Reklama

Jarosław i Ksiądz Piotr Skarga

Niedziela przemyska 32/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Znaczącą rolę w dziejach Jarosławia odegrał znamienity ród Kostków, ten sam, z którego wywodził się św. Stanisław Kostka. Ród ten związał się z Jarosławiem przez małżeństwo Jana Kostki, kasztelana gdańskiego i wojewody sandomierskiego, z Zofią ze Sprowy Odrowążówną Tarnowską, prawnuczką Jadwigi z Wawrzyszyna - tej pani na Jarosławiu, która swoją fundacją doprowadziła w 1523 r. do zaistnienia miejscowej kolegiaty i kapituły. Kostkowie w 1574 r. sprowadzili do Jarosławia jezuitów i dali podwaliny pod pomyślną ich działalność oświatową w mieście. Z czasem w Jarosławiu powstały dwa tzw. kolegia jezuickie związane z miejscowym szkolnictwem. Współczesną pozostałością po nich są kompleksy zabudowań dzisiejszej kolegiaty jarosławskiej i klasztoru Dominikanów. W tym zbożnym przedsięwzięciu osadzania uczonych zakonników w mieście, miał pośredniczyć wybijający się wówczas wśród polskich jezuitów ks. Piotr Skarga (1536-1612).
W tym roku mija dokładnie 430 lat od tego wydarzenia. Na tle zamierzchłej historii, warto we współczesnym kontekście dziejowym popatrzeć na postać wybitnego Polaka i świątobliwego kapłana, którego postawa życiowa i głoszone nauki jakże są aktualne i w naszych czasach.
Piotr Skarga urodził się Grójcu pod Warszawą w 1536 r. w mieszczańskiej rodzinie. Po studiach w Krakowie zajmował się nauczaniem w kraju i zagranicą. Święcenia kapłańskie przyjął we Lwowie w 1563 r. i został mianowany kaznodzieją katedralnym oraz kanonikiem miejscowej kapituły. Upatrzony był na arcybiskupstwo lwowskie, ale wyjechał do Rzymu i w wieku 36 lat wstąpił do jezuitów. Działo się to w kilka miesięcy pośmierci św. Stanisława Kostki. Kolejny wybitny Polak przejmował w tym miejscu duchową wartę. W tym czasie na terenie Polski zaczęły powstawać pierwsze placówki jezuickie. Skarga, po powrocie do kraju, został skierowany przez swoje władze zakonne do pełnienia duszpasterskiej i publicznej służby na dworach ówczesnych władców polskich (Stefana Batorego, Zygmunta III Wazy i Władysława IV). Opinia odnośnie jego osoby była nadzwyczajna: „Świątobliwy nad wszelki wyraz, uczony na wielką miarę, roztropny, przewidujący, stanowczy, wytrwały, a zawsze wiedzący dokładnie, czego chce, a przy tym pracowity niesłychanie. Powiedziano o nim, że próżnować nigdy nie chciał i nie umiał. Dziw bierze, że jeden człowiek potrafił tyle studiować, pisać, układać, tworzyć!”.
Kiedy związał się z dworem króla Stefana Batorego i nawiedzał go w kwaterach wojennych, był już znanym autorem, dzięki rozprawie O jedności Kościoła Bożego, w której zawarte były myśli o nawracaniu schizmatyków i o unii kościelnej. Napisał też Żywoty Świętych Starego i Nowego Zakonu na każdy dzień przez cały rok. Dla żołnierstwa wydał specjalny podręcznik i modlitewnik Nabożeństwo żołnierskie. Kiedy w Rzymie zmarł kard. Hozjusz, Skarga stał się w Polsce wiodącą postacią Kościoła i przywódcą ruchu katolicko-narodowego. Gdy w 1580 r. założono w Wilnie uniwersytet - na pierwszego rektora tej uczelni powołano ks. Skargę.
Jako kaznodzieja królewski nie wahał się upominać władców i możnych. Szczególnie dotyczyło to błędnej polityki wewnętrznej i zagranicznej króla Zygmunta III Wazy. Głównym celem pracy duszpasterskiej była misja wschodnia, problem zawarty we wspomnianej jego rozprawie o jedności. Czynił to po mistrzowsku słowem i piórem. W 1594 r. ks. Skarga przebywał w funkcjonującym już pierwszym kolegium jezuickim w Jarosławiu i tu miał napisać swoje Kazania na niedziele i święta. Pobyt ten zapewne wiązał się też z przygotowaniami do wymarzonej unii kościelnej, bo w poważnym stopniu zarówno ks. Skarga, jak i pani na Jarosławiu - księżna Anna Ostrogska, przyczynili się wkrótce do zaistnienia tzw. Unii Brzeskiej (1596 r.), choć ta z winy króla Zygmunta III Wazy nie spełniła pokładanych nadziei. Przy wielu zajęciach publicznych i pisaniu książek, ks. Skarga oddany był też pracy społecznej. Zakładał „banki pobożne” i „bractwa miłosierdzia” w Krakowie, Poznaniu, Warszawie, Wilnie i Lublinie.
Miał najgorsze przeczucia co do przyszłości Polski, wyrażał to w swoich „kazaniach sejmowych”. Skarga groził, że państwo upadnie, raz nawet przepowiedział rozbiory. Życie swoje zakończył w 1612 r., przybity błędną polityką króla względem Moskwy. Gdy go chowano w podziemiach krakowskiego kościoła św. Piotra w Krakowie, otaczał go nimb świętości. Starania o wyniesienie na ołtarze wielkiego Polaka i kapłana przerwać miało prawdopodobnie domniemanie, iż został pochowany w letargu.
Imię ks. Piotra Skargi ma plac związany z obecną kolegiatą jarosławską, czyli miejsce pierwszego kolegium jezuickiego w Jarosławiu. Również szkoła podstawowa przylegająca bezpośrednio do tego placu uważa go za swojego Patrona.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Galbas do kapłanów: biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem

2024-03-28 13:23

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Episkopat News/Facebook

Biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem. Jeśli ksiądz prowadzi podwójne życie, jakąkolwiek postać miałoby ono mieć, powinien to jak najszybciej przerwać - powiedział abp Adrian Galbas do kapłanów. Metropolita katowicki przewodniczył Mszy św. Krzyżma w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Podczas liturgii błogosławił oleje chorych i katechumenów oraz poświęca krzyżmo.

W homilii metropolita katowicki zatrzymał się nad znaczeniem namaszczenia, szczególnie namaszczenia krzyżmem, „najszlachetniejszym ze wszystkich dziś poświęcanych olejów, mieszaniną oliwy z oliwek i wonnych balsamów.” Jak zauważył, olej od zawsze, aż do naszych czasów wykorzystywany jest jako produkt spożywczy, kosmetyczny i liturgiczny. W starożytności był także zabezpieczeniem walczących. Namaszczali się nim sportowcy, stający do zapaśniczej walki. Śliski olej wtarty w ciało stanowił ochronę przed uchwytem przeciwnika.

CZYTAJ DALEJ

Co z postem w Wielką Sobotę?

Niedziela łowicka 15/2004

[ TEMATY ]

post

Wielka Sobota

monticellllo/pl.fotolia.com

Coraz częściej spotykam się z pytaniem, co z postem w Wielką Sobotę? Obowiązuje czy też nie? O poście znajdujemy liczne wypowiedzi na kartach Pisma Świętego. Chcąc zrozumieć jego znaczenie wypada powołać się na dwie, które padają z ust Pana Jezusa i przytoczone są w Ewangeliach.

Pierwszą przytacza św. Marek (Mk 9,14-29). Po cudownym przemienieniu na Górze Tabor, Jezus zstępuje z niej wraz z Piotrem, Jakubem i Janem, i spotyka pozostałych Apostołów oraz - pośród tłumów - ojca z synem opętanym przez szatana. Apostołowie są zmartwieni, bo chcieli uwolnić chłopca od szatana, ale ten ich nie usłuchał. Gdy już zostają sami, pytają Chrystusa, dlaczego nie mogli uwolnić chłopca od szatana? Usłyszeli wówczas znamienną odpowiedź: „Ten rodzaj zwycięża się tylko przez modlitwę i post”.
Drugi tekst zawarty jest w Ewangelii św. Łukasza (5,33-35). Opisuje rozmowę Pana Jezusa z faryzeuszami oraz z uczonymi w Piśmie na uczcie u Lewiego. Owi nauczyciele dziwią się, czemu uczniowie Jezusa nie poszczą. Odpowiada im wówczas Pan Jezus „Czy możecie gości weselnych nakłonić do postu, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, wtedy, w owe dni, będą pościć”

CZYTAJ DALEJ

Zatęsknij za Eucharystią

2024-03-28 23:37

Marzena Cyfert

Mszy Wieczerzy Pańskiej przewodniczył bp Maciej Małyga

Mszy Wieczerzy Pańskiej przewodniczył bp Maciej Małyga

Tęsknimy za różnymi rzeczami (…) Czy kiedyś jednak tęskniłem za przyjęciem Komunii świętej? To jest chleb pielgrzymów przez świat do królestwa nie z tego świata – mówił bp Maciej Małyga w katedrze wrocławskiej.

Ksiądz biskup przewodniczył Mszy Wieczerzy Pańskiej. Eucharystię koncelebrowali abp Józef Kupny, bp Jacek Kiciński oraz kapłani z diecezji.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję