Magdalena Wojtak: Przed nami Dzień Babci i Dziadka. Stowarzyszenie mali bracia Ubogich przygotowało z tej okazji niespodziankę dla swoich podopiecznych?

Joanna Mielczarek: Oczywiście. Wielu naszych wolontariuszy z seniorami ma bliską relację, tak jak z dziadkiem i babcią. Dlatego starają się ten dzień jakoś umilić i zaskoczyć osoby, które regularnie odwiedzają w dniu ich święta.

Ilu wolontariuszy należących do małych braci Ubogich jest w stolicy?

W Warszawie jest ponad 100 wolontariuszy, którzy w ramach programu Twoja obecność pomaga mi żyć są w stałym kontakcie z naszymi podopiecznymi. Wolontariusz ma przypisaną jedną osobę starszą, z którą buduje relację.

Na czym polega ten program?

Organizujemy regularny wolontariat towarzyszący dla osób starszych, które żyją w samotności. Wolontariusze budują relacje z naszymi podopiecznymi. Chętnie nawiązują różnego typu więzi z osobami, które odwiedzają.

Jakiego typu są to więzi?

Bardzo różne. Rodzinne, przyjacielskie, koleżeńskie, partnerskie. To szczególny rodzaj wolontariatu, którego celem jest budowanie więzi przez rozmowę i towarzyszenie osobie potrzebującej. Relacje, które tworzą się, szanują potrzeby obu stron.

Wolontariuszami są osoby w różnym wieku?

Mamy wiele młodych osób będących kandydatami na wolontariuszy, którzy często odwołują się do swoich doświadczeń i relacji z dziadkami. Często brakuje im tego kontaktu, ponieważ są z dala od domu, a do Warszawy przyjechali studiować i pracować. Jednak wolontariuszami jest nie tylko młodzież, która buduje międzypokoleniowe relacje. Są także osoby dojrzałe i w wieku emerytalnym. Mamy wolontariuszy nawet po 80. roku życia. Starsze osoby, które są wolontariuszami, dobrze rozumieją potrzeby osób powyżej 70. i 80. roku życia.

Jakie kryteria powinien spełniać kandydat na wolontariusza?

Taka osoba powinna najpierw odpowiedzieć sobie na pytanie, czy faktycznie ma przynajmniej raz w tygodniu czas na towarzyszenie starszej osobie. Ważne jest także, aby uświadomić sobie, czy jest się w stanie minimum przez rok wywiązać się z podjętych zobowiązań.

Co należy zrobić, żeby zostać wolontariuszem?

Na stronie internetowej www.malibracia.org.pl wolontariat można znaleźć 6 kroków opisujących jak zostać wolontariuszem naszego stowarzyszenia. Znajdują się też tam świadectwa naszych wolontariuszy, a także odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące m.in. tego, jak wyglądają wizyty u podopiecznego.

Wolontariusze przechodzą szkolenia?

Tak. Kandydat na wolontariusza musi przejść proces rekrutacji, a także specjalne warsztaty. Zanim znajdziemy mu seniora, weryfikujemy oczekiwania obu stron. Staramy się także tak dobierać podopiecznych, aby wolontariusze mieli do nich po drodze, wracając np. z pracy czy ze studiów.

Jakie znaczenie dla osoby starszej ma obecność drugiego człowieka?

Ogromne. Z badań, które przeprowadziliśmy w 2018 r. na temat sytuacji osób starszych wynika, że po osiemdziesiątym roku życia jedna na dwadzieścia osób w ogóle nie ma żadnych społecznych kontaktów. Seniorzy czują się samotni, nie mają nawet do kogo zadzwonić. Naszymi podopiecznymi są osoby po 80. i 90. roku życia. Ich relacje z innymi, zwłaszcza w czasie pandemii wygasły. Czują się więźniami swoich domów.

Dlaczego?

Dla wielu osób starszych to zamknięcie trwa, ponieważ z lęku przed zakażeniem boją się wyjść ze swoich mieszkań. Z pomocą, życzliwością i dobrym słowem przychodzą im nasi wolontariusze.

W jaki sposób można zostać podopiecznym Stowarzyszenia mali bracia Ubogich?

Starsze osoby, które chciałyby zostać naszymi podopiecznymi najlepiej, aby skontaktowały się z nami telefonicznie pod numerem 22 635 13 64 . Osoba odbierająca telefon zapyta o potrzeby i oczekiwania seniorów i przekaże informacje do koordynatora wolontariatu, który umawia się na rozmowę telefoniczną lub spotkanie z osobą potrzebującą towarzystwa wolontariusza. Koordynator szuka wolontariusza, a także towarzyszy procesowi poznawania się obu stron.

Stowarzyszenie mali bracia Ubogich prowadzi Telefon Zaufania. Jakie tematy podejmują osoby starsze, które dzwonią na infolinię?

Rocznie odbieramy ok. 600-700 telefonów. Są to długie, trwające około godziny rozmowy nastawiane na wysłuchanie i zrozumienie drugiego człowieka. Najczęściej dotyczą potrzeby podzielenia się swoimi przeżyciami. Numer Telefonu Zaufania to 22 635 09 54.

O jakich sprawach mówią seniorzy?

Podczas wiosennej fali pandemii rozmowy dotyczyły poczucia ogromnej samotności, wielkiej niepewności i braku poczucia bezpieczeństwa przez osoby starsze. Nie wiedziały one, dlaczego na przykład z dnia na dzień przestały przychodzić do nich opiekunki. W jesiennym czasie uruchomiona została rządowa infolinia, na którą seniorzy również zgłaszają swoje potrzeby.

Nowy Rok to czas różnych wyzwań. Jakie plany ma stowarzyszenie, którym Pani kieruje?

Naszym celem jest dotarcie do kolejnych osób starszych żyjących w samotności, poszerzanie grona podopiecznych, zwiększanie liczby wolontariuszy, a także uruchomienie działań stowarzyszenia w kolejnym mieście na Mazowszu.

Czego życzy Pani swoim współpracownikom w 2021 r.?

Wolontariuszom życzę cierpliwości i wytrwałości.

A seniorom?

Odwagi i tego, aby nie wstydzili się swojej samotności oraz nie bali się do nas zatelefonować i opowiedzieć o swoich potrzebach i pragnieniu towarzyszenia wolontariusza. Nikt z nas nie wie, jaki scenariusz pisze życie, a jak wskazują statystyki, społeczeństwo starzeje się i seniorów ciągle przybywa.