Z ks. prał. dr. Eugeniuszem Szewcem, proboszczem parafii św. Anny w Łodzi, z okazji 100. rocznicy poświęcenia kościoła rozmawia ks. Waldemar Kulbat

Ks. Waldemar Kulbat: - Kościół św. Anny ma już 100 lat. Z okazji jubileuszu naszą myślą zwracamy się ku przeszłości, ku początkom. Zacznijmy więc od pytania, jakie były początki parafii.

Ks. prał. Eugeniusz Szewc: - 1 stycznia 1910 r. erygowano, czyli powołano do istnienia, parafię św. Anny w Łodzi. Teren stanowiący dzisiaj naszą parafię należał do parafii Świętego Krzyża, która w pierwszych latach XX wieku liczyła 142 tys. wiernych. Powstała więc pilna potrzeba erygowania nowej parafii.

- Czy mógłby Ksiądz Prałat krotko przedstawić historię kościoła św. Anny?

- Właściciel młyna parowego i cegielni - Józef Meissner ofiarował na nowy kościół plac leżący między ul. Zarzewską (obecnie Przybyszewskiego) i ul. Skierniewicką. Dostarczył też dostateczną ilość cegieł i wapna. Rodzina fabrykantów Edwarda i Matyldy Herbstów ofiarowała sumę 20 tys. rubli. 24 maja 1904 r. został położony kamień węgielny poświęcony przez arcybiskupa warszawskiego Wincentego Teofila Chościak-Popiela.
Wznoszenie niewielkiego kościoła postępowało szybko i 10 grudnia 1905 r. ks. prał. Karol Szmidl, na zlecenie arcybiskupa warszawskiego, dokonał poświęcenia kościoła. Państwo Herbstowie, oprócz ofiarowanej sumy, pokryli koszt budowy wieży, dzwonów, zegara wieżowego i schodów na chór.
Rektorem kościoła został wikariusz parafii Świętego Krzyża ks. Wacław Wyrzykowski. Kościół był wtedy filialną świątynią parafii Świętego Krzyża. Ks. Wyrzykowski z pomocą wiernych wyposażył świątynię w ołtarze - główny i 2 boczne, z drewna dębowego. W ołtarzu głównym jest umieszczona naturalnej wielkości figura Pana Jezusa, wykonana przez artystę rzeźbiarza Wincentego Bogaczyka. Figurę zasłania obraz przedstawiający św. Annę, namalowany przez artystę malarza Kazimierza Alchimowicza.
U szczytu ołtarza znajduje się obraz tego samego malarza, przedstawiający Boga Ojca, oraz rzeźba Ducha Świętego w postaci gołębicy. Po obu stronach stoją figury aniołów, a poniżej rzeźbione w drewnie i malowane figury, przedstawiające biskupów - św. Wojciecha i św. Stanisława.

- Gdy powstał kościół, mogła zostać erygowana parafia. Jak przebiegały jej dalsze dzieje?

- Dekretem z 29 grudnia 1909 r., wydanym przez arcybiskupa warszawskiego Wincentego Teofila Chościak-Popiela, utworzono przy kościele św. Anny parafię z części parafii Świętego Krzyża, a ks. prał. Wacław Wyrzykowski został jej pierwszym proboszczem. Ponieważ parafia liczyła 37 tys. wiernych, ks. Wyrzykowski otrzymał do pomocy dwóch wikariuszy. Ks. Wyrzykowski zbudował w 1913 r. nową plebanię, obecnie zamieszkiwaną przez księży.
W 1930 r. bp Wincenty Tymieniecki z parafii św. Anny wydzielił cześć terenu i utworzył parafię Świętych Apostołów Piotra i Pawła, przez co liczba wiernych parafii macierzystej zmniejszyła się do 23 tys. Również za czasów kierowania parafią przez ks. Wyrzykowskiego, w 1910 r., zbudowano pierwszy w Łodzi katolicki dom parafialny, który stał się centrum życia kulturalnego w parafii.
W 1935 r. miał miejsce podwójny jubileusz: 30-lecie istnienia kościoła i 25-lecie parafii. Z tej okazji odnowiono świątynię.

- Lata okupacji to czas martyrologii Kościoła łódzkiego. Co działo się w parafii św. Anny w tym czasie? Jak przedstawia się historia parafii po II wojnie światowej?

- 8 marca 1941 r. ks. prał. Ferdynand Jacobi oraz wikariusze: ks. Wacław Biliński, ks. Jan Bienias i ks. Teofil Mielczarski zostali aresztowani przez gestapo. Kościół zamknięto. W budynku plebanii zamieszkało gestapo. Ks. Jacobi i ks. Biliński zostali zamęczeni w Oświęcimiu, a dwaj pozostali księża, po uwięzieniu w Dachau, powrócili do diecezji.
20 lutego 1945 r. kościół został otwarty, a proboszczem został ks. inf. Józef Dzioba, były rektor seminarium. Po jego śmierci w 1950 r. administrację parafii objął ks. prał. dr Czesław Ochnicki, a 4 lata później ks. prał. Rudolf Weiser. Po jego śmierci, w 1962 r., proboszczem został ks. prał. Antoni Kaczewiak, wykładowca katolickiej nauki społecznej w Wyższym Seminarium Duchownym. Aby zaradzić ciasnocie w kościele, budynek parafialny, który władze chciały zamienić na kino, zaadaptował na kaplicę Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Następnie zamieniono drewniany strop kościoła, który groził zawaleniem, na żelbetowy; wymieniono instalację oświetleniową, posadzkę, zainstalowano katafalk mechaniczny i zastąpiono grzejniki elektryczne ogrzewaniem podłogowym, z kaloryferami pod kościołem. Dobudowano też dwie zakrystie.
W czasie administrowania parafią przez ks. kan. Tadeusza Grzegołowskiego ufundowano obecne tabernakulum i nowe żyrandole, a także odrestaurowano ołtarze, ambonę i organy.

- Od 15 lat jest Ksiądz Prałat proboszczem parafii św. Anny. Jakie są materialne dokonania parafii w ostatnim okresie?

- W ciągu ostatnich lat została wyremontowana i pomalowana kaplica i stara plebania, kościół otrzymał nowe stereofoniczne nagłośnienie, oświetlenie wymieniono na energooszczędne. Zostały też wymienione okna i drzwi w budynku plebanii. W 1991 r. wewnętrzne ściany kościoła i obu zakrystii obudowano świerkową boazerią i ławkami przy tych ścianach, a w 1998 r. wymieniono wszystkie podesty przy ołtarzach. W 1998 r. pokryto dach blachą miedzianą. W 1999 r. dokonano renowacji fundamentów i wykonano opaskę cementową wokół kościoła, a przy wejściu do kruchty - podjazd dla niepełnosprawnych. W 2000 r. ocieplono strop kościoła, a 2 lata później wymieniono okna i rozety w kościele, (z wyjątkiem 2 okien w ścianie ołtarzowej), odmalowano kościół i odnowiono ołtarze oraz poddano renowacji pozostałe elementy drewniane wnętrza. W latach 2003-05 zamontowano witraże ze szkła antycznego w oknach i rozetach.

- Co może Ksiądz Prałat powiedzieć o parafii jako o żywym Kościele, wspólnocie wiary? Czy wierni pragną uczestniczyć w życiu parafii przez udział w grupach duszpasterskich, modlitewnych, formacyjnych?

- Kościół parafialny jest miejscem, w którym gromadzą się wierni przez całą niedzielę na Eucharystii, by karmić się Ciałem Chrystusa i pokarmem Słowa Bożego. Także nabożeństwa, rekolekcje, misje gromadzą wielkie rzesze wiernych. Wielu parafian pragnie jednak bliższego kontaktu ze swoją parafią, uczestnicząc w grupach duszpasterskich. W parafii rozwijają się zarówno tradycyjne grupy, posiadające wieloletnią historię, jak i nowe, powstałe stosunkowo niedawno. Asysta parafialna gromadzi ok. 30 osób, kontynuując ponad 100-letnią tradycję. Jej opiekunem jest obecnie ks. Leszek Kaczor. Akcja Katolicka również obejmuje ok. 30 osób. Członkowie Akcji spotykają się w pierwsze wtorki miesiąca na studium nauki społecznej Kościoła, w drugie wtorki miesiąca odbywa się projekcja filmów religijnych na wideo. Trzecie wtorki mają charakter spotkań formacyjnych, czwarte są poświęcone na przegląd prasy katolickiej i wydarzeń kościelnych w kraju i za granicą. Na tych spotkaniach są mile widziane także osoby spoza grona Akcji Katolickiej. Podczas Mszy św. w niedzielę o godz. 11.00 przedstawiciele Akcji Katolickiej uczestniczą czynnie w Liturgii. Opiekunem tej grupy jest ks. Henryk Krzosek. Należy wspomnieć o Młodzieżowym Zespole Wokalno-Muzycznym, do którego należy 15 osób. Zespołem tym oraz duszpasterstwem młodzieży w parafii zajmuje się ks. Marek Gregorczyk. Zespół ubogaca liturgię Mszy św. młodzieżowej o godz. 9.30 w każdą niedzielę i święta. Ministranci (ok. 30) także są widoczni w życiu parafii. Opiekuje się nimi ks. Leszek Kaczor. Praca formacyjna w środowisku dzieci i młodzieży szkół średnich to dziedzina Oazy Dzieci Bożych, oazy młodzieżowej. Środowisko rodzinne ewangelizują Oazy Rodzin (4 kręgi). Przy parafii działa także Koło Przyjaciół Radia Maryja i Telewizji Trwam. Przed dwoma laty w parafii zawiązał się Zastęp św. Michała Archanioła, skupiający kilkadziesiąt osób. Opiekuje się nim ks. Włodzimierz Dudka. Należy także wymienić Żywą Różę, która liczy 15 kół.

- Działalność formacyjna i ewangelizacyjna parafii to także katecheza w szkołach podstawowych i średnich. Jak parafia wypełnia to zadanie?

- Ogółem na terenie naszej parafii katechezą zajmuje się 5 księży, katecheta i 7 katechetek. Terenem ich działania jest 8 przedszkoli, Szkoła Podstawowa nr 29 (ponad 200 dzieci na katechezie), Zespół Szkół Handlowych (368 osób uczęszcza na katechezę), Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (46 osob uczęszcza na katechezę), Liceum Ogólnokształcące nr 44 (132 osoby uczestniczą w katechezie).

- Przedstawione dane ukazują pracę duszpasterzy i katechetów w parafii. Bardzo dziękuję Księdzu Prałatowi za rozmowę. W imieniu swoim i naszych Czytelników składam całej wspólnocie parafialnej św. Anny życzenia realizacji wszelkich dobrych zamierzeń.