Reklama

Patrząc w niebo

Cefeusz

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na wieczornym niebie widzimy jeszcze "spadające gwiazdy". Są to Orionidy, których najwięcej przypada zawsze ok. 21 października. Wydaje się, że wszystkie meteory nadlatują z jednego wspólnego punktu nieba, zwanego radiantem roju. Radiant Orionidów znajduje się w gwiazdozbiorze Oriona, który wschodzi teraz przed północą (szukamy go nisko nad południowo-wschodnim horyzontem). Meteoroidy są niewielkimi kawałkami skał lub ziaren pyłu, których bardzo dużo krąży pomiędzy planetami. Wpadają w naszą atmosferę z olbrzymią prędkością i dzięki tarciu rozgrzewają się i zaczynają świecić. Na niebie widzimy właśnie świecący ślad takiego niewielkiego obiektu i nazywamy go wówczas meteorem. Najczęściej tarcie powietrza spala te malutkie cząstki jeszcze zanim spadną na Ziemię. W czasie swej wędrówki wokół Słońca atmosfera Ziemi pochłania tysiące ton skał i pyłu z kosmosu. Większość tej materii krąży całymi strugami po orbitach wokół Słońca. Kiedy Ziemia natrafia na jeden z takich strumieni, oglądamy wspaniałe widowisko nazywane deszczem meteorów. Co roku nasza planeta natrafia na te same strumienie w tych samych dniach, więc nie zapomnijmy o Orionidach za rok.
Wieczorem Trójkąt Letni (Deneb-Wega-Altair) zniża się już do zachodniego horyzontu, a wysoko na południowym niebie widzimy znajome gwiazdozbiory Pegaza oraz Andromedy. Nisko nad północnym horyzontem Wielki Wóz, przy pomocy którego w znany nam już sposób znajdujemy Gwiazdę Polarną. Gdy "zadrzemy" głowę jeszcze wyżej, natrafimy na ciekawy gwiazdozbiór Cefeusza. Znajdziemy go obok znanej nam pięknej Kasjopei, której charakterystyczny kształt (literka "W") jest prawdziwą ozdobą październikowego nieba. Kasjopea była żoną Cefeusza, dlatego obydwa gwiazdozbiory są ze sobą związane nawet mitologicznie. Gwiazdozbiór Cefeusza nazywany również bywa "Domkiem Baby-Yagi". Faktycznie, gdy spojrzymy na mapkę "do
góry nogami", stwierdzimy podobieństwo do domku narysowanego niewprawną ręką. Dolna część Cefeusza sięga Drogi Mlecznej i znajduje się zawsze po przeciwnej stronie Gwiazdy Polarnej niż Wielka Niedźwiedzica. Ponieważ gwiazdozbiór ten nigdy nie zachodzi w naszych szerokościach geograficznych, możemy go obserwować (podobnie jak Kasjopeę) przez cały rok. Nad ranem Cefeusz znajdzie się już nisko nad północnym horyzontem, Wielki Wóz świeci zaś na niebie bardzo wysoko.
Najjaśniejszą gwiazdą w Cefeuszu jest Alderamin (tłum. z arabskiego - prawe ramię). Ta świecąca białą barwą gwiazda odległa jest od nas o 52 lata świetlne. Najciekawszą jednak gwiazdą jest " Delta Cefeusza" - jasny olbrzym, odległy o 652 lata świetlne od nas i posiadający nawet swojego towarzysza (można go zobaczyć przez lornetkę). Jest to pierwsza poznana gwiazda zmienna, od której ten typ gwiazd nazywamy cefeidami. Cefeidy są nawet 10 razy masywniejsze niż Słońce i tysiące razy od niego jaśniejsze. Puchną i kurczą się z określoną częstotliwością, zmieniając swoją powierzchnię i temperaturę, co jest właśnie przyczyną obserwowanych okresowych zmian ich jasności. Cefeidy służą do wyznaczania
odległości obiektów znajdujących się w naszej Galaktyce. Im jaśniejsza w rzeczywistości jest cefeida (tzn. im większą ma absolutną wielkość gwiazdową), tym okres jej zmienności jest dłuższy. Obserwując gwiazdę, obliczamy ten okres zmian i wówczas możemy podać jej absolutną wielkość gwiazdową. Tak wyznaczoną prawdziwą jasność porównujemy z jasnością przez nas obserwowaną, co pozwala nam wyznaczyć odległość do badanej gwiazdy. W naszej Galaktyce znamy ponad 600 cefeid, które zawsze już kojarzyć się będą z konstelacją Cefeusza. Od dzisiaj adres zamieszkania "Baby-Yagi" również przestał być dla Czytelników tajemnicą.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2000-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Boże ojców naszych, wielki i miłosierny! Panie życia i pokoju, Ojcze wszystkich ludzi. Twoją wolą jest pokój, a nie udręczenie. Potęp wojny i obal pychę gwałtowników. Wysłałeś Syna swego Jezusa Chrystusa, aby głosił pokój bliskim i dalekim i zjednoczył w jedną rodzinę ludzi wszystkich ras i pokoleń.
CZYTAJ DALEJ

Św. Tomasz Becket, biskup i męczennik

[ TEMATY ]

św. Tomasz Becket

Giogo / pl.wikipedia.org

Św. Tomasz Becket

Św. Tomasz Becket
Tomasz Becket, ang. Thomas Becket, Tomasz Kantauryjski (ur. ok. 1118 w Londynie, zm. 29 grudnia 1170 w Canterbury) – męczennik, święty Kościoła katolickiego, arcybiskup Canterbury (1162-1170) i kanclerz Anglii.
CZYTAJ DALEJ

Dziękczynienie

2025-12-29 13:06

Małgorzata Pabis

- Dzisiaj chcemy złożyć na Chrystusowym ołtarzu nasze dziękczynienie za wszelkie łaski otrzymane w tym roku i w tym Kościele Jubileuszowym, którym była nasza Bazylika – powiedział ks. Zbigniew Bielas, rektor Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach w czasie Mszy świętej dziękczynnej za Rok Jubileuszowy 2025.

Eucharystii sprawowanej w niedzielę 28 grudnia, w Godzinie Miłosierdzia w łagiewnickiej bazylice przewodniczył bp Jan Zając.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję