Wyższe Seminarium Duchowne

Bp Teodor Kubina, pierwszy biskup nowo powstałej diecezji, zlokalizował Wyższe Seminarium Duchowne w Krakowie, przyłączając je do Wydziału Teologicznego UJ. 2 października 1926 r. pierwsi klerycy rozpoczęli studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Mieszkali w klasztorze Ojców Bernardynów w Krakowie. W chwili otwarcia seminarium liczyło 32 alumnów na trzech rocznikach. Ze składek wiernych i duchowieństwa diecezji wybudowano gmach seminaryjny przy ul. Bernardyńskiej 3 w Krakowie. W 1930 r. zamieszkali w nim już klerycy. Poświęcenie budynku odbyło się 6 października 1930 r. Do 1954 r. klerycy byli studentami Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, w następnych latach istniało studium domesticum. Decyzją bp. Zdzisława Golińskiego, drugiego ordynariusza częstochowskiego WSD, stało się samodzielnym Zakładem Naukowym (wrzesień 1957 r.). Na mocy umów z Papieską Akademią Teologiczną w Krakowie alumni Wyższego Seminarium Duchownego otrzymują stopień magistra teologii. W 1991 r. seminarium przeniosło swoją siedzibę do Częstochowy. Nowy gmach został uroczyście poświęcony przez papieża Jana Pawła II 15 sierpnia 1991 r.

Dziś w seminarium mieszka i studiuje 150 alumnów, w tym 3 obrządku bizantyjsko-ukraińskiego. Nad przebiegiem formacji intelektualnej czuwa 46 wykładowców, a nad formacją duchową i ludzką czuwa 7 wychowawców i przełożonych. Ponadto w seminarium studiuje 3 alumnów ze Zgromadzenia Misjonarzy Krwi Chrystusa. Seminarium posiada kościół pw. Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana, kaplicę pw. Zesłania Ducha Świętego i kaplicę pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, piękną aulę im. Jana Pawła II oraz nowoczesna bibliotekę. W seminarium mieści się Dom Profesorski z kaplicą pw. św. Tomasza z Akwinu, Dom Rekolekcyjno-Formacyjny z kaplicą pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, Instytut Teologiczny, Sąd Metropolitalny oraz Muzeum Archidiecezjalne. W seminarium pracują siostry honoratki. Siostry mają w seminarium własną kaplicę pw. bł. o. Honorata Koźmińskiego.

Niższe Seminarium Duchowne

Równocześnie z organizowaniem seminarium duchownego diecezji częstochowskiej w Krakowie bp Teodor Kubina myślał o powołaniu niższego seminarium duchownego. Od 1 września 1932 r. do 1939 r. funkcję taką spełniało Prywatne Gimnazjum Męskie im. T. Kościuszki w Wieluniu. Po II wojnie światowej gimnazjum działało krótko. Myśl bp. Kubiny o zorganizowaniu niższego seminarium duchownego w Wieluniu zrealizował drugi biskup częstochowski Zdzisław Goliński w 1952 r. Niestety, po trzech latach w 1955 r. władze diecezjalne zaprzestały prowadzenia niższego seminarium w Wieluniu.

Pierwszym etapem organizowania niższego seminarium w Częstochowie była bursa dla młodzieży męskiej z gimnazjum im. R. Traugutta i im. H. Sienkiewicza, prowadzona przez Braci Szkolnych w latach 1949-1951, pod protektoratem bp. Kubiny. Bp Zdzisław Goliński w 1951 r. powołał do istnienia Niższe Seminarium Duchowne w Częstochowie, istniejące do dziś. Do 1957 r. gmachem głównym był dom Sióstr Oblatek Serca Jezusowego, gdzie był internat i sale lekcyjne. Część wychowanków przez rok mieszkała w bursie Braci Szkolnych, od 1952 r. zamieszkała w sierocińcu Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny. Od 1957 r. całe Niższe Seminarium Duchowne mieści się w gmachu przy ul. Piotrkowskiej. NSD dzisiaj to pięknie odnowiony budynek i wznoszony kompleks sportowy. Funkcję dyrektora pełni ks. dr Jerzy Bielecki.

Instytut Teologiczny

Trzeci biskup częstochowski ks. dr Stefan Bareła nosił w sercu wielkie pragnienie intelektualnego i wewnętrznego pogłębienia życia swoich diecezjan. Bezpośrednią przyczyną powołania Instytutu stał się Sobór Watykański II, wskazujący pilną potrzebę odnowienia i uwspółcześnienia życia wiernych w Kościele - tak świeckich, jak i duchownych.

Bp Stefan Bareła w 1966 r. erygował na prawie diecezjalnym Sekretariat Dokumentacji Soborowej. W latach 1969-1972 pomiędzy Sekretariatem ( nazywanym później Studium Dokumentacji Soborowej) a Akademią Teologii Katolickiej w Warszawie istniała umowa, na podstawie której studenci mogli uzyskiwać stopnie magistra i licencjata teologii.

Wobec zakazu władz państwowych dotyczących studiów teologicznych, w tzw. punktach konsultacyjnych, bp Bareła podpisał umowę z Papieskim Wydziałem Teologicznym w Krakowie. Dekretem z 3 maja 1981 r. bp Bareła erygował, obok sekcji teologicznej, sekcje eklezjologiczno-mariologiczną związaną całkowicie z Wydziałem Teologicznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (od 1 października 1981 r.). Dotychczasowe Studium przemianowano na Instytut Teologiczny.

Dzisiaj Instytut Teologiczny mieści się w gmachu Wyższego Seminarium Duchownego. Rektorem jest ks. prof. Stanisław Włodarczyk.

Przy Instytucie działa Studium Życia Rodzinnego i Kolegium Katechetyczne. W tym roku powołano Studium Duchowości i Studium Katolickiej Nauki Społecznej.

Studium Życia Rodzinnego

Studium Życia Rodzinnego powołał bp Stefan Bareła 29 stycznia 1978 r. przy Instytucie Teologicznym. Jak ważna była to decyzja, świadczy liczba absolwentów Studium - 282, którzy służą wiernym pomocą w przyparafialnych poradniach rodzinnych czy szkołach. Celem szkoły jest pogłębianie wiedzy w zakresie teologii małżeństwa i rodziny, psychologii, socjologii, prawa i biomedycyny rodziny oraz głęboka formacja duchowa. Program Studium zaczerpnięto z Instytutu Rodziny przy Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie. Kadrę profesorską Studium stanowią wykładowcy miejscowego Instytutu Teologicznego, Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Częstochowskiej oraz wybitni duchowni i świeccy specjaliści z ośrodków naukowych i duszpasterskich.

Zajęcia Studium Życia Rodzinnego - wykłady, seminaria naukowe, ćwiczenia, konsultacje i praktyki - trwają pięć semestrów i kończą się otrzymaniem dyplomu po uprzednim złożeniu i obronieniu pracy dyplomowej oraz trzech egzaminów komisyjnych.

Studium Życia Rodzinnego w Częstochowie to także ośrodek, gdzie organizuje się seminaria, sympozja, konferencje nt. rodziny, gromadzące zainteresowanych z całego kraju.

Dyrektorem Studium jest ks. dr Jan Wilk.

SZKOŁY PODSTAWOWE:

Katolicka Szkoła Podstawowa Archidiecezji Częstochowskiej w Częstochowie

Szkoła Podstawowa Braci Szkolnych im. św. Jana de la Salle w Częstochowie

Szkoła Podstawowa Sióstr Zmartwychwstanek im. Matki Zofii Szulc w Częstochowie

Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich (SPSK) w Kadłubie

Katolicka Szkoła Podstawowa SPSK w Wieluniu

Publiczna Szkoła Podstawowa SPSK w Czernicach

Publiczna Szkoła Podstawowa SPSK w Drobnicach

Publiczna Szkoła Podstawowa SPSK w Chojnach.

GIMNAZJA:

Katolickie Gimnazjum Archidiecezji Częstochowskiej w Częstochowie

Gimnazjum Sióstr Zmartwychwstanek w Częstochowie

Katolickie Gimnazjum SPSK w Radomsku

Katolickie Gimnazjum SPSK w Zawierciu

Publiczne Gimnazjum SPSK w Wieluniu.

SZKOŁY ŚREDNIE:

Niższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Częstochowskiej w Częstochowie

Katolickie Liceum Ogólnokształcące SPSK w Częstochowie im. Matki Bożej Jasnogórskiej

Katolickie Liceum Ogólnokształcące SPSK w Radomsku im. św. Jadwigi Królowej

Katolickie Liceum Ogólnokształcące SPSK w Wieluniu im. bp. Teodora Kubiny

Katolickie Liceum Ogólnokształcące SPSK w Zawierciu

Katolickie Liceum Ogólnokształcące SPSK dla Dorosłych w Radomsku.