Jarosławskie zakończenie Nawiedzenia

Ostatnią parafią nawiedzaną przez Matkę Bożą, przed uroczystym Jej pożegnaniem w jarosławskiej Farze, było sanktuarium maryjne w Jodłówce. Tam 10 lipca 1971 r., przy bardzo licznym udziale wiernych, odbyła się parafialna uroczystość pożegnania Matki Bożej.
W tym samym czasie, na bogato udekorowanym placu ks. Piotra Skargi przed kościołem farnym w Jarosławiu, zgromadziło się kilkunastu biskupów, kilkudziesięciu kapłanów i kilkadziesiąt tysięcy wiernych z Jarosławia i okolic, oczekujących na przybycie Matki Bożej. Od strony duchowej wierni jarosławskiej parafii przygotowali się do Nawiedzenia przez udział w tygodniowych rekolekcjach wygłoszonych przez redemptorystów - o. Stanisława Kuczka, rektora z Gdyni i o. Franciszka Krakowskiego. Od godz. 16.00 obydwaj rekolekcjoniści prowadzili modlitewne czuwanie. Ok. godz. 17.00 rozległy się dzwony zapowiadające zbliżanie się Matki Bożej.
Ołtarz polowy wykonany na uroczystość został usytuowany obok budynku starej wikarówki, aby jak najwięcej wiernych miało kontakt wzrokowy z niezwykłymi wydarzeniami, które się miały tam odbywać. Wykonany był w kształcie łodzi Piotrowej symbolizującej Kościół Chrystusa. Przed ołtarzem ustawiono świecznik na świecę Nawiedzenia i pulpit pod Ewangeliarz. Dekorację ołtarza, placu przykościelnego i wnętrza świątyni wykonali artyści z Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Jarosławiu - Wiktor Śliwiński i Stanisław Lenar, z pomocą jarosławskich plastyków, pod kierunkiem michality, ks. Tadeusza Stawiarskiego. Liturgię uroczystości przygotowali miejscowi duszpasterze: ks. prał. Bronisław Fila, wikariusze - ks. Władysław Janeczko, ks. Józef Lizak, ks. Stanisław Marczak, ks. Teodor Marut, ks. Edward Ożóg i ks. Kazimierz Wójcikowski.
Po wyjęciu z samochodu-kaplicy świecy i Ewangeliarza, rozległy się fanfary i pieśń w wykonaniu kilkugłosowego chóru oraz bardzo licznie zebranych wiernych. Przy śpiewie pieśni, delegacja z Jodłówki zbliżyła się do ołtarza, gdzie nastąpiło przejęcie i powitanie Matki Bożej przez jarosławską wspólnotę. Nastąpiły okolicznościowe przemówienia proboszczów obydwu wspólnot parafialnych. Następnie odśpiewano fragment Ewangelii mówiący o Nawiedzeniu i wspólnie, chór oraz wielotysięczny tłum wiernych, odśpiewał Magnificat.
Nastąpił hołd delegacji wiernych świeckich reprezentujących poszczególne stany parafii. Na wstępie przemawiali przedstawiciele dzieci przedszkolnych i szkolnych oraz ministranci. Z kolei Matkę Najświętszą powitali przedstawiciele młodzieży szkolnej - Jarosław Pagacz i akademickiej - Kazimierz Gruntowicz. W imieniu ojców parafii, słowa powitania do Maryi skierował Józef Niedźwiedź, matki reprezentowała Stanisława Karcińska. Następnie słowa powitania skierowali przedstawiciele poszczególnych zawodów. W imieniu nauczycieli przemawiała Paulina Dziurkiewicz, w imieniu kolejarzy - Jan Wawrzkiewicz, reprezentantem kupców była Wanda Zatorowa, w imieniu służby zdrowia witała Maryję Zofia Bieszczad, a w imieniu odchodzących na emerytury - Maria Nabagło. Ludzi starszych, chorych i represjonowanych reprezentował Aleksander Nykun. Z kolei słowa powitania do Matki Najświętszej skierowały s. Sylwestra (służebniczka) i s. Wiesława (felicjanka). W imieniu kapłanów-rodaków przemawiał ks. dr Stanisław Górecki - ówczesny wicerektor Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. Po powitaniach i hołdzie złożonym przez przedstawicieli jarosławskiej parafii, ks. prał. Bronisław Fila odczytał telegram Ojca Świętego Pawła VI oraz telegram Prymasa.
Ok. godz. 18.00 rozpoczęła się uroczysta Eucharystia, której przewodniczył biskup siedlecki Jan Mazur, a jako diakon i subdiakon posługiwali ks. Kazimierz Wójcikowski i ks. Edward Ożóg. Słowo Boże wygłosił bp Tokarczuk. Oprawą muzyczną służył chór, a liturgiczną - wybrani przedstawiciele wspólnoty parafialnej oraz służba liturgiczna ołtarza.
Po zakończeniu Eucharystii, zebrani odśpiewali Apel Jasnogórski i nastąpiło uroczyste, procesyjne przeniesienie symboli Nawiedzenia do XVI-wiecznej świątyni, gdzie zostały ustawione w pobliżu głównego ołtarza. Tutaj, tuż po godz. 20.00, rozpoczęła się Godzina Pieśni Maryjnej w wykonaniu chóru. Od godz. 21.00 rozpoczęło się czuwanie matek, a od godz. 22.00 młodzieży, któremu przewodniczył sufragan przemyski bp Tadeusz Błaszkiewicz. O godz. 23.00 odbyło się czuwanie ojców parafii. Podczas wieczornych godzin czuwania świątynia była zapełniona w całości wiernymi, co oznacza, że było ich nadal ok. 5 tys.
O północy odbyła się uroczysta Msza św., której przewodniczył rodak jarosławski bp Bolesław Taborski, z którym koncelebrowali kapłani pochodzący z Jarosławia. On także wygłosił homilię. Na Mszy św. o północy zgromadziło się ok. 15 tys. wiernych. Większość zebranych przystąpiła do Komunii św. W czasie całonocnej adoracji trwała spowiedź św. Jarosławscy kapłani w tym czasie wyspowiadali kilka tysięcy wiernych, nie tylko z Jarosławia, ale również z innych stron diecezji przybyłych na uroczystości. O godz. 1.00 odbyła się jeszcze jedna Msza św., której przewodniczył i homilię wygłosił bp Tadeusz Błaszkiewicz, a celebrowali przemyscy księża neoprezbiterzy.
Po Mszy św., o godz. 2.30, nastąpiło wystawienie Najświętszego Sakramentu i nocna adoracja trwająca do 5.30. Po niej rozpoczęło się nabożeństwo Godzinek o Najświętszej Maryi Pannie, a po nich cykl Mszy św. dla poszczególnych stanów parafii. Mszy św. o godz. 6.00 przewodniczył i słowo Boże wygłosił pomocniczy biskup krakowski Julian Groblicki. Eucharystii o godz. 7.00 przewodniczył i homilię wygłosił bp Władysław Jędruszuk, administrator apostolski w Drohiczynie. Mszy św. o godz. 8.00 przewodniczył i kazanie wygłosił pomocniczy biskup gorzowski Ignacy Jeż.
O godz. 9.00 odbyła się Eucharystia, której przewodził biskup siedlecki Jan Mazur. Msza ta była ostatnim punktem uroczystości Nawiedzenia przed rozpoczęciem oficjalnego pożegnania Matki Bożej w diecezji przemyskiej.
11 lipca 1971 r. rozpoczęły się centralne uroczystości zakończenia Nawiedzenia. Na uroczystości przybyło do Jarosławia ok. 30 biskupów polskich z kard. Stefanem Wyszyńskim i kard. Karolem Wojtyłą na czele, kilku przełożonych generalnych i prowincjalnych zakonów, kilka wyższych przełożonych zgromadzeń zakonnych żeńskich, ponad 300 kapłanów, ponad 120 kleryków z WSD w Przemyślu, ponad 200 sióstr zakonnych oraz kilkadziesiąt tysięcy wiernych z Jarosławia, okolic, a także delegacje z poszczególnych parafii oraz delegacje z archidiecezji lubaczowskiej, która miała przejąć od diecezji przemyskiej symbole Nawiedzenia.
Punktualnie o godz. 10.00 odbyła się procesja z symbolami Nawiedzenia zmierzająca z kościoła do ołtarza polowego, przy którym miały odbywać się dalsze uroczystości. Po dojściu do ołtarza nastąpiły uroczyste powitania przybyłych na zakończenie peregrynacji dostojnych gości: kard. Wyszyńskiego i kard. Karola Wojtyły oraz arcybiskupów i biskupów polskich. Z kolei do zebranych zwrócił się z krótkim przemówieniem ordynariusz przemyski bp Ignacy Tokarczuk. O godz. 11.00 rozpoczęła się uroczysta Eucharystia, której przewodniczył abp Antoni Baraniak, a słowo Boże wygłosił kard. Wyszyński. W kazaniu na temat jednoczącej mocy wiary, Prymas mówił m.in. o zasługach ziemi przemyskiej dla Kościoła w Polsce, dla kultury religijnej i narodowej.
Po Mszy św. nastąpiła chwila przerwy w uroczystościach. Po kilkudziesięciu minutach nadszedł czas na pożegnalne przemówienia. Najpierw słowa pożegnania wygłosił bp Tokarczuk. Następnie przemawiali przedstawiciele wiernych: w imieniu młodzieży Krzysztof Kotowski, w imieniu pracujących Lidia Tomkiewicz, a w imieniu pozostałych wiernych - Jan Chmura. Z kolei słowa pożegnania i wdzięczności wypowiedział ks. prał. Bronisław Fila, po czym nastąpiło złożenie przez poszczególne delegacje kwiatów przed symbolami Nawiedzenia i chór wspólnie z wiernymi odśpiewał hymn Bogurodzica.
Kolejnym punktem uroczystości było przemówienie bp. Jana Nowickiego z Lubaczowa. Po jego zakończeniu, wszyscy zgromadzeni odśpiewali hymn Ciebie Boga wysławiamy, po którym apostolskiego błogosławieństwa zebranym udzielili wszyscy obecni na uroczystości biskupi. Z kolei, przy śpiewie pieśni Boże coś Polskę, biskupi udali się do tablicy znajdującej się w przedsionku jarosławskiej świątyni, upamiętniającej Nawiedzenie Matki Bożej w Jarosławiu i diecezji przemyskiej. Tablica zawierała m.in. tekst Magnificat, okazję ufundowania tablicy, czyli Nawiedzenie jarosławskiej parafii i zakończenie Nawiedzenia w diecezji przemyskiej, nazwiska biskupów - uczestników uroczystości: Prymasa Stefana Wyszyńskiego, metropolity krakowskiego Karola Wojtyły, biskupa ordynariusza Ignacego Tokarczuka i biskupów z całej Polski oraz datę i miejsce ufundowania tablicy - Jarosław 10-11 lipca 1971 r. Ksiądz Prymas dokonał aktu jej poświęcenia i uroczystego odsłonięcia.
Między godz. 14.30 a 14.45 miało miejsce ostatnie krótkie czuwanie wiernych przed symbolami Nawiedzenia, po czym rozpoczęło się procesyjne odprowadzenie symboli sprzed Fary w Jarosławiu i przekazanie ich przedstawicielom Administratury Apostolskiej w Lubaczowie. W tym czasie uformowała się procesja, którą otwierała konna banderia, za którą w towarzystwie duchowieństwa niesiono symbole.
O godz. 14.45 wyruszyła z głośnym śpiewem i przy biciu dzwonów procesja od kościoła farnego, ulicami miasta w kierunku Rynku i do trasy wylotowej w kierunku Lublina. Świecę - jeden z symboli Nawiedzenia niósł ks. prał. Bronisław Fila. Przy drodze wyjazdowej z Jarosławia nastąpiło przekazanie przez bp. Tokarczuka bp. Nowickiemu symboli Nawiedzenia. Tuż po godz. 15.00 kolumna pojazdów, na czele której znajdowała się banderia konna i samochód-kaplica, prowadzony przez Wiesława Janickiego, wyruszyła wśród gęstego szpaleru wiernych zgromadzonych wzdłuż ulicy w kierunku Lubaczowa. Jeszcze na trasie przejazdu licznie stojący przy drodze diecezjanie żegnali Maryję.
Tak zakończyło się pierwsze Nawiedzenie Matki Bożej Jasnogórskiej w diecezji przemyskiej - niestety tylko w symbolach świecy i Ewangeliarza. Pomimo tego, przyniosło ogromne, różnorakie owoce, których zapewne nikt się przed jego rozpoczęciem nie spodziewał. W czasie Nawiedzenia udzielono bowiem ponad 3 mln 73 tys. Komunii św., zalegalizowano przez udzielenie sakramentu małżeństwa ponad 240 związków dotychczas niesakramentalnych, zaczęto wznosić, mimo braku zgody ze strony władz, nowe świątynie, a co najważniejsze nastąpiła odnowa moralna narodu, co pozwoliło mu przetrwać kolejnych kilkanaście lat w systemie komunistycznym, a z czasem odzyskać wolność.