5 sierpnia przez drzwi jubileuszowe matki kościołów archidiecezji przejdą kapłani tworzący Kapitułę Bazyliki Archikatedralnej. W przyszłym roku Kapituła obchodzić będzie 50. rocznicę powstania. Warto w Roku Wielkiego Jubileuszu przybliżyć naszym Czytelnikom jej historię, znaczenie i obecne miejsce w Kościele częstochowskim. O wypowiedź poprosiliśmy ks. inf. Ireneusza Skubisia - scholastyka Kapituły.

ANNA CICHOBŁAZIŃSKA: - W stallach bazyliki archikatedralnej zasiada 12 kapłanów ubranych w charakterystyczny, niezwykle uroczysty strój - to Kapituła Bazyliki Archikatedralnej. Księże Infułacie, proszę opowiedzieć o wczoraj i dziś tej tak ważnej instytucji Kościoła częstochowskiego.

KS. INF. IRENEUSZ SKUBIŚ: - O powstanie Kapituły zabiegał bp Zdzisław Goliński, drugi biskup częstochowski. Powołana została bullą Piusa XII Peropportune sane z dnia 5 sierpnia 1951 r. Kapituła w tamtym czasie pełniła ważną funkcję, była nośnikiem władzy. Gdy w diecezji zabrakło biskupa diecezjalnego, Kapituła wybierała wikariusza kapitulnego i ten rządził diecezją aż do momentu mianowania nowego biskupa. W naszej diecezji wikariuszem kapitulnym był dwukrotnie bp Stanisław Czajka. Obecnie Kapituła pełni inne zadania. Stanowi, oczywiście, radę biskupa, ale nie jest to rada sformalizowana.

Biskup diecezjalny powołuje kanoników kapitulnych spośród kapłanów diecezjalnych. Według statutu jest ich dwunastu. Wśród nich jest czterech prałatów i ośmiu kanoników gremialnych. Prałatem jest prepozyt Kapituły, dziekan, scholastyk i kustosz. Oprócz prałatów i kanoników gremialnych biskup mianuje dwunastu kanoników honorowych.

Te tytuły mają dzisiaj charakter historyczny. Kiedyś kapituły pełniły bardzo ważne funkcje społeczne, np. prałat-scholastyk zajmował się szkolnictwem w diecezji. Dzisiaj kapituły spełniają bardziej znaczenie liturgiczne. Kapłani, którzy są członkami kapituł, uczestniczą w większych uroczystościach razem ze swoim biskupem, dodają splendoru nabożeństwom katedralnym i uroczystościom w diecezji. Kapituła częstochowska ma obowiązek uczestniczyć zarówno w uroczystościach w archikatedrze, jak i m.in. na Jasnej Górze - 3 maja i 8 września.

Oprócz zadań liturgicznych, biskupi diecezjalni wyznaczają szczególne zadania dla swoich kapituł. Nasz Arcybiskup wyznaczył Kapitule m.in. troskę o archikatedrę częstochowską.

Warto przypomnieć w tym miejscu, że oprócz Kapituły Archikatedralnej w archidiecezji istnieją jeszcze kapituły kolegiackie - w Zawierciu i Wieluniu. Każda z tych kapituł ma swoje statuty, z tym że Kapituła Archikatedralna ma szczególne miejsce przy biskupie diecezjalnym.

- Uwagę wiernych zgromadzonych w czasie uroczystości kościelnych zwraca strój kanonicki. Proszę wyjaśnić, z czego się składa?

- Strój kanonicki jest podobny do stroju biskupiego. Kanonik kapitulny nosi rokietę (komża z fioletowym podbiciem), pas fioletowy, kapitulne dystynktorium (odznaka w kształcie krzyża) zawieszone na łańcuchu, biret z fioletowym pomponem, i - w zależności od roku liturgicznego - mucet (fioletowa peleryna) lub mantolet (fioletowa dłuższa peleryna). Strój kanonicki noszony jest zasadniczo tylko na terenie diecezji.

Bardzo wielu jest kapłanów odznaczonych przywilejem rokiety i mantoletu. Taki tytuł zaznaczany jest przy nazwisku kapłana literami RM. Kapłani odznaczeni tym przywilejem mają tytuł kanonika i noszą charakterystyczny kanonicki strój: komżę z fioletowym podbiciem i czarną pelerynę. Nie należą jednak do kanoników kapitulnych.

- Jak stanowiska kanonickie zajmowane w Kapitule mają się do ostatnich nominacji na infułatów?

- Stanowiska kanonickie i infułackie są od siebie niezależne. Infułatem zostaje się z nominacji Stolicy Apostolskiej. Z nominacji Stolicy Apostolskiej księża najczęściej mianowani są prałatami. Takiego tytułu używa kapelan papieski i prałat honorowy Jego Świątobliwości. Wyższa od nich jest nominacja na protonotariusza apostolskiego, czyli infułata. Są to odznaczenia papieskie i nie mają związku z odznaczeniami kanonickimi. Infułatem może być kapłan, który nie jest kanonikiem w żadnej kapitule. Ojciec Święty mianując kogoś prałatem czy protonotariuszem apostolskim, nadaje mu pewne przywileje dotyczące stroju. Zobowiązania mają charakter duchowy.

- Dziękuję za rozmowę