Ojciec Święty zauważył, że należy się skupić na tym co decydujące, czyli na darze Boga, na darmowości jego wezwania, na przemieniającej mocy jego Słowa i Ducha. Trzeba zachować pamięć o korzeniach i z ufnością patrzeć w przyszłość. Kiedy gubi się pamięć o wspaniałych dziełach Boga w Kościele, w swoim zakonie oraz w doświadczeniu osobistym, traci się siły i nie można dawać życia.

Papież zaznaczył, że posługę osób konsekrowanych można streścić dzisiaj w dwóch słowach: rozeznawać i towarzyszyć. Rozeznawanie może być realizowane jedynie w horyzoncie wiary i modlitwy. Towarzyszenie odnosi się zwłaszcza do niedawno powstałych wspólnot, które są szczególnie narażone na pokusę autoreferencyjności. Istnieje – zdaniem Franciszka – jedno zasadnicze kryterium rozeznania w odniesieniu do instytutów życia konsekrowanego.

„Jest to zdolność wspólnoty, instytutu do «włączenia się w życie Świętego Ludu Bożego dla dobra wszystkich». (Adhortacja apostolska Evangelii Gaudium, 130). To jest decydujące kryterium w rozeznawaniu. Życie konsekrowane rodzi się w Kościele, wzrasta i może przynosić ewangeliczne owoce tylko w Kościele, w żywej komunii z wiernym Ludem Bożym. Z tego powodu «wierni mają prawo być uprzedzeni przez swoich pasterzy o autentyczności charyzmatów i wiarygodności tych, którzy przedstawiają się jako założyciele» (M.P. Authenticum charismatis, 1 listopada 2020) – podkreślił Papież. – W rozeznawaniu i towarzyszeniu są pewne zasady, które muszą być zawsze żywe. Trzeba zwracać uwagę na założycieli, którzy czasami mają skłonność do autoreferencyjności, do uważania się za jedynych kustoszy lub interpretatorów charyzmatu, tak jakby byli ponad Kościołem“ – stwierdził Ojciec Święty.

W perspektywie powoływania i zatwierdzania nowych instytutów i form życia konsekrowanego Papież zachęcił uczestników zebrania plenarnego do współpracy z biskupami diecezjalnymi. Takie towarzyszenie pozwoli również uniknąć powstawania instytucji bez wystarczającej motywacji i odpowiedniej żywotności. Franciszek zaznaczył, że wzajemne słuchanie Stolicy Apostolskiej, pasterzy oraz przełożonych generalnych stanowi ważny aspekt rozpoczętej drogi synodalnej. Osoby konsekrowane są powołane do wniesienia istotnego wkładu w ten proces, który czerpią z praktyki braterstwa i dzielenia zarówno w życiu wspólnotowym, jak i w zaangażowaniu apostolskim.