. Zaprezentowano na nich fragmenty cennej kolekcji starodruków ze zbiorów Książnicy. W siedzibie 
Biblioteki przy ul. Słowackiego 8 pokazano kolorową ekspozycję zatytułowaną Piękne zielniki, a w Dworze Artusa wystawę Postylle w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. 
Postylle są to księgi religijne. Termin postilla powstał w okresie średniowiecza od łacińskich słów post illa verba, co w języku polskim znaczy „po owych słowach”. Taką 
formułą rozpoczynano komentarz do przedstawionego wcześniej tekstu biblijnego. Z czasem z dwóch pierwszych słów tej formuły post i illa powstał wyraz postilla (postylla) 
na oznaczenie kazania, a wraz z nadejściem reformacji w XVI w. - rocznika kazań. Kazania, zwane także wykładami, dawały omówienie i objaśniały Ewangelie 
zgodnie z poglądami Kościoła lub Zboru. Od XVI w. treści tych ksiąg podawane były w językach narodowych i w przystępnej formie, by „ułatwić prostym ludziom 
zrozumienie i zapamiętywanie myśli wyrażonych w kazaniach”. Najstarsze zachowane w zbiorach Książnicy edycje postylli zostały wydrukowane w Strasburgu 
u schyłku XV w. Autorami tych dzieł pisanych w języku łacińskim są uczeni mnisi: franciszkanin Mikołaj z Liry (zm. w 1340 r.) i dominikanin 
Guillerm z Paryża (zm. w 1437 r.).
W wieku XVI i XVII powstały natomiast pięknie ilustrowane drzeworytami pierwszorzędnych mistrzów postylle autorstwa Mikołaja Reja, Jakuba Wujka, Marcina Białobrzeskiego i Samuela 
Dambrowskiego. Na wystawie po raz pierwszy zaprezentowano publicznie także toruńską Postyllę z roku 1594, która za sprawą mecenasa Książnicy, firmy Toruń-Pacific, wróciła po ponad 
400 latach do Torunia i po konserwacji, jako dar na 80. urodziny Biblioteki, trafiła do jej zbiorów.
Tego samego dnia, w godzinach popołudniowych, odbyła się sesja naukowa Postylle w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej, nawiązująca w tematyce wykładów do nowego nabytku 
Biblioteki. Referenci mówili m. in. o roli postylli w religii protestanckiej, o wyposażeniu edycji toruńskiej Postylli z roku 1594, o języku Postylli 
Jana Kalksteina z roku 1594 na tle innych postylli XVI w. i o konserwacji dzieła.
Wieczór zakończył koncert w wykonaniu oboisty Mateusza Kubańskiego i akordeonisty Stanisława Miłka.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
