78. Włos ci z głowy nie spadnie - czyli: nic złego ci się nie przytrafi.
Powiedzenie to z pewnością nawiązuje do słów Chrystusa, gdy mówił o Bożej Opatrzności, zapewniał, że nic nie dzieje się bez woli Bożej. Pan Jezus wzywa człowieka do pełnego zaufania Bogu. Posłuchajmy: „I z powodu mojego imienia będziecie w nienawiści u wszystkich. Ale włos z głowy wam nie spadnie. Przez swoją wytrwałość ocalicie wasze życie” (Łk 21, 17-19).

79. Kto nie chce pracować, niech też nie je. Jest to potępienie próżniactwa.
Św. Paweł bardzo ostro wypowiedział się w 2. Liście do Tesaloniczan w tej sprawie: „...gdy byliśmy u was, nakazywaliśmy wam tak: Kto nie chce pracować, niech też nie je! Słyszymy bowiem, że niektórzy wśród was postępują wbrew porządkowi: wcale nie pracują, lecz zajmują się rzeczami niepotrzebnymi. Tym przeto nakazujemy i napominamy ich w Panu Jezusie Chrystusie, aby pracując ze spokojem, własny chleb jedli” (2 Tes 3, 10-12).
Z czasów komunizmu w Polsce pamiętamy zasadę, którą głosił Lenin: „Kto nie pracuje, niech nie je”. W imię tej zasady należałoby zabijać starców jako ludzi nieproduktywnych oraz niepełnosprawnych, bo są obciążeniem dla społeczeństwa.
Chrześcijaństwo natomiast podkreśla wartość każdego człowieka ze względu na jego duszę nieśmiertelną i powołanie do chwały Nieba. Św. Paweł potępia jedynie próżniactwo, mówiąc: „Kto nie chce pracować, niech też nie je!”.

80. Odczytywać znaki czasu - to poznawać i przyjmować nowe wyzwania na miarę naszych czasów.
W Ewangelii św. Mateusza czytamy: „Przystąpili do Niego faryzeusze i saduceusze i wystawiając Go na próbę, prosili o ukazanie im znaku z nieba. Lecz On im odpowiedział: «Wieczorem mówicie: ‘Będzie piękna pogoda, bo niebo się czerwieni’; rano zaś: ‘Dziś burza, bo niebo się czerwieni i jest zasępione’. Wygląd nieba umiecie rozpoznawać, a znaków czasu nie potraficie? Plemię przewrotne i wiarołomne żąda znaku, ale żaden znak nie będzie mu dany, prócz znaku Jonasza»” (Mt 16, 1-4). Wiemy, że Jonasz trzy dni przebywał we wnętrzu wielkiej ryby i został żywy wyrzucony na ląd. Tak też Chrystus będzie trzy dni przebywał w grobie, a potem zmartwychwstanie. Zaślepieni pychą i nienawiścią przywódcy Izraela jednak przegapili przyjście Mesjasza i odrzucili Go. Nie potrafili odczytać znaków czasu, w którym żyli.
Podobnie dzieje się dzisiaj z wieloma ludźmi, którzy nie dostrzegają w Kościele żyjącego i zbawiającego nas Chrystusa.

81. Nadstawić drugi policzek - czyli nie stawiać oporu złemu.
Zło dobrem zwyciężaj! - oto zasada, którą kierowali się chrześcijanie od początku. Dobrze rozumieli wymagania ewangeliczne Pana Jezusa z Kazania na Górze o miłości nieprzyjaciół, zabraniającej prawa odwetu. „Słyszeliście, że powiedziano: «Oko za oko i ząb za ząb!». A Ja wam powiadam: Nie stawiajcie oporu złemu: lecz jeśli cię kto uderzy w prawy policzek, nadstaw mu i drugi” (Mt 5, 38-39).
Taką postawę w walce o niepodległość Indii głosił i zachował Mahatma Gandhi. Przeszkodą do przyjęcia przez niego wiary chrześcijańskiej było zaobserwowane życie chrześcijan, dalekie od Ewangelii Chrystusa.

82. Trudno przejść przez ucho igielne - bogatemu trudno osiągnąć zbawienie.
Porównania o uchu igielnym użył Pan Jezus, gdy przekonywał uczniów o niebezpieczeństwach związanych z bogactwem. Było to bezpośrednio po spotkaniu Pana Jezusa z bogatym młodym człowiekiem, któremu zaproponował pójście za Nim pod warunkiem, że rozda swój majątek ubogim. „Gdy młodzieniec usłyszał te słowa, odszedł zasmucony, miał bowiem wiele posiadłości” (Mt 19, 22). Nawiązując do tego wydarzenia, Pan Jezus powiedział: „Łatwiej jest wielbłądowi przejść przez ucho igielne, niż bogatemu wejść do królestwa niebieskiego”. Uczniowie zapytali wtedy: „Któż więc może być zbawiony?”. Jezus popatrzył na nich i rzekł: „U ludzi to niemożliwe, lecz u Boga wszystko jest możliwe” (por. Mt 19, 24-26).
Kościół uczy, że człowiek ma naturalne prawo do posiadania dóbr doczesnych. Powinien ich używać, kierując się zasadami sprawiedliwości i miłości według słów Chrystusa: „Gromadźcie sobie skarby w niebie...” (Mt 6, 20).

83. Ślepy prowadzi ślepego - mowa tu o niekompetencji człowieka w przewodzeniu innym.
Skutek takiego postępowania jest łatwy do przewidzenia. Pan Jezus posłużył się tym przysłowiem, krytykując faryzeuszy: „Biada wam, przewodnicy ślepi (...)!” (Mt 23, 16). „Zostawcie ich! To są ślepi przewodnicy ślepych. Jeśli zaś ślepy ślepego prowadzi, obaj w dół wpadną” (Mt 15, 14).
Dziś przysłowie to może odnosić się do ludzi sprawujących władzę, obejmujących wysokie stanowiska polityczne, społeczne lub gospodarcze, którzy nie mają odpowiedniego wykształcenia i doświadczenia, a są ustanawiani według klucza partyjnego.

84. Wiara góry przenosi - dzięki wierze człowieka rzeczy niemożliwe stają się możliwe.
Przysłowie to pochodzi z Ewangelii św. Mateusza. Pan Jezus mówi: „Jeśli będziecie mieć wiarę jak ziarnko gorczycy, powiecie tej górze: «Przesuń się stąd tam!», a przesunie się. I nic nie będzie dla was niemożliwego” (Mt 17, 20).
Ziarenko gorczycy jest bardzo małe, a ma w sobie ogromną siłę witalną. Ma to również odniesienie do wiary człowieka. Bóg nie odmawia łaski nikomu, kto modli się z głęboką wiarą, zaufaniem i wytrwałością.