Reklama

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie (1)

Niedziela legnicka 41/2011

CMYKane / Foter.com / CC BY

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

ANNA GUZIK: - Co to jest przemoc domowa i jakie są jej przyczyny?

MAGDALENA SZUTARSKA: - Przemoc domowa to skomplikowane i wieloaspektowe zjawisko. Rozumiemy ją jako zamierzone działanie wykorzystujące przewagę sił, skierowane przeciw członkowi rodziny. Takie zachowanie powoduje cierpienie i szkody u osoby, która jej doświadcza, narusza jej prawa i dobra osobiste. Badając przyczyny powstania zjawiska przemocy domowej, warto przyjrzeć się różnym czynnikom ryzyka, które mogą spowodować, że prawdopodobieństwo wystąpienia przemocy w rodzinie się zwiększy. Możemy zatem przyjrzeć się roli czynników indywidualnych, osobowościowych (np. poczucie własnych wartości czy umiejętności społeczne), albo psychopatologicznych (np. uzależnienia) czy neurologicznych (np. urazy głowy, układu nerwowego) Kolejne podejście teoretyczne zwraca uwagę na sztywne wzorce relacji i roli kobiety i mężczyzny, lub też na zjawisko przemocy jako wzorzec utrwalonych zachowań w związku. Szczególnie ważne zdaje się być rozumienie zjawiska przemocy w kontekście teorii społecznego uczenia się i modelowania. Oznacza to, że rozumiemy przemoc jako zjawisko wyuczone.

- Czy przemoc to tylko bicie?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

- Nie. Rozróżniamy cztery rodzaje przemocy: fizyczną, emocjonalną (psychiczną), seksualną oraz ekonomiczną (zaniedbanie). Każda z nich to odrębny katalog zachowań.
Przemoc fizyczna, którą rozumiemy jako intencjonalne zachowanie związane z ryzykiem uszkodzenia ciała to m.in. popychanie, policzkowanie, kopanie, uderzanie pięścią, szarpanie, duszenie, rzucanie przedmiotami, ale także świadome stwarzanie niebezpiecznej sytuacji stanowiącej zagrożenie (np. niebezpieczna jazda samochodem). W rozpoznawaniu przemocy fizycznej i jej skutków zwracamy uwagę nie tylko na bezpośrednie urazy, ale także na odległe w czasie skutki zdrowotne. Przemoc psychiczna to groźby, zastraszanie, upokarzanie, przymuszanie, manipulowanie poczuciem winy, izolowanie poprzez kontrolę kontaktów społecznych, wyzwiska, itp. Przemoc seksualna związana jest np. z użyciem siły do wymuszenia współżycia seksualnego także w relacji małżeńskiej, zmuszanie do aktywności seksualnej z użyciem przymusu tak w formie przemocy fizycznej jak i psychicznej. Przemoc ekonomiczna to uzależnianie ofiary od sprawcy, niezaspokajanie podstawowych potrzeb rodziny.

- Czy przemoc w rodzinie ma zawsze jednakowy przebieg czy można wskazać w niej odrębne fazy?

- Obserwując sytuacje przemocy przede wszystkim odkrywamy ich cykliczność. Amerykańska terapeutka Lenore Walker, badając zjawisko przemocy domowej wskazała na pewien wzorzec powtarzalności i fazowość procesu. Rozróżniła fazę narastającego napięcia, wybuchu oraz miesiąca miodowego. W fazie narastającego napięcia pojawia się coraz więcej sytuacji związanych z różnorodnymi konfliktami. Narastające napięcie powoduje eskalację prowadząc do drugiej fazy, jaką jest atak fizyczny, wybuch agresji. Po ataku, w fazie miodowego miesiąca, napięcie spada i obserwować możemy zachowania związane z poczuciem winy i chęcią pogodzenia się. W sytuacjach długotrwałej przemocy faza miesiąca miodowego staje się prawie niezauważalna, a powtarzający się cykl prowadzi do poważnych zaburzeń funkcjonowania u osób doświadczających przemocy, będących wynikiem utrzymywanej bezustannie czujności i napięcia.

- Czym skutkuje doświadczanie przemocy?

Reklama

- Skutki przemocy mogą być olbrzymie i dotyczyć wielu aspektów życia. Badania wskazują, że osoby doświadczające przez długi czas przemocy w rodzinie mają te same objawy i trudności co ofiary wojny czy ataków terrorystycznych. Życie w długotrwałym stresie, a nieraz zagrożeniu życia powodować może rozwój takich chorób jak nerwice, depresje, a także PTSD - zespół stresu pourazowego.
Kolejnym niebezpieczeństwem jest ryzyko powtarzalności przemocowych wzorców radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi, gdzie używanie przemocy staje się sposobem „rozwiązywania” nagromadzonych życiowych trudności, pomysłem na wychowywanie dzieci, czy też radzenia sobie z trudnymi emocjami.

- Jak można pomóc ofiarom i sprawcom przemocy?

- Pomoc ta powinna dotyczyć wielu obszarów życia. Wiele osób korzysta z konsultacji - psychologów, pracowników socjalnych. Często zasadna jest psychoterapia.
Ważne jest również wsparcie prawne - osoby doświadczające przemocy często w stresie, zastraszone, w pewnej izolacji od świata zewnętrznego nie mają pełnej wiedzy na temat swoich praw i uprawnień, możliwych rozwiązań prawnych i instytucjonalnych. Ważnym elementem systemu pomagania są specjalistyczne ośrodki wsparcia, interwencji kryzysowej, gdzie w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia bezpłatnie udzielane jest schronienie.

- Co jest najtrudniejsze w pracy z osobami, które dotknęła przemoc domowa?

Reklama

- Bardzo często trudnością jest sam fakt cykliczności przemocy. Zazwyczaj do interwencji różnych służb i instytucji dochodzi w fazie ostrej - osoby doświadczające przemocy są bezpośrednio narażone na niebezpieczeństwo. Dalsza praca ze specjalistami z zasady jest już rozciągnięta w czasie i często przebiega w trakcie fazy miesiąca miodowego, gdzie obserwujemy postępującą izolację środowiska, wycofanie z profesjonalnej pomocy i bezzasadne nieraz przekonanie, że „teraz już będzie lepiej”.
Mamy w Polsce dobre prawo dotyczące przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, gorzej bywa z realizacją tych przepisów. Ciągle jeszcze borykamy się z sytuacjami, gdzie osoba doświadczająca przemocy, często także dzieci, muszą opuścić miejsce zamieszkania, w którym pozostaje sprawca.

- Jak pomagać dzieciom doświadczającym przemocy?

- To, co zdaje się być najważniejsze w procesie pomagania dzieciom, to przede wszystkim przerwanie łańcucha przemocy i zapewnienie poczucia bezpieczeństwa. Dalej, w pomaganiu dzieciom ważny jest proces diagnozowania pod kątem ich radzenia sobie ze skutkami traumy.
Edukacja bliskich osób dorosłych to kolejny ważny element wspierania dzieci będących ofiarami/świadkami przemocy domowej; prawidłowo reagujący i wspierający bliscy tworzący bezpieczne środowisko to nieoceniona pomoc w procesie zdrowienia dzieci.
Duchowy, religijny aspekt wsparcia - na ile wiara, religia mogą ułatwić pomoc ofiarom przemocy?
Choć zajmuję się pomaganiem osobom doświadczającym przemocy w obszarze pomocy psychologicznej, dostrzegam znaczną wartość wsparcia i pomocy duchowej. Zdarza się, że w gabinecie psychologa osoba w doświadczeniu przemocy mówi, że nic nie można zmienić, bo taki los to jej krzyż. Ten rodzaj przekonania skutecznie może ograniczyć szukanie pomocy. Jednakże coraz częściej księża jasno wskazują i rozróżniają, że modlitwa za sprawcę, proces wybaczenia, nie jest jednoznaczny z akceptacją i zgodą na przynoszące krzywdę zachowanie osoby stosującej przemoc. Tym samym wspomagają oni proces ujawniania przemocy, otrzymania wsparcia i zdrowienie.

2011-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozważanie na niedzielę: "Znienawidziłam Jezusa" - szokujące świadectwo

2025-10-03 10:12

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

„Jezus zajął moje miejsce.” - Jak cztery słowa potrafią otworzyć serce na łaskę? W tym odcinku biorę Was w trzy krótkie, ale potężne historie: od zwięzłej Ewangelii, przez drogę od nienawiści do miłości, aż po świadectwo wybitnego lekarza, który widział cuda i mówi wprost: wiara nie przeszkadza nauce—ona nadaje jej sens.

Jeśli szukasz odpowiedzi, nadziei albo „iskry” do modlitwy—tu ją znajdziesz.
CZYTAJ DALEJ

Inauguracja roku akademickiego w WMSD oraz IWST w Częstochowie

2025-10-03 16:52

[ TEMATY ]

Częstochowa

abp Wacław Depo

WMSD

IWST

Maciej Orman/Niedziela

O miarę gotowości i dyspozycyjności wobec woli objawiającego się Boga pytał abp Wacław Depo 3 października podczas Mszy św. sprawowanej z okazji inauguracji roku akademickiego w Wyższym Międzydiecezjalnym Seminarium Duchownym w Częstochowie oraz w Instytucie Wyższych Studiów Teologicznych w Częstochowie.

Eucharystię w kościele seminaryjnym Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana koncelebrowali bp Artur Ważny, ordynariusz diecezji sosnowieckiej, a także formatorzy i wykładowcy WMSD oraz IWST.
CZYTAJ DALEJ

Diecezja łowicka w Rzymie – jedność, prośby i umocnienie

2025-10-03 19:57

[ TEMATY ]

bp Wojciech Osial

diecezja łowicka

Papież Leon XIV

ks. Marek Weresa / Vatican Media

Pielgrzymi z diecezji łowickiej.

Pielgrzymi z diecezji łowickiej.

Spotkanie z Papieżem to znak jedności z Kościołem powszechnym oraz umocnienie naszej wiary - wskazał bp Wojciech Osial, który w Rzymie towarzyszy pielgrzymom z diecezji łowickiej. Dziś wierni uczestniczyli w Eucharystii sprawowanej w rzymskim kościele Sant’Agnese in Agone. W sobotę Polacy wezmą udział w audiencji jubileuszowej Ojca Świętego Leona XIV.

Biskup łowicki w rozmowie z Vatican News podkreślił osobisty i duszpasterski wymiar obecności diecezji łowickiej w Rzymie. Wskazał na dwie najważniejsze intencje, które przywiózł ze sobą do grobu Apostołów. „Przybywamy jako pielgrzymka jubileuszowa diecezji łowickiej i zapewne każdy z pielgrzymów przynosi swoje osobiste intencje, ale ja jako biskup, jako pasterz diecezji łowickiej mam w sercu takie dwie intencje” - powiedział. Pierwsza z nich to modlitwa wstawiennicza za tych, którzy znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji: „Modlę się za chorych kapłanów i za chorych oraz za kapłanów, którzy przeżywają różnorodne trudności”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję