Henryk Tomczyk: - Duchowość wschodnia wzbudza we współczesnym świecie żywe zainteresowanie. Czy myśl prawosławna może się okazać dla katolików wartościowym źródłem inspiracji?

Abp Szymon: - Mistycyzm wschodni, hezychia - spokój duchowy, który nas wprowadza w świetlistość Bożą, w światło taborowego Przemienienia - to skarbnica otwarta dla wszystkich, którzy zechcą wyjść poza mury swego warownego obozu. Oczywiście, nie urzędowo - nakazowo, ani też nie okazjonalnie, bo np. rozpoczyna się Tydzień Ekumeniczny, ale ze szczerej potrzeby serca, którą jest „Jedność Ducha, dzięki więzi jaką jest pokój” (Efez. 4,3)... I wejść do świątyni, i zagłębić się w modlitwę, w śpiew, w księgi mistyczne. Pięknie powiedział wybitny prawosławny teolog Paul Evdokimow: „Prawosławny, katolik, protestant, postępując w drodze uświęcenia aż do jej kresu, którym jest Chrystus, mogą się znaleźć jako żywe ikony złączone w ikonostasie wielkiej świątyni Boga, której królewskie wrota otwarte są na niezgłębioną przepaść Ojca”. Wystarczy chcieć pójść...

- Gdzie, według Księdza Arcybiskupa, należy poszukiwać dróg prowadzących do zbliżenia wszystkich chrześcijan, a także do budowania jedności między Cerkwią prawosławną i Kościołem rzymskokatolickim?

- Prof. historii Kościoła Balamos z Aten powiedział: „Jeśli rzeczywiście rozdział Kościołów uważamy za nieszczęście, to ich wzajemną nieznajomość należy uznać za jeszcze większe nieszczęście. Poznajmy się lepiej, aby się lepiej rozumieć i szanować, i tak się czuć między sobą, iż mimo różnic poglądów jesteśmy chrześcijanami o wspólnych celach i ideałach”. Jest to zadanie dla wszystkich chrześcijan. Bywać u siebie nawzajem, ot choćby w wielkie święta (różne ich daty usuwają przeszkody czasowe). Biskupi, księża powinni ogłosić u siebie, że obok prawosławni, protestanci czy katolicy przeżywają dziś Wielki Piątek, Wielką Sobotę, Wielkanoc. Nawiedźcie ich świątynie, zobaczcie u nich groby, posłuchajcie wspaniałych śpiewów. Nie lękajcie się tam pomodlić, tego nikt za grzech poczytać nie może. A urzędowo, kościelnie, jurysdykcyjnie? Nie. Obdarzajmy się prawdziwym wzajemnym poszanowaniem i szczerą braterską miłością… Że to jest ideał? A czymże jest chrześcijaństwo? Powinniśmy wszyscy wspólnie popracować nad swoim chrześcijaństwem.

- Ikona bywa nazywana oknem na rzeczywistość Bożą. Bardzo proszę, aby Władyka zechciał odnieść się do tego miana.

- Ikona - sztuka Boża, widzialna Ewangelia, stałe przypominanie o Chrystusie, Matce Przeczystej Bogurodzicy, a także o rzeszy świętych. Widzialny znak niewidzialnie promieniującej obecności Oryginału. Ikona nie jest zwykłą ilustracją, to dogmat chrystologiczny, ponieważ ludzka natura Chrystusa jest Obrazem Boskości - „Kto Mnie zobaczył, zobaczył także Ojca” (J 14, 9). W ikonie nic się nie zamyka, prawdziwych ikon nie ograniczają ramy, gdyż ukazana treść pozaprzestrzennie pochodzi z teologii Obecności Przedstawionego. Przyjdźmy do cerkwi, stańmy przed ikoną, przesuńmy się w lewo, a następnie w prawo, ikona oczami Swymi podąża za nami. Bóg swym łaskawym okiem, wodzi za nami w oczekiwaniu, abyśmy do Niego przyszli. Ikona do rozmowy modlitewnej z Panem przynagla, przywołuje… Przyjdźcie, wpatrzcie się, a odtąd na zawsze będziecie wiedzieć czym jest ikona.

- Od kilku lat trwa remont cerkwi archikatedralnej pw. św. Aleksandra Newskiego przy ul. Kilińskiego 56. Jak przebiegają prace remontowe i na jakim etapie znajdują się obecnie?

- Złoto-błękitne kopuły łódzkiej archikatedralnej świątyni urzekają każdego. Mamy nadzieję, iż ten rok, dzięki ogromnej pomocy finansowej Rady Miasta Łodzi, będzie finałem przywracania jej świetności z dnia konsekracji - 29 maja 1884 r. Ówczesny Komitet Budowy, w skład którego wchodzili: architekt Hilary Majewski, rzymski katolik; przewodniczący Karol Scheibler, protestant; główny sponsor Israel Poznański, wyznania mojżeszowego i inni przedstawiciele czterech narodowości, wyznań i kultur - jawi się jako doskonały przykład XIX-wiecznej wspólnoty europejskiej. Wzór praktycznego współdziałania nie tylko chrześcijan miłujących swoje miasto, ale także reprezentantów innych nacji dla których Łódź stała się ich miastem oraz ich małą Ojczyzną. Usilnie się staramy, aby w tym roku w tej naszej prawosławnej i miejskiej „perełce” architektonicznej zabrzmiały śpiewy świętej liturgii konsekracyjnej.