Umiłowani wierni archidiecezji częstochowskiej
i drodzy pielgrzymi,

Rokrocznie zwracam się do Was w miesiącu sierpniu ze słowem duszpasterskiej troski. Miesiąc ten jest bowiem czasem szczególnej wagi dla naszej archidiecezji w skali Polski i całego Kościoła. Do sanktuarium na Jasnej Górze, z okazji obchodów Wniebowzięcia Najświętszej Maryi i Jej uroczystości patronalnej wobec Polski, metropolii i Częstochowy, podążają liczne rzesze pielgrzymów. Jest nas w tym czasie, w zbawczej przestrzeni Kościoła częstochowskiego, o wiele więcej. Wielkim sercem witamy więc pielgrzymów, którzy udają się w grupach pieszych do Niebieskiej Matki. Bądźcie pozdrowieni na naszych drogach, w naszych kościołach i plebaniach, klasztorach, szkołach i domach prywatnych. Jesteście dla nas nosicielami pokoju i nadziei. Wypraszacie nam błogosławieństwo Boże. Jesteście znakiem wiary mocnej i żywej, wyrazem radykalizmu ewangelicznego. Wiemy, że pielgrzymowanie, niezależnie od warunków drogowych, kosztuje dużo i jest związane z licznymi ofiarami a to jest dowodem przywiązania do wartości religijnych i społecznych, patriotycznych i ogólnoludzkich.
W tym roku witamy pielgrzymów z różnych stron Polski i z zagranicy świadomi długu, jaki zaciągnęliśmy w ostatnich dniach. 21 lipca ziemia częstochowska - dosłownie pielgrzymia, bo na szlaku wielkich pielgrzymek z Warszawy i Polski centralnej - doznała wielkich strat. Trąba powietrzna spowodowała wiele spustoszenia ekonomicznego i wzbudziła w poszkodowanych, zwłaszcza mieszkańcach Skrzydlowa, Adamowa i Hub, wiele cierpienia. Wielu straciło dach nad głową, a utrata domu powoduje wielki ból dla rodzin. Z tej okazji wierni nie tylko z terenu archidiecezji, ale również z całej Polski objawili niezwykłe wyrazy współczucia i konkretnej pomocy. Czujemy się dłużnikami naszych rodaków. Składamy im wyrazy wielkiego podziękowania i tym bardziej otwieramy nasze serca dla ludzi, którzy służą innym. W szczególny sposób zaangażowała się w pomoc poszkodowanym nasza młodzież, czego dowodem był jej serdeczny udział w koncercie na placu Biegańskiego w Częstochowie, przeżywany dzięki telewizji w całej Polsce. Bóg zapłać Wam, drodzy młodzi, za dobre serce dla poszkodowanych, ale też i za to, że wciąż podążacie na Jasną Górę wskazując nam w ten sposób na cel naszego życia. Przy okazji dziękuję władzom Częstochowy za przebudowę III Alei Najświętszej Maryi Panny, dzięki czemu samo wejście na Jasną Górę może przybrać godne formy.
Celem niniejszego słowa jest gorąca zachęta do pogłębienia postaw według reguł duchowości pielgrzymowania.
Pielgrzymowanie jest bardzo ściśle związane z istotą chrześcijaństwa i w ogóle wartościami ogólnoludzkimi. Człowiek to pielgrzym, homo viator, a chrześcijanin to człowiek, dzięki łasce Odkupienia, całkowicie zwrócony w stronę Boga Ojca i dążący do przebywania w Jego domu. Przez chrzest otrzymujemy przecież dar Ducha Świętego, dzięki któremu możemy do Boga wołać: Abba, Ojcze. Nie tylko jednak możemy do Boga Ojca wołać, ale naprawdę do Niego dążyć całym życiem, by się wreszcie z Nim zjednoczyć i przebywać na wieki razem z Nim w Jego domu.
Tymczasem ten świat nie zawsze nam ułatwia osiąganie tego celu. (…) Dobra zewnętrzne tego świata, dane człowiekowi, nie zawsze ułatwiają zjednoczenie człowieka z Bogiem i pełne osiąganie ostatecznego celu życia. (…)
Skoro więc przed Bogiem trzeba stanąć na końcu życia z bogactwem duszy, to trzeba co pewien czas przerwać gonitwę za zbieraniem rzeczy materialnych, by uczyć się ich używania i oddać się głębszej refleksji nad sobą. „Wiesz bowiem, że idziesz i wiesz, do jakiego miasta zdążasz, ale czy wiesz, jakim tam idziesz?” - pyta nas pewien człowiek. Konieczne są rekolekcje - czas poświęcony głębszym ćwiczeniom duchowym, modlitwie, pieśni, refleksji. Na pielgrzymce w gronie drugich, równie jak i ja pielgrzymów, oddajemy się refleksjom, bardzo osobistym. Pielgrzymka przemodlona, refleksyjna, w której musi być wiele przezwyciężania samego siebie, jest ważnym środkiem zbawienia. Oczywiście, dla nas najważniejsze jest to, że w czasie pielgrzymki przyjmujemy Pokarm pielgrzymi - Ciało i Krew Chrystusa w Eucharystii i otwieramy słuch na Słowo Boga. Duch Święty bardzo bowiem dużo chce nam powiedzieć w czasie drogi pielgrzymiej. Otwórzmy się, słuchajmy i mówmy do Boga słowami, sercem, nawet utrudzonymi nogami. Naprawdę warto.

Umiłowani diecezjanie,
pielgrzymi życia

Przyjmijcie w tym kontekście kilka spostrzeżeń i zaleceń. Cały miesiąc sierpień poświęćmy sprawom duchowym.
W pierwszej części miesiąca uczestniczymy w ruchu pielgrzymim otwierając serca i drzwi naszych domów dla pątników nieraz bardzo utrudzonych i potrzebujących dachu nad głową, chleba i dobrej wody. (...)
W drugiej części miesiąca, na imieniny Matki Bożej Częstochowskiej, sami udajmy się w drogę. „Do Maryi wszyscy wraz, Matka Boża Częstochowska oczekuje nas”. Każda parafia niech zorganizuje się w pielgrzymce na Jasną Górę. Gdy ksiądz proboszcz musi pozostać w domu, niech dołączy swoich wiernych do większej grupy dekanalnej lub zorganizowanej w większej miejscowości. Dopraszam się, by pielgrzymowanie w naszych zmotoryzowanych czasach było dobrze zorganizowane i zawsze przy współpracy z władzami porządkowymi. Wypadek pielgrzymi koło Grenoble we Francji niech będzie nam ostrzeżeniem. Na wszystko proszę, żeby w czasie drogi nie było pośpiechu, ale by to były naprawdę rekolekcje w drodze. Pielgrzymki mają być dobrze przygotowane. W pielgrzymowaniu na Jasną Górę niech wezmą udział wszyscy. Chorzy, starsi i słabi niech pielgrzymują uczestnicząc w tym czasie w nabożeństwach i adoracjach urządzanych we wszystkich kościołach i kaplicach mszalnych. Przypominam duszpasterzom, że w naszej archidiecezji obowiązuje dziewięciodniowa nowenna przed uroczystością Matki Bożej Częstochowskiej z daniem okazji do spowiedzi świętej i odprawiania adoracji eucharystycznej. W dniach wielkiej nowenny na Jasną Górę podążają wierni ze wszystkich parafii Częstochowy w porządku wyznaczonym przez Wydział Duszpasterski.
Zapraszam (…) wszystkich wiernych na Sumę o godz. 11 w Uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej, a także wieczorem o godz. 19. Od wielu lat wprowadzanie pielgrzymów na Jasną Górę z archikatedry 25 sierpnia o godz. 17, odbywa się wspólną procesją pod przewodnictwem biskupów. Dlatego przewodnicy mają w takim czasie przyprowadzić grupy do Częstochowy, aby procesyjnie, wspólnie i uroczyście wejść do jasnogórskiego sanktuarium, gdzie odbywa się wielka Suma za częstochowską metropolię. Bardzo też zapraszam całą Częstochowę na tę procesję.
Niech tegoroczne pielgrzymowanie na Jasną Górę będzie skuteczne zbawczo i naprawdę na większą chwałę Bożą. We wrześniu starsi i chorzy pielgrzymi podążają do sanktuariów dekanalnych na swoją pielgrzymkę. Wszystkich więc wzywam do odnowienia się duchowego i wielką modlitwę za Ojczyznę, Europę i o zachowanie nas od nieszczęść losowych, ale przede wszystkim duchowych, jakie wnosi współczesne zobojętnienie na wartości wyższe, moralne i religijne. Bóg musi być w naszym życiu ponad wszystko i do Niego trzeba nam ze wszystkich sił dążyć.
Z serca błogosławię utrudzonym rolnikom, zbierającym plon żniwny, odpoczywającej młodzieży na wakacjach i starszym na urlopach. Proszę też Matkę Bożą Wniebowziętą, by nam pomogła stanąć jak Ona na progu domu Boga, naszego Ojca, z naręczami czynów miłości Boga i bliźniego.

+ Stanisław Nowak, arcybiskup metropolita częstochowski

Częstochowa, 3 sierpnia 2007 r.