12 kwietnia br. w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce odbyła się uroczystość podsumowania III edycji wojewódzkiego konkursu "Laur Konserwatorski" . Konkurs organizowany jest pod patronatem Generalnego Konserwatora Zabytków, Ministra Kultury, Wojewody Lubelskiego i Marszałka Województwa Lubelskiego. W konkursie nagradzane są wyróżniające się kompleksowe realizacje konserwatorskie, cechujące się wysoką jakością rozwiązań oraz dbałością o zachowanie walorów historycznych i artystycznych. Celem konkursu - oprócz wyłonienia wyróżniających się prac konserwatorskich oraz uhonorowania wzorowych inwestorów - jest promocja dobrych wzorów realizacji prac przy zabytku, adaptacji i dbałości o jego właściwe utrzymywanie i zagospodarowanie. W bieżącym roku przedmiotem oceny Komisji Konkursowej pod przewodnictwem mgr inż. arch. Haliny Landeckiej były wnioski dotyczące czterech realizacji.

Komisja wyróżniła dwie z nich i przyznała Laur Konserwatorski Muzeum Zamoyskich w Kozłówce za realizację prac remontowo - konserwatorskich we wnętrzu kaplicy pałacowej w Kozłówce oraz Ochotniczym Hufcom Pracy - Europejskiemu Centrum Kształcenia i Wychowania w Roskoszy za remont kapitalny dworu i stajni oraz rewaloryzację zachodniej części parku dworskiego w Roskoszy. Ponadto zostały wręczone odznaki "Za opiekę nad zabytkami". Wśród 20 laureatów tego odznaczenia znaleźli się także kapłani archidiecezji lubelskiej: ks. inf. Kazimierz Bownik z parafii pw. Narodzenia NMP w Chełmie, ks. kan. Józef Piłat z parafii pw. Rozesłania Apostołów w Chełmie, ks. kan. Tomasz Lewniewski z parafii farnej w Kazimierzu Dolnym, ks. kan. Marian Plichowiec z Kraczewic, ks. Robert Raczyński z Józefowa n/Wisłą oraz ks. Krzysztof Kozak z parafii Świeciechów.

Założenie kozłowieckie sięga początkami XVIII w., kiedy to staraniem rodu Bielińskich powstała rezydencja wiejska. W r. 1799 dobra kozłowieckie nabyli Zamoyscy. Największą świetność i obecny kształt Kozłówka zawdzięcza Konstantemu hr. Zamoyskiemu, który został właścicielem dóbr w 1870 r. i uczynił to miejsce siedzibą rodową, dokonując w ciągu 50 lat przekształcenia siedziby wiejskiej w monumentalną rezydencję, podniesioną w 1903 r. do rangi Ordynacji. Na okres najbardziej intensywnych zmian przypada budowa kaplicy pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (1904 - 1909). Jej wystrój wnętrza wzorowany był na wersalskiej kaplicy królewskiej Ludwika XIV, co widoczne jest szczególnie w formach marmurowego ołtarza i prospektu organowego. Wnętrze zdobi bogata dekoracja sztukatorska. Po II wojnie w kaplicy, jak i innych obiektach założenia, funkcjonowała centralna składnica muzealna. Prowadzony konsekwentnie proces rewaloryzacji założenia pałacowo-parkowego w Kozłówce z czasem objął także kaplicę pałacową.

Prace renowacyjno-konserwatorskie w kaplicy pałacowej w Kozłówce rozpoczęły się jesienią 1998 r. i realizowane były w kilku etapach. Najpierw dokonano wzmocnień konstrukcyjnych oraz zamontowano klimatyzację i wentylację. Później we wnętrzu kaplicy przeprowadzona została pełna konserwacja tynków gładkich i sztukaterii. Przy konserwacji wystroju sztukateryjnego i tynków gładkich najważniejszymi zabiegami były prace związane z usunięciem źródeł zawilgocenia podłoża, uzupełniania ubytków podłoża i dekoracji oraz przywrócenie walorów estetycznych całości. Szeroki zakres prac zakończyło pokrycie powierzchni wnętrza warstwą barwną w dwóch odcieniach bieli w celu uplastycznienia dekoracji. Konserwacji i zabiegom profilaktyczno-zabezpieczającym poddano również elementy wyposażenia kaplicy, m.in. marmurowy ołtarz, świeczniki i krzyż ołtarzowy, figury aniołów, kandelabry, metalowe kraty drzwiowe i schody, marmurowy nagrobek i balustrady, witraże oraz prospekt organowy.

Autorem programu prac konserwatorskich w kozłowieckiej kaplicy jest Wiesław Procyk, konserwator dzieł sztuki, rzeczoznawca Ministerstwa Kultury. Prace wykonywane były przez Przedsiębiorstwo Budowlano-Konserwatorskie " Benet-Juszczyński" z Lubartowa, pod bezpośrednim nadzorem głównego konserwatora Muzeum Zamoyskich Anny Fic-Lazor oraz inspektora nadzoru budowlanego Edmunda Więckowskiego. Prace przy elementach z metalu, kandelabrach ołtarzowych, świecznikach wiszących oraz kratach drzwiowych wykonała Pracownia Konserwacji Metalu Muzeum Lubelskiego w Lublinie. Konserwację figur aniołów i kandelabrów przeprowadziła Pracownia Pozłotnicza Jolanty Pytyś z Lubartowa, zaś pozostałe prace profilaktyczno-konserwatorskie przy metalach i marmurach Pracownia Konserwatorska oraz pracownicy Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. Kompleksowa konserwacja wnętrza kaplicy pałacowej w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce sfinansowana została ze środków pozyskanych z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z budżetu województwa lubelskiego, z rezerwy celowej budżetu państwa oraz środków własnych, wypracowanych przez zespół pracowników Muzeum.

Od 13 kwietnia br. kozłowiecka kaplica udostępniana jest zwiedzającym. Będąc w Kozłówce z pewnością warto poświęcić trochę czasu na zwiedzenie odrestaurowanego wnętrza, a także na modlitwę - wszak w tej kaplicy podczas wojny modlił się Sługa Boży Stefan kard. Wyszyński. Prymasowi Tysiąclecia poświęcona jest czasowa wystawa " Najmilsze dzieci Boże, dzieci moje", zaś na ścianie łącznika między pałacem a kaplicą wmurowane jest brązowe popiersie Stefana kard. Wyszyńskiego, upamiętniające jego pobyt u rodziny Zamoyskich w latach 1940-1941.

Tekst powstał w oparciu o materiały informacyjne Muzeum Zamoyskich w Kozłówce.