W Seminarium najważniejsza jest kaplica

Agnieszka Dziarmaga: – Jest Ksiądz Rektor po spotkaniu polskich rektorów seminariów – jaka zatem jest sytuacja powołaniowa w Polsce i w diecezji?

KS. DR PAWEŁ TAMBOR: – Nie jestem w posiadaniu dokładnych liczb dotyczących poszczególnych Seminariów Duchownych w Polsce, ale z podstawowych statystyk opisowych wynika, że liczba kandydatów na pierwszy rok w skali kraju utrzymuje się na tym samym poziomie w porównaniu z rokiem ubiegłym. Obserwowany jest niewielki spadek w kontekście seminariów diecezjalnych (ok. 5 proc.), seminaria zakonne natomiast notują wzrost liczby powołań (ok. 20 proc.).
Do Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach zgłosiło się 18 kandydatów na pierwszy rok, w tym trzech z parafii kieleckich. Warto zauważyć, że kilku z tego grona ukończyło już studia na innych kierunkach, np. Wydział Prawa i Administracji UKSW, socjologię KUL, Politechnikę Świętokrzyską, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach. Spotkają się zatem ze sobą na pierwszym roku formacji seminaryjnej zarówno tegoroczni maturzyści, jak i osoby, które decydują się odpowiedzieć na wezwanie do służby Bożej w kapłaństwie już po kilkuletnim okresie studiów lub pracy zawodowej. Kandydaci podkreślają, że podstawowym środowiskiem rodzenia się i pierwszego kształtowania powołania była dla nich rodzina, służba liturgiczna w parafii, w kilku przypadkach duszpasterstwo akademickie.

– Jakiego typu zajęcia czekają pierwszy rocznik? Jak wygląda typowe studiowanie na I roku w seminarium, a jak formacja?

– Studia w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach dydaktycznie związane są z Wydziałem Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Studia o charakterze filozoficzno-teologicznym kończą się uzyskaniem tytułu magistra teologii. Przedmioty filozoficzne (na przykład historia filozofii, teoria poznania, metafizyka, antropologia, logika) oraz wykłady z historii Kościoła dominują w czasie pierwszych dwóch lat edukacji i stanowią swoisty intelektualny fundament, a zarazem narzędzie do zasadniczego studium przedmiotów ściśle teologicznych, biblijnych, liturgicznych i pastoralnych.
Niewątpliwie studiowanie teologii nie dzieje się tylko na sali wykładowej, w bibliotece czy przy biurku w mieszkaniu. W tradycji Kościoła bardzo silnie zakorzenione jest przekonanie, że w sensie ścisłym, istotowym teologiem staje się ten, kto dzięki studiom i modlitwie nawiązuje żywą, osobistą więź z Bogiem, kto poznaje Boga niejako egzystencjalnie, relacyjnie. Jeśli zatem wskazywać miejsce najważniejsze w Seminarium, to jest nim bez wątpienia kaplica, jest nim „czasoprzestrzeń” liturgii, modlitwy indywidualnej i wspólnej.
Naturalnie czas formacji seminaryjnej stwarza także okazje do realizacji osobistych pasji i talentów. Do ważnych miejsc obecności alumnów zaliczają się m.in.: posługa w szpitalach, domach pomocy, zespół muzyczny „Kerygmat”, redakcja czasopisma kleryckiego „Obecni”, teatr seminaryjny, zajęcia sportowe i inne.

– Seminarium żyje określonym, ustalonym rytmem, ale wprowadzane są także nowe projekty powołaniowe, duszpasterskie, intelektualne, kulturotwórcze. Co nowego czeka alumnów w roku akademickim 2014/2015?

– Do działań o charakterze powołaniowym, które na trwałe zapisały się w praktyce naszego środowiska, należą Grono Przyjaciół i Sympatyków Seminarium, audycje radiowe z udziałem alumnów lub wykładowców, modlitwy, czuwania i adoracje powołaniowe zarówno w Seminarium, jak i w parafiach diecezji kieleckiej. Niewątpliwie wymiar powołaniowy mają także wymienione wcześniej formy aktywności naszych studentów (szczególnie czasopismo „Obecni” i zespół „Kerygmat”). Patrząc na doświadczenie tegorocznych kandydatów na pierwszy rok, z pewnością warto kontynuować spotkania dla młodzieży męskiej pod nazwą: „Kleryk to... Zostań nim na weekend i zobacz sam”. W tym roku planujemy też powrót do praktyki rekolekcji dla maturzystów, które będą stanowić ścisły duchowy kontekst do rozeznania powołania kapłańskiego. Okazuje się także, że zdarzają się wśród alumnów studenci, których pasje intelektualne wykraczają poza ramy dydaktyczne seminaryjnego ratio studiorum. Dla nich dedykowane są aktywnie działające Koło Historyczne oraz rozpoczynające swoją działalność Koło Filozoficzne studentów WSD.
Z inicjatywy kilku wykładowców naszego Seminarium jesienią tego roku (8 listopada) rozpoczną się regularne spotkania o charakterze intelektualno-kulturalnym pod nazwą „Kieleckie Forum Myśli Chrześcijańskiej”. Projekt, zorganizowany pod egidą WSD w Kielcach i Duszpasterstwa Akademickiego „Wesoła54”, w zamyśle jest propozycją skierowaną do środowisk akademickich (a więc i alumnów), grup religijnych i wszystkich zainteresowanych pogłębianiem doświadczenia i rozumienia wiary, szczególnie w jej dialogu z filozofią i nauką. Formalnie dziać się to będzie w cyklu codwutygodniowych spotkań, zaś merytorycznie w czterowymiarowej przestrzeni, którą wyznaczą dziedziny: „filozofia”, „teologia”, „duchowość” i „nauki społeczne”.
Proszę wszystkich o modlitwę w intencji naszego Seminarium Duchownego. Alumni wrócili z wakacji 26 września, 1października rozpoczną się zajęcia dydaktyczne nowego roku akademickiego, którego uroczysta inauguracja odbędzie się 21 października.

Przed nami wyjątkowy czas - Wielki Tydzień. Głębokie przeżycie i zrozumienie Wielkiego Tygodnia pozwala odkryć sens życia, odzyskać nadzieję i wiarę. Same Święta Wielkanocne, bez prawdziwego przeżycia poprzedzających je dni, nie staną się dla nas czasem przejścia ze śmierci do życia, nie zrozumiemy wielkiej Miłości Boga do każdego z nas. Wiele rodzin polskich przeżywa Święta Wielkanocne, zubożając ich treść. W Wielkim Tygodniu robi się porządki i zakupy - jest to jeden z koszmarniejszych i najbardziej zaganianych tygodni w roku, często brak czasu i sił nawet na pójście do kościoła w Wielki Czwartek i w Wielki Piątek. Nie pozwólmy, by tak stało się w naszych rodzinach.

Niedziela Palmowa

Wielki Tydzień otwiera Niedziela Palmowa. Nazwa tego dnia pochodzi od wprowadzonego w XI w. zwyczaju święcenia palm - liturgia bowiem wspomina uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy, bezpośrednio poprzedzający Jego Mękę i Śmierć na Krzyżu. Witające go tłumy rzucały na drogę płaszcze oraz gałązki, wołając: „Hosanna Synowi Dawidowemu”.
Palmy w Polsce zastępują często gałązki wierzbowe z baziami. Po ich poświęceniu zatyka się je za krzyże i obrazy, by strzegły domu od nieszczęść i zapewniały błogosławieństwo Boże. Jak wspomina pani Krystyna Kolbuszowska z Trzebnicy, tradycje Niedziel Palmowej są bardzo bogate: - Pamiętam, jak uroczyście przeżywano Niedzielę Palmową na Kresach. Tato, po porannej Mszy św. i po poświęceniu przygotowanych przez nas palm, szedł na pola i wtykał gałązki w ziemię, by Pan Bóg strzegł zasiewów i plonów przed gradem, suszą i nadmiernym deszczem. Mama zatykała je też za wszystkie święte obrazy w domu, by zapewniały błogosławieństwo Boże. Potem był uroczysty obiad i wspólne czytanie Pisma Świętego. Rodzice tłumaczyli mnie i mojemu rodzeństwu, że zaczął się najważniejszy tydzień w roku, że przed nami wielkie święta. Wielka szkoda, że dziś te tradycje zanikają, chociaż wiem, że na Dolnym Śląsku są jeszcze rodziny, szczególnie te z kresowymi korzeniami, które starają się je kultywować.

Wielki Poniedziałek

Poniedziałek, wtorek i środa Wielkiego Tygodnia są dniami szczególnie poświęconymi sakramentowi pojednania - nie wyróżniają się niczym, jeśli chodzi o liturgię. Warto więc, jeżeli ktoś nie zrobił tego do tej pory, udać się wtedy do konfesjonału, by oczyścić serce. - Nie zostawiajmy spowiedzi na ostatnią chwilę - przekonuje ks. inf. Adam Drwięga, proboszcz wrocławskiej katedry. - Jak najwcześniej skorzystajmy z sakramentu pokuty w naszych parafiach. Kiedy wierni spowiadają się w czasie Triduum Paschalnego, nie mają szans na głębokie przeżycie tych wyjątkowych liturgii. Stoją w długich kolejkach, nie skupiają się na celebracji, nie wchodzą w ten szczególny czas. A naprawdę inaczej się przeżywa Święta, kiedy Chrystus Zmartwychwstały jest w nas.

Wielki Wtorek

Dla niektórych Wielki Wtorek niczym nie różni się od pozostałych dni w roku, ale są osoby, takie jak psycholog Elżbieta Łozińska, dla których to czas wyjątkowy: - Jak sama nazwa wskazuje Wielki Tydzień obejmuje siedem dni, nie tylko Triduum Paschalne. Dlatego u nas Święta rozpoczynają się od początku tygodnia. Skupiamy się na modlitwie, na rozmowach, dobrej lekturze. To dla czas przygotowania, nie tylko domu, stołu, potraw, ale przede wszystkim czas przygotowania naszych serc na przyjście Chrystusa. Staramy się wyciszać, nie słuchać radia czy innych mediów, dzieciom opowiadamy o Triduum Paschalnym, o Wielkanocy. Przygotowujemy dla nich specjalną lekturę - w tym roku będzie nam w Wielkim Tygodniu towarzyszyć książka „Na koniec świata”, opowiadająca prawdziwą historię Antka, który miał zaledwie sześć lat, kiedy zmarł na chorobę nowotworową. Antek odszedł w trakcie Oktawy Wielkanocnej. Towarzyszył Jezusowi w Jego cierpieniu i śmieci, wziął udział również w Jego Zmartwychwstaniu.

Wielka Środa

Warto tak rozłożyć swoje obowiązki, by w Wielką Środę nie zajmować się już porządkami i nie biegać po sklepach, ale przygotowywać się do głębokiego wejścia w Triduum Paschalne. Dla Barbary Nonckiewicz, mamy siódemki dzieci, Wielka Środa to czas skupienia i wyciszenia: - Zawsze tak rozplanowywałam obowiązki, by na Wielką Środę zostały już tylko niezbędne rzeczy do zrobienia. W ten dzień całą rodziną staramy się pościć i wyciszać przed wielką tajemnicą Triduum Paschalnego. To dobry czas, by wytłumaczyć dzieciom znaczenie następnych dni, by przygotować je do udziału w obchodach świątecznych. Wielka Środa to taki ostatni dzwonek wzywający do skupienia się na tym, co naprawdę ważne.

Wielki Czwartek

Zupełnie inaczej przeżywa się Poranek Wielkanocny, gdy poprzedziło go uczestnictwo w liturgii Triduum Paschalnego. To dla chrześcijanina najważniejsze dni w roku. W Wielki Czwartek obchodzimy święto kapłanów, ponieważ w tym dniu w czasie Ostatniej Wieczerzy został ustanowiony sakrament kapłaństwa oraz sakrament Eucharystii. Warto te wszystkie ważne rzeczy wyjaśniać naszym dzieciom: - Przed pójściem na wieczorną Mszę św. rozmawiamy z naszym pięcioletnim synkiem Jasiem i opowiadamy, że ksiądz będzie ubrany na biało, ponieważ jest to dzień ustanowienia Najświętszego Sakramentu oraz sakramentu kapłaństwa - mówi Katarzyna Stasiak z Oleśnicy. - Razem z mężem staramy się mu wyjaśnić, co stało się w Wieczerniku w czasie Ostatniej Wieczerzy i że to na tę pamiątkę odprawia się dziś w kościele Mszę św. Zostajemy również przez chwilę przy ołtarzu adoracji, by Jasiu mógł z bliska zobaczyć Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie. To dla nas i dla naszego synka wieczór w kościele pełen wrażeń i głębokich przeżyć.

Wielki Piątek

Dzień Męki i Śmierci Chrystusa. Niech w tym dniu będzie w naszym domu cisza pozwalająca przeżyć Misterium Męki i Śmierci Jezusa. O godzinie 15.00, godzinie śmierci Pana Jezusa, uklęknijmy z rodziną, by się wspólnie pomodlić - może to właśnie będzie najodpowiedniejszy moment, aby przedłożyć Bogu największą prośbę rodziny. Postarajmy się w domu w centralnym miejscu wyeksponować krzyż na białym obrusie. Warto tego dnia wyłączyć radioodbiorniki, telewizory czy komputery. Obowiązuje post ścisły, a więc nie tylko jakościowy, ale i ilościowy. Jeżeli jest to możliwe, weźmy tego dnia udział w parafialnej Drodze Krzyżowej. Wieczorem gromadzimy się na liturgii wielkopiątkowej - jest ona długa, ale bardzo bogata i piękna: Liturgia Słowa poprzedzona procesją i leżeniem krzyżem przez kapłanów przed obnażonym ołtarzem, uroczysta adoracja krzyża, komunia i procesjonalnie przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Grobu Pańskiego. Pamiętajmy, by udać się na adorację Grobu Pańskiego. To wielkopostne pielgrzymowanie ma swoje korzenie w Jerozolimie, gdzie gromadzono się w miejscach Męki Chrystusa, aby Mu duchowo towarzyszyć od Wieczernika i Góry Oliwnej, aż do miejsca jego Grobu. W Polsce ten zwyczaj jest pielęgnowany od XIV w.

Wielka Sobota

Jest dniem spoczynku Pana Jezusa w Grobie. To nie dzień żałoby, ale powinien być wypełniony zadumą nad cudem Zmartwychwstania. To właśnie dzisiaj jest tak ukochane przez wszystkie dzieci święcenie pokarmów. Niestety dzieci, które są przyprowadzane do kościoła tylko raz w roku, właśnie z koszyczkiem „do pokropienia”, pytają, dlaczego Jezus leży w grobie i niewiele rozumieją z odpowiedzi. - Poranek Wielkiej Soboty to dla naszych dzieci czas szczególny - opowiada pani Barbara. - Od rana zajmują kuchnię, malują pisanki, przygotowują koszyczek. Potem wielkie mycie, ubieranie i można z dumą iść na święconkę do kościoła. Wtedy też nawiedzamy Jezusa w grobie, z nadzieją w sercu czekając na jutrzejsze Zmartwychwstanie.
Po zapadnięciu zmroku rozpoczynają się obchody Wigilii Paschalnej - jest to najbardziej uroczysty wieczór w roku liturgicznym. Wigilia Paschalna nie jest częścią Wielkiej Soboty, jej radosna liturgia należy już do obchodów Dnia Zmartwychwstania. Obchód Wigilii Paschalnej składa się z czterech części: Liturgii Światła, Liturgii Słowa, Liturgii Chrzcielnej i Liturgii Eucharystycznej. W czasie Liturgii Światła kapłan przed kościołem poświęca ogień, odpala paschał, wnosi uroczyście światło do ciemnego kościoła i śpiewa Orędzie Paschalne. W drugiej części są czytane fragmenty Pisma Świętego, w których rozważamy, co Bóg uczynił dla nas od początku świata. Podczas Liturgii Chrzcielnej ksiądz dokonuje poświęcenia wody, a wierni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne. Odnowieni biorą udział w Mszy Paschalnej, w czasie której zabrzmią wszystkie dzwony i dzwonki.
Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota z Niedzielą Paschalną są dniami szczególnie bogatymi w obchody liturgiczne. Warto w pełni z tego bogactwa skorzystać. Jest to wspaniały dar Kościoła, który może ubogacić naszą rodzinę i zbliży nas do Chrystusa. Dzięki głębokiemu przeżyciu Wielkiego Tygodnia, zanurzeniu się w tajemnicę Bożej Miłości, mamy szansę rzeczywiście odnowić nasze życie, odnowić naszą wiarę i nawrócić się do Boga.