Reklama

Zarys historii parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tokarach

Niedziela podlaska 37/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W połowie XV wieku król Kazimierz II Jagiellończyk (1447-92) nadał Tokary Steckowi, Majkowi i Waśkowi Olechnowiczom. Ich potomkowie zaczęli posługiwać się nazwiskiem Tokarewscy.
Siedzibą dzisiejszej parafii w Tokarach była początkowo miejscowość Wilanowo, zwana dawniej Wielanów lub Wielinów, która leży w odległości 2 km od Tokar. Pierwszy drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela, św. Mikołaja Biskupa, św. Małgorzaty, św. Zofii i św. Doroty został zbudowany w 1527 r. przez Mikołaja Skirwin-Krupickiego (zm. przed 1536 r.), dziedzica Krupicz, Wilanowa i Kustyna. W 1536 r., kiedy jego potomkowie Melchior, Balcer i Jarosz Skirwin-Krupicze przyjęli protestantyzm, kościół w Wilanowie został zamieniony na zbór protestancki (do 1624 r.). W 1628 r. funkcję proboszcza parafii wilanowskiej i milejczyckiej pełnił ks. Jan Kamieński (ok. 1628-34).
W 1728 r. kościół wilanowski został gruntownie przebudowany do tego stopnia, że niektórzy mówią o wzniesieniu nowego pw. Pana Jezusa Ukrzyżowanego. Jego poświęcenia dokonał ks. inf. Ignacy Buchowiecki, proboszcz wysocki, późniejszy duszpasterz wilanowski (1746-48). W 1800 r. kolejny gruntowny remont przeprowadził ks. Roch Fiedorowicz (zm. w 1828 r.), ówczesny proboszcz (1771-1828).
W ramach represji po powstaniu styczniowym - z rozkazu generał-lejtnanta Konstantego von Kaufmana (1818-82), generał-gubernatora tzw. guberni zachodnich (1865-66) - 30 kwietnia 1866 r. kościół został zamknięty, a następnie rozebrany. Beneficjum przejęła Izba Dóbr Państwowych. Ostatnim proboszczem wilanowskim był ks. kan. Maciej Piotrowski (prob. 1847-66). W 1867 r. materiał budowlany przewieziono do Telatycz, gdzie na cmentarzu zbudowano cerkiew prawosławną pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Podobny los spotkał kaplicę w Klukowiczach, która decyzją (nr 1143) z 3 września 1867 r. gen. Edwarda hr. Baranowa II (1811-84), generał-gubernatora wileńskiego (1866-68), została całkowicie skasowana.
Po odzyskaniu niepodległości na nowo w 1919 r. została erygowana rzymskokatolicka parafia - z lokalizacją kościoła w sąsiednich Tokarach. Tego dzieła dokonał ks. Zygmunt Łoziński (1870-1932), biskup miński (1918-25). W tym czasie posługę duszpasterską świadczył ks. kan. Antoni Kaczyński (1871-1947), proboszcz parafii Wysokie Litewskie (od 1904 r.), który rozpoczął odprawiać nabożeństwa w domu murowanym w Tokarach. W 1922 r. parafianie przywieźli do Tokar stary, wilanowski kościół (zamieniony na cerkiew), ale zdołali zbudować z niego jedynie plebanię. W jednym z jej pomieszczeń została urządzona tymczasowa kaplica. Pierwszym proboszczem (1919-33) w Tokarach został mianowany ks. Józef Zabłocki (1868-1935).
Obecny drewniany kościół w Tokarach w stylu narodowym (synteza architektury Małopolski i Podkarpacia) został wzniesiony w latach 1934-35, według wcześniejszego projektu krakowskiego architekta Wincentego Wdowiszewskiego (1849-1906). Jego budową kierował ks. Mieczysław Kasprowicz (ur. 1904 r.), ówczesny proboszcz (1933-39). Konsekracja świątyni odbyła się 13 czerwca 1935 r. w czasie wizytacji kanonicznej ks. Kazimierza Bukraby (1885-1946), biskupa pińskiego (1932-46).
W czasie ostatniej wojny kościół szczęśliwie ocalał, chociaż wieś Tokary została podzielona w 1945 r. granicą państwową.
W czasie proboszczowania ks. Zenona Bobla (prob. 1992-95) i ks. Józefa P. Poskrobko (prob. 1995-98) został przeprowadzony gruntowny remont kościoła, a dach pokryto blachą miedzianą.
W pobliżu kościoła stoi murowana, piętrowa plebania zbudowana w latach 1981-87 staraniem ks. Witolda Wiercińskiego (prob. 1979-83) i ks. Jerzego Olszewskiego (prob. 1983-92).

Reklama

Bibliografia:
E. Bryc, Monografia parafii rzymskokatolickiej w Wielanowie do 1866 r., Białystok 1999 (mps); M. Kałamajska-Saeed (red.), Województwo białostockie. Siemiatycze. Drohiczyn i okolice (Katalog zabytków w Polsce, t. XII, z. 1), Warszawa 1996;
M. Olszewski, Parafie pogranicza. Tokary, Niedziela. Kościół na Podlasiu nr 38 (1995) 51/52, s. 13; Spis kościołów i duchowieństwa diecezji pińskiej w r. p. 1933 i 1934, Pińsk 1933; T. Tararuj (oprac.), Spis kościołów, parafii oraz duchowieństwa diecezji w Drohiczynie n. Bugiem, Drohiczyn 1976; S. Ulaczyk (oprac.), Rocznik diecezji drohiczyńskiej. Spis parafii i duchowieństwa 1999, Drohiczyn 1999; Z. Zalewski, Z historii parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tokarach, Niedziela Podlaska nr 45 (2002) 11/378, s. I. IV.

Kaplice:
Siemichocze - kaplica dojazdowa pw. Miłosierdzia Bożego, zbudowana w latach 1987-91 pod kierunkiem ks. Jerzego Olszewskiego.
6 października 1991 r. poświęcił ją ks. Władysław Jędruszuk (1918-94), biskup drohiczyński (1991-94).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Porządek Mszy św.:
- niedziele i święta:
- kościół parafialny: 11.00
- kaplica w Siemichoczach: 9.00
- święta niebędące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 17.00
- kaplica w Siemichoczach: 15.00 (I piątek miesiąca)

Odpust w parafii:
Podwyższenia Krzyża Świętego: 14 września, św. Antoniego: 13 czerwca
Nabożeństwo adoracyjne przed odpustem Podwyższenia Krzyża Świętego: 12-14 września

Księgi metrykalne:
Księgi chrztów: od 1946 r. (wypisy 1939-45)
Księgi małżeństw: od 1948 r.
Księgi zmarłych: od 1948 r.

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nabożeństwo majowe - znaczenie, historia, duchowość + Litania Loretańska

[ TEMATY ]

Matka Boża

Maryja

nabożeństwo majowe

loretańska

Majowe

nabożeństwa majowe

litania loretańska

Karol Porwich/Niedziela

Maj jest miesiącem w sposób szczególny poświęconym Maryi. Nie tylko w Polsce, ale na całym świecie, niezwykle popularne są w tym czasie nabożeństwa majowe. [Treść Litanii Loretańskiej na końcu artykułu]

W tym miesiącu przyroda budzi się z zimowego snu do życia. Maj to miesiąc świeżych kwiatów i śpiewu ptaków. Wszystko w nim wiosenne, umajone, pachnące, czyste. Ten właśnie wiosenny miesiąc jest poświęcony Matce Bożej.

CZYTAJ DALEJ

Wytrwajcie w miłości mojej!

2024-05-03 22:24

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Agata Kowalska

Wytrwajcie w miłości mojej! – mówi jeszcze Jezus. O miłość czy przyjaźń trzeba zabiegać, a kiedy się je otrzymuje, trzeba starać się, by ich nie spłoszyć, nie zmarnować, nie zniszczyć. Trzeba podjąć wysiłek, by w nich wytrwać. Rzeczy cenne nie przychodzą łatwo. Pojawiają się też niezmiernie rzadko, dlatego cenić je trzeba, kiedy się wreszcie je osiągnie, trzeba podjąć starania, by w nich wytrwać.

Ewangelia (J 15, 9-17)

CZYTAJ DALEJ

Chcemy zobaczyć Jezusa

2024-05-04 17:55

[ TEMATY ]

ministranci

lektorzy

Służba Liturgiczna Ołtarza

Pielgrzymka służby liturgicznej

Rokitno sanktuarium

Katarzyna Krawcewicz

Centralnym punktem pielgrzymki była Eucharystia przy ołtarzu polowym

Centralnym punktem pielgrzymki była Eucharystia przy ołtarzu polowym

4 maja w Rokitnie modliła się służba liturgiczna z całej diecezji.

Pielgrzymka rozpoczęła się koncertem księdza – rapera Jakuba Bartczaka, który pokazywał młodzieży wartość powołania, szczególnie powołania do kapłaństwa. Po koncercie rozpoczęła się uroczysta Msza święta pod przewodnictwem bp. Tadeusza Lityńskiego. Pasterz diecezji wręczył każdemu ministrantowi mały egzemplarz Ewangelii św. Łukasza. Gest ten nawiązał do tegorocznego hasła pielgrzymki „Chcemy zobaczyć Jezusa”. Młodzież sięgając do tekstu Pisma świętego, będzie mogła każdego dnia odkrywać Chrystusa.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję