Przed dwoma laty, gdy koalicja AWS-UW obejmowała władzę, jej podstawą była podpisana umowa koalicyjna. Zakładała ona kontynuowanie w polityce zagranicznej "łączenia się" z Unią Europejską, zaś w polityce wewnętrznej przyjęła za priorytety wzrost gospodarczy i reformy (administracyjna, lecznictwa, oświaty, ubezpieczeń). Za politykę zagraniczną i gospodarczą odpowiadać mieli - zgodnie z podziałem resortów - ministrowie Unii Wolności (Geremek, Balcerowicz). Za "pakiet reform" odpowiadali głównie ministrowie AWS.
Jest dziś oczywiste, że polityka forsowania integracji z UE za wszelką cenę (Polska spełnia kolejne tzw. warunki dostosowawcze, nie otrzymując nic w zamian, nawet konkretnego terminu przyjęcia...) kończy się fiaskiem. Unia Europejska "ucieka", przekładając przyjęcie Polski na bliżej nieoznaczony czas - "po reformie wewnętrznej" samej UE. Tymczasem koncepcje dotyczące tej wewnętrznej reformy UE stają się coraz bardziej rozbieżne i, naturalnie, coraz bardziej mgliste. Najnowsza koncepcja niemieckiego ministra spraw zagranicznych, proponująca " federację europejską" przy zachowaniu "nieuszczuplonej suwerenności" poszczególnych państw - zakrawa na nową utopię: sam autor nie jest w stanie przekonać, w jaki sposób dałoby się pogodzić te dwie sprawy...
Założenie wysokiego wzrostu gospodarczego okazało się także założeniem co najmniej zbyt optymistycznym. O ile sam wzrost pozostaje problematyczny - to postępująca drożyzna, wysokie koszty pracy i rosnące podatki są bezsporne (wielokrotne podwyżki cen benzyny, rzutujące na oceny innych towarów i usług, wzrost podatku akcyzowego, wyższy podatek VAT m.in. na usługi komunalne...). Coraz częściej słyszy się opinie, że jeśli ceną za utrzymanie wzrostu gospodarczego ma być postępująca drożyzna i wzrost kosztów utrzymania - to taka polityka jest po prostu przysłowiowym "gonieniem w piętkę".
Spośród przedsięwziętych reform najbardziej akceptowana wydaje się reforma szkolnictwa. Na tzw. reformie lecznictwa i lekarze, i pacjenci nie pozostawiają "suchej nitki". Reforma administracyjna okazała się szalenie kosztowna, ponadto wprowadzenie powiatów grozi wyłączeniem spod pożądanej prywatyzacji dużego majątku, który nadal podlegać będzie partyjnym walkom o posady i wpływy; samorządy gminne nie otrzymały niezbędnych środków na miarę nowych, powierzonych im zadań... Co do reformy ubezpieczeń - zachowała ona przymusową "składkę" (tak więc naprawdę: podatek) w stosunkowo dużym wymiarze, przez co " ubezpieczony" pozbawiony jest możliwości decydowania o tym, jak najlepiej zabezpieczyć się na starość.
Dodajmy do tego nierozwiązane sprawy wsi i konflikt wokół restrukturyzacji górnictwa, a zarysuje się obraz coraz trudniejszej sytuacji gospodarczej.
Opuszczanie w takiej właśnie sytuacji - narastających problemów - koalicji przez UW ma wszelkie znamiona ucieczki od odpowiedzialności. Za politykę tej koalicji politycy UW ponoszą ogromną odpowiedzialność!
Trzeba wielkiej naiwności, by sądzić, że prawdziwą przyczyną obecnego kryzysu rządowego jest sprawa ustanowienia komisarycznego zarządu gminy Centrum czy niesubordynacja podczas niektórych głosowań części posłów AWS. Przecież najważniejsze priorytety tej koalicji zostały wspólnie zrealizowane... Więcej światła na prawdziwe powody szantażu politycznego, zastosowanego przez UW, rzuca jeden z warunków " kontynuowania koalicji", jakie przedstawili politycy UW. Jest to żądanie, by AWS zgodziła się na jeszcze większe niż dotąd obciążenia podatkowe ludzi pracy... Bo taka jest konsekwencja przyjęcia pomysłu Balcerowicza: trzykrotnego zwiększenia podatku VAT (z 7 do 22%) na szeroką grupę towarów i usług. Innymi słowy mówiąc: Unia Wolności gotowa byłaby "kontynuować koalicję", ale pod warunkiem, że pracujący obywatele sfinansują tę kontynuację...
Wiele światła na prawdziwe powody obecnego kryzysu rządowego rzucają też doniesienia prasowe o rozmowach między UW a SLD co do zmian w ordynacji wyborczej: w rozmowach tych idzie o takie zwiększenie mandatów w okręgach wyborczych, aby zagwarantować dla UW - mimo jej znacząco malejącego poparcia społecznego - obecność w przyszłym parlamencie.
...Więc nie "zatroskanie o dobro państwa", ale raczej interes li tylko partyjny dyktuje postępowanie Unii Wolności. Ma rację poseł Stefan Niesiołowski, gdy powiada, że politycy UW usiłują "dorabiać ideologię" pod z góry przyjętą taktykę. Domyślamy się, o co w tej taktyce chodzi - i obawy takie wyrażaliśmy już od początku zawiązania się tej koalicji, gdy politycy AWS nader nieroztropnie zrezygnowali (pod silnym szantażem UW!) z udziału w niej także PSL-u. Wiele wskazuje na to - tak wiele, iż jest nieomal pewne - że drogą eskalacji napięć UW dąży do kompromitacji strony AWS-owskiej, aby już po najbliższych wyborach zawiązać koalicję z SLD.
Nietrudno wyobrazić sobie, że taka koalicja - SLD i UW - nie będzie już miała żadnych oporów, by przerzucać na ludzi pracy wszelkie możliwe koszty swej polityki. Kolejne podatkowe "plany Balcerowicza" dają nam tego przedsmak.