2019-08-21 11:25

Rozmawia ks. Tomasz Zmarzły
Edycja sosnowiecka 34/2019, str. 6

Kalwaria Zebrzydowska to jeden z najcenniejszych zabytków sakralnych Polski południowej, niedaleko Krakowa i Wadowic. Obejmuje 44 kościoły i kaplice rozłożone w malowniczym terenie Pogórza Wadowickiego. Zespół klasztorny wpisany jest na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Od roku 1850 nieprzerwanie pielgrzymują tutaj czeladzianie
Z Dariuszem Kosińskim, przewodnikiem kalwaryjskim, rozmawia ks. Tomasz Zmarzły

KS. TOMASZ ZMARZŁY: – Dlaczego czeladzianie upodobali sobie właśnie Kalwarię Zebrzydowską a nie np. Częstochowę, Piekary Śląskie czy Ludźmierz?

DARIUSZ KOSIŃSKI: – Wynika to z historycznej przynależności tych ziem do biskupów krakowskich. To właśnie do Krakowa zjeżdżali robić interesy kupcy i rzemieślnicy z Czeladzi, których krakowscy kramarze nazywali „szwedami”, bo sporo przedstawicieli tej nacji osiedliło się po tzw. potopie szwedzkim właśnie w Czeladzi. Po udanych interesach zwyczajem było dziękczynienie Matce Bożej. Tak się złożyło, że właśnie kalwaryjskie sanktuarium ufundowane przez rodzinę Zebrzydowskich i tamtejsze zajazdy stały się dla czeladzian takim punktem dziękczynienia, świętowania i ucztowania. Pielgrzymka czeladzka, tak jak większość historycznych pielgrzymek, miała charakter branżowy. Dopiero z czasem upodobniła się do innych pielgrzymek ogólnospołecznych – bez podziału na zawód, płeć czy wiek.

– Jak wygląda pielgrzymowanie do Kalwarii?

– Pielgrzymka czeladzka do kalwarii charakteryzowała się tym, że szlak pątniczy nie ograniczał się do przebycia drogi przez Oświęcim, Zator, Wadowice do Kalwarii. Pątnicy przez tydzień uczestniczyli na miejscu w nabożeństwach związanych z oktawą Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Kiedyś wozami i pieszo, później koleją, teraz autokarami, ale zawsze w określonym porządku. Przez jakiś czas za sprawą ks. kan. Tadeusza Stępnia celebrowano na rozpoczęcie pielgrzymki równocześnie nawet 2 Msze św. – jedna w kościele św. Stanisława BM, drugą w kościele Matki Bożej Bolesnej na Piaskach w Czeladzi.

– Która to już pielgrzymka?

– Mieszkańcy Czeladzi pielgrzymują na Kalwarię od co najmniej 1850 r. (do wcześniejszych danych nie udało się na razie dotrzeć, istnieją tylko w słownych przekazach). Od tego czasu pielgrzymki odbywały się nieprzerwanie – mimo rozbiorów, okupacji czy okresu stalinizmu.

– Kiedy odbywa się pielgrzymka i ile trwa?

– Czeladzianie pielgrzymują na Kalwarię na odpust Wniebowzięcia Matki Bożej. Należy zaznaczyć, że w Kalwarii święto to rozłożone jest na 8 dni i rozpoczyna się w niedzielę poprzedzającą dzień 15 sierpnia. W tym roku od 13 do 18 sierpnia. Wyruszamy po Mszy św. o godz. 7.00 odprawianej w intencji pielgrzymów w kościele św. Stanisława BM w Czeladzi.

– Czy jest coś szczególnego, co wyróżnia grupę czeladzian?

– W piątek dla naszej grupy pielgrzymkowej organizowana jest specjalna konferencja, która ma też charakter rekolekcji a czasami indywidualnych świadectw. Po Koronce o godz. 15.00 wystawiana jest asysta, która reprezentuje Czeladź w uroczystej procesji. Nasza asysta jest skromna, ale ma ten zaszczyt, że maszeruje na czele orszaku.

– Jak wygląda główna uroczystość?

– Trudno jest to opisać, to trzeba zobaczyć na własne oczy, a jeszcze lepiej wziąć w niej udział. Zaznaczam, że w procesji biorą udział wyłącznie asysty i orkiestry. To tak jakby znaną nam procesję Bożego Ciała tworzyły wyłącznie poczty sztandarowe, feletrony i orkiestra. Tych orkiestr jest ok. 60, a asyst co najmniej 2 razy tyle. Wszystko to tworzy malowniczy korowód rozciągnięty na 1 do 2 km.

– W Kalwarii szczególny charakter mają nabożeństwa za zmarłych.

– W żadnym innym sanktuarium pątnicy nie modlą się w tej intencji jak to ma miejsce na Kalwarii. Kalwaria istnieje ponad 400 lat. Po posiadłościach jej fundatorów, rodziny Zebrzydowskich, nie pozostał praktycznie żaden ślad, a każdego roku pielgrzymi wspominają ich i polecają, podobnie jak swoich bliskich zmarłych, Bożemu Miłosierdziu.

– Jak wygląda zakończenie i rozwiązanie pielgrzymki?

– Niedziela to uroczysty odpust z procesją Wniebowzięcia Matki Bożej z kaplicy Grobu Matki Bożej w kościele parafialnym w Brodach do sanktuarium na wzgórzu kalwaryjskim. Procesja zakończona jest koncelebrowaną Mszą św. polową. Po zakończeniu uroczystości następuje wykwaterowanie, obiad i powrót. Sama pielgrzymka kończy się w Czeladzi w kościele św. Stanisława, gdzie pielgrzymi z historycznym krzyżem pielgrzymkowym, sztandarem pielgrzymów kalwaryjskich w asyście dzwonów kościelnych wchodzą do kościoła, aby pokłonić się Matce Bożej Pocieszenia i w ten symboliczny sposób zakończyć pielgrzymkę błogosławieństwem przed głównym ołtarzem.

– Co takiego jest w Kalwarii, że człowiek czuje potrzebę powrotu tu co roku?

– Jest kilka takich przesłanek… To miejsce bardzo polskie, przyjazne całym rodzinom. Tutaj nie ma pośpiechu. Przemierzamy leśne ścieżki z dala od asfaltu i betonowych chodników. Dlatego jest to miejsce przyjazne dla dzieci, ale i dla starszych schorowanych ludzi, dla których przemarsz do Częstochowy to za duży wysiłek. Oczywiście, mam tu na myśli dni w ciągu tygodnia, gdzie jest czas na spacer i odpoczynek, przerwę na posiłek, toaletę i co najważniejsze – spokojne, bez pośpiechu, w kameralnych grupach, w zacisznej kaplicy lub w cieniu leciwego dębu wsłuchanie się w rozważania na poszczególne okazje.

– Na czym polega głębia tych doznań?

– Podczas przemierzania Dróżek Pana Jezusa układamy swoje osobiste relacje z Bogiem, dziękujemy za Jego ofiarę i upraszamy zmiłowania za nasze grzeszne życie. Tak wewnętrznie oczyszczeni na Dróżkach Matki Bożej dziękujemy za otrzymane za Jej wstawiennictwem łaski i upraszamy wstawiennictwa w naszych postanowieniach. Tak przygotowani, niejako załatwiwszy nasze doczesne sprawy, oczyszczeni z codziennych trosk, spokojnie możemy wspominać naszych zmarłych, prosić o ich zbawienie. Zaręczam, że dopiero tak w pełni przeżyta pielgrzymka daje satysfakcję, spokój i ukojenie każdego zranionego serca.

2019-09-15 12:17

st, pb (KAI) / Watykan

Sercem Ewangelii jest nieskończona miłość Boga do nas, grzeszników - mówił Franciszek w rozważaniu poprzedzającym modlitwę „Anioł Pański” ma placu św. Piotra w Watykanie.

Przypomniał wspaniałą wieść zawartą w Ewangelii: „Jezus przyjmuje grzeszników i jada z nimi”. - Właśnie to dzieje się z nami podczas każdej Mszy świętej, w każdym kościele: Jezus cieszy się przyjmując nas przy swoim stole, gdzie ofiarowuje się za nas. To zdanie moglibyśmy napisać na drzwiach naszych kościołów: „Tutaj Jezus przyjmuje grzeszników i zaprasza ich do swego stołu” - zaproponował papież.

Nawiązał do trzech przypowieści Jezusa, „które ukazują Jego szczególną miłość względem tych, którzy czują się od Niego oddaleni”: o zabłąkanej owcy, zagubionej monecie i powrocie syna marnotrawnego. Podkreślił, że Bóg z nas „nie rezygnuje, Jemu zależy właśnie na tobie, który jeszcze nie znasz piękna Jego miłości, tobie, który jeszcze nie przyjąłeś Jezusa w centrum swojego życia, tobie, który nie potrafisz przezwyciężyć swojego grzechu”. - Jesteś cenny w Jego oczach, wyjątkowy. Nikt nie może ciebie zastąpić w sercu Boga - przekonywał Franciszek.

Dodał, że „Bóg na nas czeka, nie przestaje, nie upada na duchu. Ponieważ to my, każdy z nas, jesteśmy tym synem ponownie branym w objęcia, tą odnalezioną monetą, tą owcą pogłaskaną i braną na ramiona. Codziennie czeka, abyśmy zauważyli Jego miłość”. - A ty mówisz: „Ale zbyt wiele nakombinowałem!”. Nie bój się: Bóg ciebie kocha i wie, że tylko Jego miłość może zmienić twe życie - wskazał Ojciec Święty.

Przestrzegł jednocześnie, że „ta nieskończona miłość Boga do nas, grzeszników, będąca centrum sercem Ewangelii, może zostać odrzucona”. Grozi nam „wiara w boga bardziej rygorystycznego niż miłosiernego, boga, który pokonuje zło raczej siłą niż przebaczeniem”. Tymczasem „Bóg zbawia miłością, a nie siłą; proponując siebie, a nie narzucając”.

Komentując postawę starszego syna z przypowieści o synu marnotrawnym, papież wskazał, że uważał się on za sprawiedliwego i wszystko oceniał na podstawie swojej sprawiedliwości. Zaznaczył, że tak jak on „my również się mylimy, gdy uważamy się za sprawiedliwych, gdy uważamy, że to inni są źli”. - Nie uważajmy siebie za dobrych, ponieważ sami, bez pomocy Boga, który jest dobry, nie potrafimy pokonać zła - zachęcił Franciszek.

Odpowiadając na pytanie: „Jak można pokonać zło?”, stwierdził, że „przyjmując Boże przebaczenie”. - Dzieje się tak za każdym razem, kiedy idziemy do spowiedzi: tam otrzymujemy miłość Ojca, który zwycięża nasz grzech: już go nie ma, Bóg o nim zapomina. Przeciwnie niż my, którzy powiedziawszy „nie ma sprawy”, przy pierwszej okazji przypominamy sobie z nawiązką o doznanych krzywdach. Nie, Bóg usuwa zło, czyni nas nowymi wewnętrznie i w ten sposób sprawia, że odradza się w nas radość. Odwagi, z Bogiem żaden grzech nie ma ostatniego słowa - zachęcił Ojciec Święty.

- Niech Matka Boża, która rozwiązuje węzły życiowe, uwolni nas od uważania siebie za rzekomo sprawiedliwych i sprawi, abyśmy odczuwali potrzebę pójścia do Pana, który nas oczekuje, aby nam przebaczyć - zakończył Franciszek.

Treść rozważania:

Drodzy bracia i siostry, dzień dobry!

Dzisiejsza Ewangelia (Łk 15, 1-32) zaczyna się od pewnych osób krytykujących Jezusa, które widząc Go w towarzystwie celników i grzeszników mówią pogardliwie: „Ten przyjmuje grzeszników i jada z nimi” (w. 2). Zdanie to okazuje się w istocie wspaniałą wieścią. Jezus przyjmuje grzeszników i jada z nimi. Właśnie to dzieje się z nami podczas każdej Mszy świętej, w każdym kościele: Jezus cieszy się przyjmując nas przy swoim stole, gdzie ofiarowuje się za nas. To zdanie moglibyśmy napisać na drzwiach naszych kościołów: „Tutaj Jezus przyjmuje grzeszników i zaprasza ich do swego stołu”. A Pan, odpowiadając tym, którzy go krytykowali, przytacza trzy cudowne przypowieści, które ukazują Jego szczególną miłość względem tych, którzy czują się od Niego oddaleni.

Wspaniale byłoby dzisiaj, żeby każdy z was wziął Ewangelię, Ewangelię św. Łukasza, rozdział 15 i przeczytał trzy przypowieści. Są cudowne!

W pierwszej przypowieści mówi: „Któż z was, gdy ma sto owiec, a zgubi jedną z nich, nie zostawia dziewięćdziesięciu dziewięciu na pustyni i nie idzie za zgubioną?” (w. 4) Któż z was? Człowiek rozsądny tego nie czyni: porachuje dwa razy i poświęca jedną, by zachować dziewięćdziesiąt dziewięć. Bóg zaś nie rezygnuje, Jemu zależy właśnie na tobie, który jeszcze nie znasz piękna Jego miłości, tobie, który jeszcze nie przyjąłeś Jezusa w centrum swojego życia, tobie, który nie potrafisz przezwyciężyć swojego grzechu, tobie, który z powodu złych rzeczy, które wydarzyły się w twoim życiu, nie wierzysz w miłość. W drugiej przypowieści jesteś tą drobną monetą, z której utratą Pan się nie godzi i której nieustannie szuka: chce tobie powiedzieć, że jesteś cenny w Jego oczach, wyjątkowy. Nikt nie może ciebie zastąpić w sercu Boga. Masz miejsce, to ty i nikt inny nie może ciebie zastąpić, a także mnie, nikt nie może zastąpić mnie w sercu Boga. Natomiast w trzeciej przypowieści Bóg jest ojcem, który oczekuje powrotu syna marnotrawnego: Bóg zawsze na nas czeka, nie przestaje, nie upada na duchu. Ponieważ to my, każdy z nas, jesteśmy tym synem ponownie branym w objęcia, tą odnalezioną monetą, tą owcą pogłaskaną i braną na ramiona. Codziennie czeka, abyśmy zauważyli Jego miłość. A ty mówisz: „Ale wiele nakombinowałem, zbyt wiele nakombinowałem!”. Nie bój się: Bóg ciebie kocha, miłuje ciebie takim, jakim jesteś i wie, że tylko Jego miłość może zmienić twe życie.

Ale ta nieskończona miłość Boga do nas, grzeszników, będąca centrum sercem Ewangelii, może zostać odrzucona. To właśnie czyni starszy syn z przypowieści. On w tej chwili nie rozumie miłości i ma na myśli bardziej pana niż ojca. Grozi to także i nam: wiara w boga bardziej rygorystycznego niż miłosiernego, boga, który pokonuje zło raczej siłą niż przebaczeniem. Ale tak nie jest, Bóg zbawia miłością, a nie siłą; proponując siebie, a nie narzucając. Ale starszy syn który jest zamknięty, nie akceptuje miłosierdzia swego ojca, popełnia gorszy błąd: uważa się za sprawiedliwego, uważa się za zdradzonego i wszystko ocenia na podstawie swojego wyobrażenia sprawiedliwości. Dlatego rozzłościł się na brata i zarzucił ojcu: „Skoro jednak wrócił ten syn twój, kazałeś zabić utuczone cielę” (por. w. 30). Ten twój syn: nie mówi o nim „mój brat”, ale „twój syn”. Czuje się jedynakiem. My również się mylimy, gdy uważamy się za sprawiedliwych, gdy uważamy, że to inni są źli. Nie uważajmy siebie za dobrych, ponieważ sami, bez pomocy Boga, który jest dobry, nie potrafimy pokonać zła.

Nie zapomnijcie dzisiaj wziąć Ewangelię i przeczytajcie trzy przypowieści św. Łukasza w rozdziale 15. Będzie to dla was korzystne, będzie dla was zbawienne.

Jak można pokonać zło? Przyjmując Boże przebaczenie, przyjmując przebaczenie braci. Dzieje się tak za każdym razem, kiedy idziemy do spowiedzi: tam otrzymujemy miłość Ojca, który zwycięża nasz grzech: już go nie ma, Bóg o nim zapomina. Bóg przebaczając, traci pamięć, zapomina o naszych grzechach, zapomina. Bóg jest bardzo dobry wobec nas. Przeciwnie niż my, którzy powiedziawszy „nie ma sprawy”, przy pierwszej okazji przypominamy sobie z nawiązką o doznanych krzywdach. Nie, Bóg usuwa zło, czyni nas nowymi wewnętrznie i w ten sposób sprawia, że odradza się w nas radość, a nie smutek, nie mrok w sercu, nie podejrzenie. Radość. Bracia i siostry, odwagi! Z Bogiem żaden grzech nie ma ostatniego słowa.

Niech Matka Boża, która rozwiązuje węzły życiowe, uwolni nas od uważania siebie za rzekomo sprawiedliwych i sprawi, abyśmy odczuwali potrzebę pójścia do Pana, który nas zawsze oczekuje, aby nas wziąć w ramiona, aby nam przebaczyć.

2019-09-16 01:58

Maciej Orman

Na zrekonstruowanych fundamentach wieluńskiej fary metropolita częstochowski abp Wacław Depo poświęcił w niedzielę 15 września dzwon „Pamięć i Przestroga”. Dzwon jest darem prezydenta Andrzeja Dudy dla Wielunia, który Niemcy zbombardowali 1 września 1939 r., rozpoczynając II wojnę światową.

Uroczystość poprzedziła Msza św. w intencji pokoju w kościele św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny. – Niech ten dzwon będzie znakiem sprzeciwu wobec wojny. Niech każde jego uderzenie będzie wyrazem pamięci o tragicznej przeszłości. Niech będzie wołaniem o szacunek dla każdego człowieka – apelował na początku Eucharystii proboszcz parafii ks. Adam Sołtysiak.

– Niech ten dzwon nie będzie tylko przestrogą, ale zobowiązaniem w zmaganiu o prawdę o nas samych – kim jesteśmy, od Kogo pochodzimy i do Kogo należymy – mówił w homilii abp Wacław Depo.

– Stajemy dzisiaj przy ołtarzu, aby potwierdzać swoją tożsamość i zobowiązywać się do odpowiedzialnego życia. Bo o ile pamięć woła o prawdę, to przestroga woła o odpowiedzialność już nas samych w imię tych, którzy zginęli – kontynuował metropolita częstochowski.

– Podczas lektury Starego i Nowego Testamentu doświadczamy tej gorzkiej prawdy, że ile razy człowiek odstąpi od Boga, staje się ludobójcą – podkreślił hierarcha.

– Wobec każdego dramatu historii, również dramatu II wojny światowej, trzeba uznawać Chrystusa za jedyną drogę do życia wiecznego – zakończył abp Depo.

Po Mszy św. uczestnicy uroczystości zgromadzili się na zrekonstruowanych fundamentach wieluńskiej fary. W swoim przemówieniu burmistrz Wielunia Paweł Okrasa nawiązał do niedawno obchodzonej 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. – Dźwięk dzwonu powinien też być dźwiękiem pojednania między Polską a Niemcami. Jestem głęboko przekonany, że Wieluń był kolejnym krokiem na tej drodze – powiedział Paweł Okrasa. –Dziękuję prezydentowi Andrzejowi Dudzie, że ofiarował ten dzwon naszemu miastu – dodał burmistrz.

– Są takie chwile w dziejach narodu, w których słowo powinno zamilknąć, a powinny bić dzwony – ku przerażeniu dla ogromu zbrodni dokonanych w imię nienawiści na bezbronnych Polakach w Wieluniu i wielu miejscach świata i ku napomnieniu, abyśmy się tej nienawiści wyzbyli, abyśmy budowali piękną przyszłość w oparciu o miłość Boga i człowieka – powiedział wicemarszałek Senatu prof. Michał Seweryński. – Czcijcie pamięć poległych. Przestrzegajcie tych, którzy będą budować naszą przyszłość. Niech budują ją w imię pokoju – zaapelował.

Dopełnieniem uroczystości był koncert arii operowych w wykonaniu zespołu „Sonori” w sali widowiskowej Wieluńskiego Domu Kultury.

Dzwon „Pamięć i Przestroga” został odlany 1 sierpnia br. Po raz pierwszy zabrzmiał w Wieluniu 1 września podczas obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.