35 lat temu Szczecin był jednym z miast Wybrzeża, w którym doszło do wydarzeń grudniowych. Tak określa się wystąpienie społeczeństwa przeciw ówczesnej polityce władz komunistycznych. Rozpoczęty 17 grudnia 1970 r. w ówczesnej stoczni im. Adolfa Warskiego i kontynuowany następnego dnia przez 100 zakładów Szczecina strajk zakończył się po 5 dniach. Strajk i protest na szczecińskich ulicach miał krwawy przebieg. Ogień otwarty do demonstrantów, a także osób przypadkowych, według oficjalnych danych, spowodował wówczas śmierć 16 osób. Najmłodsze ofiary miały 16 lat (Jadwiga Kowalczyk, Stefan Stawicki). Ok. 100 osób zostało rannych. Dotychczas ich pamięć czczono na pl. „Ofiar Grudnia 1970” przy bramie wejściowej do Stoczni Szczecińskiej S. A. Tam na ścianie obok bramy umieszczono tablice według projektu Jakuba Lewińskiego. Odsłonięto je w dziesiątą rocznicę wydarzeń - 17 grudnia 1980 r. Brak było jednak do tej pory w Szczecinie pomnika „Ofiar Grudnia 1970”. Czym to tłumaczyć? Do 1989 r. nie było sprzyjających warunków do jego wystawienia. Po odzyskaniu suwerenności przeszkody ustąpiły, ale działania były mało operatywne, w efekcie na pomnik trzeba było czekać łącznie aż 35 lat. Konsekwentnie na rzecz budowy pomnika działało Stowarzyszenie Społeczne „Grudzień 1970 - Styczeń 1971”, grupujące przywódców, uczestników i świadków wystąpień masowych przeciwko totalitarnej władzy z pełnomocnikiem prezydenta ds. budowy pomnika Marianem Jasińskim. Uchwała Rady Miasta o wystawieniu pomnika została podjęta w 1996 r. Dyskusja nad wyborem projektu była bardzo burzliwa (odbyły się dwa konkursy), trwała od 1998 r. do stycznia 2005 r., kiedy to decyzja prezydenta Mariana Jurczyka została zaakceptowana przez radnych.
28 sierpnia 2005 r. odsłonięto pomnik „Ofiar Grudnia 1970” w Szczecinie. Uroczystość tę włączono w centralne obchody 25-lecia podpisania porozumień sierpniowych. Pomnik stanął w centrum miasta, na pl. „Solidarności”, w miejscu historycznym - z pobliskiego gmachu mieszczącego Komendę Wojewódzką Milicji strzelano do niewinnych ludzi.
Pomnik zaprojektował prof. Czesław Dźwigaj z krakowskiej ASP. Przedstawia „Anioła Wolności” wykonanego z brązu spiżowego. Uskrzydlona postać anioła wyrasta z podstawy pomnika, która jest w kształcie łodzi. Anioł trzyma w rękach koronę cierniową z napisem: „Grudzień 1970”, mogącą podczas uroczystości być płonącym zniczem. Jego wysokość wynosi 11 m, będąc widoczna ze wszystkich stron placu. Waży ponad 7 ton, razem z łodzią i trzema betonowymi płytami stojącymi z trzech stron - ok. 9,5 tony. Prawa płyta zawiera 16 nazwisk zabitych, ich wiek i zawód. Na lewej jest nazwa pomnika - „Ofiarom Grudnia 1970”, a także napis: „Pamięci Ofiar pacyfikacji Wybrzeża dokonanej przez władze komunistyczne w grudniu 1970 r. w Szczecinie” i „Walczyli o chleb powszedni, zginęli, abyś ty mógł żyć godnie”, jak również cytat z utworu Czasy Cypriana K. Norwida: „O niedokończona dziejów jeszcze praca, / Nie przepalony jeszcze glob sumieniem”. Płyta z tyłu pomnika wskazuje na inicjatora jego powstania - Stowarzyszenie Społeczne „Grudzień ’70 - Styczeń ’71” i podejmujących starania: prezydenta miasta Szczecina, radnych miejskich kadencji 2002-2006, Kurię Metropolitarną Szczecińsko-Kamieńską i Polonię Amerykańską z Nowego Jorku i St. Louis z Missouri.
Uroczystość rozpoczęła się w południe Mszą św., która sprawowana była w intencji solidarności ludzi pracy na prośbę prezydenta Mariana Jurczyka i przewodniczącego Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Mieczysława Jurka. Odprawiał ją metropolita szczecińsko-kamieński - abp Zygmunt Kamiński w koncelebrze z biskupami pomocniczymi: Janem Gałeckim, Marianem Błażejem Kruszyłowiczem i duchowieństwem. Na wstępie odczytano list prymasa Polski - kard. Józefa Glempa, który napisał: „Wraz z moim duchowieństwem włączam się w pamięć o dniach «Solidarności» w Szczecinie. Dziękujemy Bogu za ukochanie wolności przez ludzi Wybrzeża Szczecińskiego. Modlimy się za wszystkich, którzy ponieśli wielkie ofiary dla realizacji tak pięknej cnoty jak solidarność”.
W homilii Metropolita mówił z uznaniem do uczestników Sierpnia: „W historii tego narodu i Europy te dni Waszego trudu, te dni Waszego poświęcenia, te noclegi w halach produkcyjnych, ten lęk i obawa, kiedy będzie determinacja władz, aby zlikwidować strajk, nie zostały zapomniane. To później bolesne likwidowanie ludzi w kopalni «Wujek». Wy dzisiaj, po 25 latach, dzięki temu, żeście powiedzieli nie przemocy, tylko: «dobrem zwyciężaj zło», jesteście na ustach całego świata. Dzisiaj cały świat patrzy na «Solidarność», patrzy na Wasze wielkie dzieło. Ten Sierpień jest dla nas wielkim darem i wielkim skarbem. Jednocześnie «Solidarność» się nie skończyła. «Solidarność» potrzebna jest dzisiaj, «Solidarność» z jej mądrością i odpowiedzialnością, z jej troską o człowieka żyjącego w bardzo trudnej sytuacji. Jest to zadanie dla nas wszystkich”.
Po Mszy św. głos zabrał prezydent Marian Jurczyk, historyczny przywódca strajków w sierpniu 1980 r. Zwrócił uwagę na słowa Jana Pawła II: „Nie lękajcie się”, które pomogły rodakom przezwyciężyć lęk. Zwracając się do rodzin i przyjaciół pomordowanych, mówił: „Wasi synowie, mężowie i ojcowie pozostawili po sobie ślad. Zasiali ziarno wolności i nadziei, które zrosili własną krwią. Ich ofiara nie była daremna. Grudniowy zryw, a następnie narodziny «Solidarności» utorowały drogę nie tylko do wolnej Polski. Dzięki nim padł mur berliński i runęła żelazna kurtyna, a narody Europy Środkowowschodniej zrzuciły komunistyczne jarzmo”. Wszystkim przywódcom „Solidarności”, szczególnie Lechowi Wałęsie, wyraził słowa podziękowania i uznania.
Janusz Śniadek, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, podziękował władzom Szczecina za to, „że budując pomnik, zrealizowały moralne zobowiązanie całego społeczeństwa polskiego wobec pomordowanych w grudniu 1970 r. i ich rodzin. To bardzo symboliczne, że pomnik odsłaniamy teraz, w rocznicę podpisania porozumień sierpniowych i narodzin «Solidarności». Składamy hołd zamordowanym w wolnościowym zrywie. Sierpień 1980 r. był początkiem ostatniego odcinka polskiej drogi do wolności. Szczecin ma swój szczególny wkład w to wielkie dzieło”.
Przewodniczący Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Pomorza Zachodniego Mieczysław Jurek przeczytał Akt Podziękowania i Zawierzenia związku Matce Bożej.
Po poświęceniu odsłonięcia pomnika dokonali kolejno: abp Zygmunt Kamiński, prezydent Marian Jurczyk oraz cztery osoby ze Stowarzyszenia „Grudzień ’70 - Styczeń ’71”. Uroczystość zakończyła się składaniem wieńców i wiązanek kwiatów przez liczne delegacje z regionu i całej Polski.